Ze świata nauki

W jelitach każdego ssaka żyją kolonie bakterii, zwane mikrobiomem, które wspierają zwierzęta w trawieniu i odporności. Skład gatunkowy tego mikrobiomu jest podobny w ramach danego gatunku i zbliżony dla ewolucyjnie bliskich gatunków. Wyjątek stanowią tu nietoperze. Jak się okazuje, ich umiejętność latania powiązana jest z wyjątkowo krótkim przewodem pokarmowym. W takim środowisku o składzie mikrobiomu nie decydują cechy gatunkowe, ale wyłącznie otoczenie i pokarm.

Mikrobiom jelitowy, czyli wszystkie mikroorganizmy zasiedlające nasze jelita, ma silny wpływ na nasze zdrowie. Intensywnie bada się korelację między stanem mikrobiomu a występowaniem różnych chorób. Uważa się również, że mikroorganizmy zamieszkują praktycznie każdą część ludzkiego ciała. Czy w takim razie niektóre z bakterii jelitowych mogą mieć swój dom także w naszym mózgu?

Produkty posiadające przedrostek nano- możemy spotkać na rynku bardzo często. Można nawet powiedzieć, że nastał rodzaj mody na nanomateriały. Nanocząstki są składnikami kremów, tkanin, maści, ale mogą być również stosowane w medycynie czy rolnictwie. Zwykle wytwarzane są przez człowieka metodami fizycznymi i chemicznymi, jednak okazuje się, że ich „producentami” – oszczędniejszymi i bardziej ekologicznymi – mogą być także mikroorganizmy.

Badaczom posługującym się nowoczesnym edytorem DNA udało się zakodować, a następnie odczytać i odtworzyć film w DNA bakterii. To pierwszy krok w ambitnym projekcie – jego celem ma być wykorzystanie bakterii jako mikroskopijnych rejestratorów danych, które mogą dotrzeć tam, gdzie ludzkie oko i ludzkie narzędzia nie mają dostępu.

To jak to w końcu jest z tymi wirusami? Żyją czy nie żyją? Miejmy nadzieję, że okres ich największej aktywności już za nami i z tej okazji wyjaśnijmy wreszcie, do świata jakiej przyrody – ożywionej czy nieożywionej – trzeba zaliczyć wirusy.

Studenci Uniwersytetu Śląskiego, pod opieką naukową dr. Sławomira Sułowicza i mgr. Sławomira Borymskiego z Katedry Mikrobiologii, wyizolowali drożdże, które wykorzystano w produkcji piwa kraftowego.

Naukowcy przeprowadzili symulacje komputerowe, które pokazują, że ruch płynących bakterii mógłby być wykorzystany do wytwarzania energii na wzór urządzenia podobnego do farmy wiatrowej - ale w skali mikroskopowej. 

Są prawdopodobnie najmniejszymi i najstarszymi rolnikami na świecie. Jeden z rodzajów morskich bakterii opiekuje się algami, za pomocą pestycydów utrzymując z dala od nich inne mikroby. Kiedy jednak wokół pożywienia zaczyna brakować, bakterie urządzają sobie na swoich uprawach żniwa.

Każdy z nas od małego słyszał to od rodziców, higienistek w szkole i głosów reklamujących najróżniejsze pasty oraz szczoteczki: najlepszą ochroną przed próchnicą jest regularne mycie zębów oraz unikanie słodyczy i słodkich napojów. Okazuje się jednak, że nasza jama ustna wybawienia może oczekiwać także z innej strony.

Grypa to choroba zakaźna zdecydowanie groźniejsza, niż nam się wydaje. Każdego roku zabija tysiące ludzi. Najbardziej narażone są osoby bardzo młode lub starsze. 

Pod koniec lat 90. ubiegłego wieku niemiecki naukowiec prof. Thomas A. Ternes sprawdził, jaki jest poziom zanieczyszczenia wód w Niemczech pod kątem obecności farmaceutyków. Zidentyfikował 38 różnych związków, w tym niesteroidowe leki przeciwzapalne oraz antybiotyki.

Na pewno znacie ten stan – wieczorem zasypiacie zupełnie zdrowi, a rano budzicie się z drapiącym gardłem i nieprzyjemnym łupaniem w głowie. Niespecjalnie interesuje Was, co te objawy spowodowało, ale chcecie, by jak najszybciej minęły. Ale właśnie w tej kwestii wiedza, kto jest winowajcą i niechcianym intruzem – bakteria czy wirus – jest Wam niezbędna

W bursztynie sprzed 20 milionów lat zachowała się pchła z bakterią, która według naukowców może mogła być praprzodkiem najbardziej zabójczego zarazka w historii – prahistoryczną odmianą dżumy. Kopalna pchła została odnaleziona w kopalni bursztynu na Dominikanie, między miejscowościami Puerto Plata i Santiago. Miliony lat temu rósł tam wilgotny las tropikalny.

Dr Sławomir Sułowicz, mikrobiolog środowiskowy, pracownik Katedry Mikrobiologii Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, odpowiada na pytania: czy bakterie mogą kiedyś zawładnąć Ziemią, ile prawdy jest w stwierdzeniu, że częste mycie skraca życie, skąd bakterie wzięły się na mnie i we mnie.

20 kwietnia 1862 roku Ludwik Pasteur (wspólnie z Claudem Bernardem) po raz pierwszy przeprowadził zabieg pasteryzacji żywności. Zabieg mający na celu zapobiegnięcie procesowi psucia się mleka, wina i piwa, znany jest dziś pod nazwą pasteryzacji. 

W czwartek 19 lutego, o godzinie 18:00 w katowickim klubie Oko Miasta (na piętrze kopuły Ronda Sztuki obok Spodka) odbędzie się spotkanie Śląskiej Kawiarni Naukowej.

Na Wydziale Biologii i Ochrony Środowiska UŚ prowadzone są badania nad zdolnościami bakterii do rozkładu toksycznych substancji organicznych.