Ze świata nauki
filmy
-
Film numer 1
28 lutego 2025 Aktualizacja: 28 lutego 2025 Wyświetlenia: 18Contrary to popular belief, Lorem Ipsum is not simply random text. It has roots in a piece of classical Latin literature from 45 BC, making it over 2000 years old. Richard McClintock, a Latin professor at Hampden-Sydney College in Virginia, looked up one of the more obscure Latin words, consectetur, from a Lorem Ipsum passage, and going through the cites of the word in classical literature, discovered the undoubtable source. Lorem Ipsum comes from sections 1.10.32 and 1.10.33 of "de Finibus Bonorum et Malorum" (The Extremes of Good and Evil) by Cicero, written in 45 BC. The standard chunk of Lorem Ipsum used since the 1500s is reproduced below for those interested. Sections 1.10.32 and 1.10.33 from "de Finibus Bonorum et Malorum" by Cicero are also reproduced in their exact original form, accompanied by English versions from the 1914 translation by H. Rackham. -
64. rocznica utworzenia NASA | Rozmowa z dr Agatą Kołodziejczyk
Autor: Agnieszka Sikora Opublikował: Agnieszka Sikora 01 sierpnia 2022 Aktualizacja: 10 kwietnia 2025 Wyświetlenia: 16129 lipca 2022 roku przypadają 64. urodziny Narodowej Agencji Aeronautyki i Przestrzeni Kosmicznej, znanej jako NASA. Powołana do życia w 1958 roku zastąpiła istniejącą od 1915 roku NACA (National Advisory Comittee for Aeronautics). Tym samym, świeżo utworzona organizacja przejęła od poprzedniczki 8 tysięcy tamtejszych pracowników, fundusze w wysokości 100 milionów dolarów oraz trzy główne ośrodki badawcze. Najważniejszymi projektami w historii NASA, związanymi z eksploracją kosmosu, są: programy Mercury, Gemini, Apollo, Skylab, program wahadłowców oraz podjęte we współpracy ze Związkiem Radzieckim program Apollo-Sojuz i utworzenie Międzynarodowej Stacji Kosmicznej.
-
Okiem eksperta: Technologia smart dziś i jutro
10 czerwca 2020 Aktualizacja: 18 lutego 2025 Wyświetlenia: 42Technologie smart już odgrywają ważną rolę w naszym życiu, a ich znaczenie będzie tylko rosło. Dr Tomasz Xięski, adiunkt w Instytucie Informatyku na Wydziale Nauk Ścisłych i Technicznych UŚ, wyjaśnia, na czym polega technologia smart, jakie zagrożenia się z nią wiążą i jak możemy im przeciwdziałać oraz co przyniesie nam w tym zakresie przyszłość. -
„Skąd wziąć energię” – otwarty wykład dr. Tomasza Rożka
18 maja 2020 Aktualizacja: 18 lutego 2025 Wyświetlenia: 58Dr Tomasz Rożek, autor bloga „Nauka. To lubię”, poprowadził pierwszy z nowego cyklu wykładów otwartych, które organizuje Uniwersytetu Śląski Dzieci. Czy posiadanie nieograniczonego źródła energii rozwiązałoby wszystkie nasze problemy? Wszystkich na pewno nie, ale z pewnością największe, globalne problemy nękające dzisiaj Ziemię mogłyby stać się przeszłością. Jest niestety jeden oczywisty warunek – energia musiałaby być czysta, to znaczy jej źródło nie mogłoby rujnować środowiska. Patrząc, jak wygląda dzisiejszy miks energetyczny, widać, że jeszcze nam do tego daleko. A może wcale nie? Mamy do dyspozycji wiele rożnych źródeł i technologii, a energia zdeponowana jest wszędzie. Trzeba tylko nauczyć się, jak ją wziąć -
Okiem eksperta: Koronawirus a ekosystem
05 maja 2020 Aktualizacja: 18 lutego 2025 Wyświetlenia: 31Pandemia koronawirusa wpłynęła znacząco na życie całych państw i społeczeństw. Czy jej oddziaływanie na ekosystem będzie równie wielki? Na to pytanie odpowiada dr hab. Andrzej Woźnica, prof. UŚ, z Wydziału Nauk Przyrodniczych UŚ, który jako Dyrektor Śląskiego Centrum Wody działającego przy UŚ zastanawia się także, czy obecne wydarzenia przełożą się na poprawę czystości wód w naszym województwie. -
Wirusy. Jak zabić coś, co wymyka się definicji organizmu żywego?
14 kwietnia 2020 Aktualizacja: 18 lutego 2025 Wyświetlenia: 21Czy można zabić wirusy, skoro nie ma powszechnej zgody co do tego, czy one na pewno żyją? Wszystko zależy od tego, jaką definicję życia przyjmiemy. Dopóki nie zetkną się z komórką organizmu, będziemy mogli je sytuować gdzieś pomiędzy materią żywą i nieożywioną. Żywe czy nie, jednak istnieją. Czy poza wywołaniem pandemii potrafią coś jeszcze? Na te pytania odpowiada dr Sławomir Sułowicz, mikrobiolog z Wydziału Nauk Przyrodniczych UŚ. Realizacja: dr Sławomir Sułowicz (Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.) Montaż: dr Sławomir Borymski Film jest częścią akcji #UŚwspiera na www.us.edu.pl/us-wspiera -
Naukowcy z Instytutu Chemii UŚ produkują środek dezynfekujący
Autor: Agnieszka Sikora Opublikował: Agnieszka Sikora 13 marca 2020 Aktualizacja: 27 marca 2025 Wyświetlenia: 33W związku z zagrożeniem koronawirusem, specjaliści z Instytutu Chemii Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach przygotowują płyn do dezynfekcji rąk.
-
Pożary w Australii
20 lutego 2020 Aktualizacja: 18 lutego 2025 Wyświetlenia: 10Od kilku miesięcy Australię trawią pożary buszu. Jej mieszkańcy i zwierzęta zmagają się z poważnymi problemami. Pożary pustoszą tereny Australii nieprzerwanie od wrzesnia 2019 roku. Stanowia one ogromny problem ze skutkami dla całego świata. Chmury dymu powstałe poprzez ogień osiągnęły w Australii wielkość Unii Europejskiej. Jakość powietrza w Canberze oceniono niedawno na najgorszą na świecie. W ogniu zginęły miliony zwierząt. -
CREDO, czyli jak zbadasz Wszechświat smartfonem
Autor: Agnieszka Sikora Opublikował: Agnieszka Sikora 25 października 2019 Aktualizacja: 11 kwietnia 2025 Wyświetlenia: 34Fragment wykładu dr. hab. Piotra Homoli, fizyka z Polskiej Akademii Nauk, lidera projektu CREDO, wykorzystującego smartfny do śledzenia promieniowania kosmicznego. Zwykły smartfon + aplikacja CREDO Detector = szansa na odkrycie najbardziej intymnych sekretów Wszechświata. Przykłady? Struktura czasoprzestrzeni, ciemna materia, kwantowa grawitacja: to tylko niektóre z tematów badawczych podejmowanych w ramach Cosmic-Ray Extremely Distributed Observatory (skrajnie rozproszone obserwatorium promieniowania kosmicznego), czyli CREDO – planetarnego programu monitorowania promieniowania kosmicznego w poszukiwaniu zjawisk skorelowanych przestrzennie w dużej skali, powiedzmy Katowice – Pekin. Właśnie takie korelacje, jeżeli je zaobserwujemy, mogą dać nam pojęcie o największych tajemnicach naszego Wszechświata. Weźmy np. czasoprzestrzeń, tj. -
Odkrycie Ameryki
Autor: Agnieszka Sikora Opublikował: Agnieszka Sikora 14 października 2019 Aktualizacja: 04 kwietnia 2025 Wyświetlenia: 3212 października 1492 roku Krzysztof Kolumb "odkrył" Amerykę. Dziś jednak doskonale wiemy, że genueński żeglarz nie był pierwszym podróżnikiem, który dotarł do Nowego Świata.
-
Astronomiczna jesień
Autor: Agnieszka Sikora Opublikował: Agnieszka Sikora 03 października 2019 Aktualizacja: 11 kwietnia 2025 Wyświetlenia: 2323 września 2019 roku o godzinie 9:50 (czasu środkowoeuropejskiego) Słońce przeszło przez punkt Wagi. Od tego momentu dni stają się coraz krótsze na półkuli północnej i rozpoczeła się astrnomiczna jesień. Pojęcie równonocy jesiennej może być nieco mylące – dzień wcale jest równy nocy, chyba, że jesteśmy na równiku. U nas dzień 23 września potrwa 12 godzin i 18 minut. Jeżeli zleży nam szczególnie na tej równości, to będzie miała miejsce już za kilka dni – 27 września (2019) wschód nastąpi o godzinie 6:35, a zachód o 18:34 (w Katowicach). Przejście Słońca przez punkt Wagi oznacza przede wszystkim, że odtąd – aż do równonocy wiosennej – to południowa półkula będzie bardziej nasłoneczniona niż północna. -
Inwersje temperatury w warstwie granicznej atmosfery i ich wpływ na zanieczyszczenie powietrza
Opublikował: Agnieszka Sikora 23 lipca 2019 Aktualizacja: 08 kwietnia 2025 Wyświetlenia: 37Na temat projektu opowiadają prof. zw. dr hab. Tadeusz Niedźwiedź z Katedry Klimatologii i prof. dr hab. Leszek Marynowski z Katedry Geochemii, Mineralogii i Petrografii na Wydziale Nauk o Ziemi Uniwersytetu Śląskiego
-
Prezentuj z energią
13 czerwca 2019 Aktualizacja: 18 lutego 2025 Wyświetlenia: 15Wiktor Niedzicki to jeden z najbardziej znanych polskich popularyzatorów nauki. Przez 25 lat prowadził w Telewizji Polskiej autorski program „Laboratorium”, który zyskał status kultowego – wiedzę o nauce, głównie fizyce, i najnowszych osiągnięciach techniki czerpały z niego przynajmniej dwa pokolenia Polaków. Oprócz 500 wydań „Laboratorium” Wiktor Niedzicki tworzył i prowadził w telewizji programy takie jak m.in. „Kuchnia”, „Świat według Einsteina”, „Nobel dla Polaka”, „Encyklopedia niewiedzy” czy „Machina czasu”. Obecnie popularyzuje naukę poprzez widowiska dla dzieci i młodzieży, prowadzi szkolenia i wykłady z zakresu prezentacji nauki, od 20 lat jest również starszym wykładowcą na Politechnice Warszawskiej. Podczas 3. Śląskiego Festiwalu Nauki KATOWICE wygłosił krótki wykład pt. „Prezentuj z energią”. -
Okiem eksperta: Dzień DNA
26 kwietnia 2019 Aktualizacja: 18 lutego 2025 Wyświetlenia: 2425 kwietnia obchodzimy Międzynarodowy Dzień DNA 25 kwietnia obchodzimy Międzynarodowy Dzień DNA upamiętniający publikację w czasopiśmie "Nature" z 1953 roku, w której opisano strukturę tego związku chemicznego. DNA, czyli kwas deoksyrybonukleinowy, to główny nośnik informacji genetycznej w żywych organizmach. Odkrycie jego istnienia w 1869 roku przez Fryderyka Mieschera było ważnym wydarzeniem dla biologii ewolucyjnej. -
Okiem eksperta: Światowy Dzień Świadomości Autyzmu
02 kwietnia 2019 Aktualizacja: 18 lutego 2025 Wyświetlenia: 112 kwietnia przypada Światowy Dzień Świadomości Autyzmu (ang. World Autism Awareness Day – WAAD). Wokół zaburzeń autystycznych narosło przez lata mnóstwo mitów i nieporozumień, dlatego celem dni takich jak ten obchodzony 2 kwietnia jest podnoszenie świadomości i uzupełnianie wiedzy na ten temat. W tym kontekście warto posłuchać dr Soni Szramek-Karcz z Zakładu Językoznawstwa Stosowanego i Translatoryki UŚ, która w swojej pracy badawczej zajmuje się m.in. autyzmem oraz nauką języków obcych przez osoby ze spektrum autyzmu. -
Czy nauka może nas uratować?
18 grudnia 2018 Aktualizacja: 18 lutego 2025 Wyświetlenia: 9Pierwszy dzień Śląskiego Festiwalu Nauki 2017 upłynął pod hasłem Science on Stage. W Teatrze Śląskim im. Stanisława Wyspiańskiego w Katowicach odbyła się m.in. debata o przyszłości nauki. Śląski Festiwal Nauki KATOWICE 2017 rozpoczął się 30 listopada 2017 roku na scenie Teatru Śląskiego im. Stanisława Wyspiańskiego wydarzeniem pod nazwą Science on Stage. W ramach niego odbyły się prezentacje młodzieżowych teatrów naukowych z całej Polski oraz debata „Czy nauka może nas uratować?” z udziałem prof. zw. dr. hab. Tadeusza Sławka (literaturoznawcy), prof. dr hab. Ewy Bartnik (genetyk), prof. dr. hab. Krzysztofa Antoniego Meissnera (fizyka teoretycznego) oraz prof. zw. dr. hab. Bogdana Dembińskiego (filozofa). -
Urządzenie do monitorowania snu u noworodków
Opublikował: TP 19 marca 2018 Aktualizacja: 09 kwietnia 2025 Wyświetlenia: 38Zespół naukowców z Uniwersytetu Śląskiego wynalazł i opatentował urządzenie, którego zadaniem jest monitorowanie snu u noworodków. Prosty do założenia czujnik w przypadku zmiany położenia dziecka lub wystąpieniu bezdechu błyskawicznie wysyła do opiekunów informację, którą można sprawdzić za pomocą smartfona czy lampki nocnej.
-
Okiem eksperta: Odzyskanie niepodległości
Autor: Tomasz Płosa Opublikował: Tomasz Płosa 26 stycznia 2018 Aktualizacja: 04 kwietnia 2025 Wyświetlenia: 32W roku 2018 obchodzimy setną rocznicę odzyskania niepodległości.
-
Jak zgnieść beczkę?
06 grudnia 2017 Aktualizacja: 18 lutego 2025 Wyświetlenia: 25Czy beczce wypełnionej parą wodną grozi wybuch, jeśli schłodzi się ją nieco z zewnątrz? Zobaczcie doświadczenie, które podczas Śląskiego Festiwalu Nauki KATOWICE 2017 przeprowadził dr Jerzy Jarosz, fizyk z Pracowni Dydaktyki Fizyki UŚ oraz dyrektor programowy ŚFN. -
Okiem eksperta: Dzień Wszystkich Świętych
30 października 2017 Aktualizacja: 18 lutego 2025 Wyświetlenia: 10Przełom października i listopada to specyficzny czas, kiedy częściej niż zwykle myślimy o granicy dzielącej życie od śmierci. Skąd wywodzi się tradycja Dnia Wszystkich Świętych, jak zachowywali się dawniej ludzi w obliczu śmierci kogoś bliskiego i czym jest coraz popularniejsze w Polsce Halloween – opowiada dr Grzegorz Odoj z Zakładu Teorii i Badań Antropologicznych na Wydziale Etnologii i Nauki o Edukacji Uniwersytetu Śląskiego.