Uniwersytet Śląski w Katowicach

Ze świata nauki

CERN

  • Czym jeszcze zaskoczy nas bozon Higgsa?

    8 kwietnia 2024 roku zmarł prof. Peter Higgs, brytyjski fizyk teoretyk. Jego nazwiskiem ochrzczono cząstkę odkrytą w Wielkim Zderzaczu Hadronów (LHC) w CERN-ie w 2012 roku. Fizyk był jednym z sześciu teoretyków, którzy dekady wcześniej opracowali teoretyczne założenia dotyczące pola skalarnego, mającego nadawać masę cząstkom elementarnym. Za przewidzenie teoretyczne i potwierdzenie doświadczalne istnienia bozonu Higgs wraz z François Englertem otrzymali Nagrodę Nobla w dziedzinie fizyki (2013). Wykrycie bozonu było potwierdzeniem eleganckiej hipotezy. O dorobku Petera Higgsa, znaczeniu jego odkrycia oraz o przyszłości fizyki mówi dr Bartosz Dziewit z Instytutu Fizyki Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach.
  • Zderzając cząstki, poznajemy naturę Wszechświata

    W lutym 2024 roku prof. dr hab. Janusz Gluza z Instytutu Fizyki im. Augusta Chełkowskiego Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach otrzymał dofinansowanie w wysokości 3 456 869 zł w ramach konkursu Narodowego Centrum Nauki – MAESTRO 15 na realizację projektu „Precyzyjne badania dla fizyki zderzaczy cząstek”. Badacz opowiedział o celach projektu, dążeniach do zrozumienia natury Wszechświata oraz współpracy z międzynarodowym środowiskiem naukowym. Weronika Cygan-Adamczyk: Blisko 3,5 mln złotych na realizację projektu robi wrażenie, ale czy to rzeczywiście kwota wystarczająca na badania dotyczące cząstek elementarnych? W końcu w grę wchodzą tak potężne i drogie aparatury, kosztujące kilkanaście czy kilkadziesiąt miliardów złotych, jak te wykorzystywane w CERN-ie. Prof. Janusz Gluza: To w dużej mierze zależy od tego, jakie badania się prowadzi.
  • Poszukiwania nietypowych cząstek

    Bozon Higgsa ma niezwykle krótką żywotność – „żyje” przez około 10-22 sekundy zanim rozpada się na inne cząstki. Dla porównania, w tak krótkim czasie światło może przebyć odległość równą średnicy małego jądra atomowego. Naukowcy badają bozon Higgsa, wykrywając produkty jego rozpadu w zderzeniach cząstek w Wielkim Zderzaczu Hadronów. Ale co, jeśli bozon Higgsa może rozpaść się na inne długo żyjące cząstki?  Algorytmy rekonstrukcji trajektorii naładowanych cząstek w detektorze, mimo że miały niezwykle ważne znaczenie dla poszukiwań LLP, były dotąd tak zasobochłonne, że można je było zastosować tylko do mniej niż 10% wszystkich zarejestrowanych danych w eksperymencie ATLAS.
  • Wystawa „Accelerating Science”

    Od 22 do 26 kwietnia 2024 roku na kampusie chorzowskim Uniwersytetu Śląskiego (ul. 75. Pułku Piechoty 1A) można oglądać wystawę „Accelerating Science”. Wystawa „Accelerating Science” w całości poświęcona  jest CERN-owi czyli Europejskiej Organizacji Badań Jądrowych. Na wystawie można będzie zobaczyć strefę Big Bang opowiadającą o historii wszechświata, strefę cząstek, w której zostanie pokazana budowa materii, obszar badawczy CERN-u, ukazujący, jak badane są cząstki w wielkim zderzaczu hadronów.  Uczestnicy będą mogli przenieść się w fascynujący świat fizyki cząstek elementarnych. Na wystawie będą trzy kapsuły, w których znajdą się m.in. gabinet fizyki teoretycznej czy kącik dla dzieci.
  • Jaka przyszłość akceleratora cząstek w CERN?

    Główny obiekt CERN, Large Hadron Collidier (LHC), zakończy swoją misję około 2040 roku, a międzynarodowa społeczność fizyków cząstek elementarnych już pracuje nad różnymi opcjami projektowania nowego akceleratora, który zastąpi LHC. Jedną z opcji jest Future Circular Collider (FCC), który zostałby zainstalowany w tunelu o obwodzie około 90 kilometrów na głębokości od 100 do 400 metrów na terytorium Francji i Szwajcarii, przechodzącym pod Jeziorem Genewskim. Od 5 do 9 czerwca 2023 roku w Londynie odbywała się 9. konferencja Future Circular Collider (FCC), na której spotkały się setki fizyków. Naukowcy oraz dyrektor generalna CERN Fabiola Gianotti przedstawili plany dotyczące CERN i przyszłego zderzacza cząstek.
  • W CERN odkryto trzy nowe egzotyczne cząstki

    Naukowcy współpracujący przy eksperymencie LHCb (ang. Large Hadron Collider beauty) „zaobserwowali” nowy rodzaj pentakwarków i po raz pierwszy w historii parę tetrakwarków. Eksperyment LHCb ma na celu odkrycie, co wydarzyło się po Wielkim Wybuchu, który pozwolił materii zbudować Wszechświat, jaki znamy dzisiaj. LHCb to jeden z ośmiu eksperymentów z dziedziny fizyki cząstek elementarnych zbierających dane w Wielkim Zderzaczu Hadronów (LHC) w CERN.

  • 10. rocznica potwierdzenia istnienia bozonu Higgsa

    4 lipca 2012 roku CERN ogłosił wstępne wyniki analizy danych zebranych w latach 2011–2012 przez eksperymenty CMS i ATLAS, wskazujące na odkrycie nowej cząstki elementarnej – bozonu Higgsa.

  • Wielki Zderzacz Hadronów wraca do pracy po trzyletniej przerwie

    22 kwietnia 2022 roku największy i najpotężniejszy na świecie akcelerator cząstek elementarnych został ponownie włączony. W grudniu 2018 roku Wielki Zderzacz Hadronów (LHC) znajdujący się w Europejskim Ośrodku Badań Jądrowych CERN pod Genewą w Szwajcarii został wyłączony, aby można było wprowadzić ulepszenia i aktualizacje. Po ponad trzyletniej przerwie LHC jest gotowy do trzeciej rundy badań.

  • Popularyzacja nauki w świecie wielkich urządzeń badawczych

    „CERN to wyjątkowe miejsce, ważne dla każdego fizyka, niezależnie od uprawianej dziedziny. Można by nieomal zaryzykować stwierdzenie, że każdy fizyk powinien przynajmniej raz w życiu odwiedzić CERN” – mówi dr Jerzy Jarosz, prof. UŚ

  • Jesteśmy częścią CERN-u

    1 lipca 2021 roku mija dokładnie 30 lat od przystąpienia Polski do Europejskiej Organizacji Badań Jądrowych – CERN. Przez ten czas naukowcy z Instytutu Fizyki im. A. Chełkowskiego Uniwersytetu Śląskiego angażowali się w badania prowadzone przez tę organizację. A jej wspólnym celem jest zbadanie natury Wszechświata, jak i transfer wiedzy do przemysłu i kształcenia nowego pokolenia naukowców i inżynierów.

  • Nowe odkrycie w Wielkim Zderzaczu Hadronów

    Zespół naukowców pracujący przy kolaboracji TOTEM w Wielkim Zderzaczu Hadronów (LHC, Large Hadron Collider) w ośrodku naukowym CERN pod Genewą ogłosił właśnie odkrycie odderonu – nieuchwytnego stanu trójgluonu, którego istnienie przewidziano już blisko 50 lat temu.

  • Wchodząc do wnętrza materii

    Badania prowadzone podczas eksperymentu NA61/SHINE w Europejskim Ośrodku Badań Jądrowych CERN pod Genewą przybliżają nas do zrozumienia tego, co wydarzyło się tuż po Wielkim Wybuchu, ale ich wyniki mogą także znaleźć zastosowanie we współczesnej medycynie, w tym w nowoczesnej radioterapii czy w terapiach nowotworowych.

  • CERN | Aktualizacja strategii dla przyszłości fizyki cząstek

    W czerwcu 2020 roku Rada Europejskiego Ośrodka Badań Jądrowych CERN w Genewie przyjęła aktualizację Europejskiej Strategii Fizyki Cząstek – dokumentu, który dotyczy przyszłości badań z zakresu fizyki cząstek w Europie – w kontekście światowym. Zapisy te mają na celu umacnianie wiodącej roli naszego kontynentu w dziedzinie tych badań podstawowych z uwzględnieniem innowacyjnych technologii niezbędnych dla prowadzenia tego typu analiz.

  • Wykład „Jak działa Wielki Zderzacz w CERN?"

    7 grudnia 2019 roku o godz. 12.00 w auli im. Mikołaja Kopernika przy ul. Bankowej 14 w Katowicach odbędzie sie wykład otwarty z cyklu „Wielkie Laboratoria Świata”.

  • 30. rocznica powstania WWW

    Trzydzieści lat temu pewien młody informatyk w CERN pracował nad metodą sprawnej wymiany informacji miedzy badaczami. To, co opracował było koncepcją szerokiego i otwartego dostępu do informacji. Swoje rozwiązanie zaproponował dokładne 12 marca 1989 roku. Nazwał je World Wide Web.

  • CERN pracuje nad potężnym następcą Wielkiego Zderzacza Hadronów

    Europejska Agencja Badań Jądrowych (CERN) ogłosiła właśnie raport, w którym opisuje projekt potężnego akceleratora cząstek, czterokrotnie większego niż Wielki Zderzacz Hadronów. Raport odkrywa wielkie możliwości jakie fizyce przyniesie maszyna o niespotykanej dotąd energii i nasileniu. Pokazuje też koszty i inne wyzwania, które stoją przed twórcami tego projektu, pomiędzy którymi są też polscy fizycy.

  • Wielki Zderzacz Hadronów to za mało

    Wielki Zderzacz Hadronów (LHC), znajdujący się w siedzibie CERN pod Genewą, to największy na świecie akcelerator cząstek i w ogóle największa maszyna na świecie, która od dekady pogłębia naszą wiedzę o cząstkach elementarnych. Europejscy naukowcy myślą już jednak o rozwinięciu tego eksperymentu i stworzeniu akceleratora, który będzie prawie cztery razy większy od LHC. Istotną rolę w nowym projekcie mogą odegrać naukowcy z Polski.

  • Wielki Zderzacz Hadronów wznawia swoje działanie

    29 kwietnia Wielki Zderzacz Hadronów (the Large Hadron Collider, LHC) znajdujący się w podgenewskim ośrodku naukowo-badawczym CERN, po raz pierwszy w tym roku rozpoczął cyrkulację wiązek protonów. Nastąpiło to po technicznej przerwie trwającej 17 tygodni.

  • Wykład prof. Davida A. Kosowera

    2 marca 2017 roku o godz. 16.00 sali audytoryjnej II w Instytucie Fizyki Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach (ul. Uniwersytecka 4) odbędzie się konserwatorium, w trakcie którego prof. David A. Kosower wygłosi wykład „New Methods in the Hunt for New Physics”.

  • Przebłysk nadziei wśród fizyków: czy odkryto nową cząstkę?

    Największy akcelerator cząstek na świecie Wielki Zderzacz Hadronów (LHC, Large Hadron Collider), znajdujący się w ośrodku naukowo-badawczym CERN pod Genewą, być może znowu stanie się miejscem wielkiego odkrycia w dziedzinie fizyki, a mianowicie – odnalezienia zupełnie nowej fundamentalnej cząstki 

Strona 1 z 2