Ze świata nauki

Po wielu latach przygotowań na szczycie chilijskiej góry Cerro Pachón uruchomiono jeden z najnowocześniejszych instrumentów astronomicznych na świecie. Obserwatorium im. Very C. Rubin (dawniej znane jako Large Synoptic Survey Telescope, LSST) zaprezentowało pierwsze zdjęcia Wszechświata.

Wśród wielu opisywanych przez fizyków cząstek elementarnych można wymienić takie, które nazywamy hipotetycznymi. Nie wiadomo, czy istnieją, ponieważ nie zostały do tej pory zaobserwowane. Są jednak częścią wzorów, teoretycznych analiz naukowców, wypełniając brakujące, często „niewygodne” miejsca. Hipotetyczną cząstką elementarną jest m.in. grawiton, którego zadaniem miałoby być przenoszenie oddziaływań grawitacyjnych. O jego ciekawych właściwościach opowiada dr Aleksandra Piórkowska-Kurpas, astrofizyczka z Wydziału Nauk Ścisłych i Technicznych Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach.

Astronomowie stworzyli największą jak dotąd kosmiczną mapę 3D kwazarów, czyli jasnych i aktywnych centrów galaktyk zasilanych przez supermasywne czarne dziury. Mapa przedstawia lokalizację około 1,3 miliona kwazarów w przestrzeni i czasie, przy czym najdalsze z nich świeciły jasno, gdy Wszechświat miał zaledwie 1,5 miliarda lat.

Międzynarodowy zespół astronomów przestawił szereg dowodów na to, że tak zwany Mały Obłok Magellana to w istocie nie jedna, ale dwie karłowate galaktyki, posiadające odmienny skład chemicznych i poruszające się z różną prędkością wobec naszej galaktyki.

Zarówno nasza galaktyka – Droga Mleczna, jak i Andromeda (M31) to gigantyczne galaktyki spiralne. Za około 4 miliardy lat Droga Mleczna i Andromeda zderzą się w grawitacyjnym „tańcu”, który ostatecznie połączy je już na zawsze.

Naukowcy znaleźli dowody na kataklizm, do którego doszło w naszej galaktyce, a jego efekty były odczuwalne w odległości nawet 200 tys. lat świetlnych od centrum Drogi Mlecznej.

Naukowcy są zgodni co do tego, że historia Słońca potrwa jeszcze co najmniej 5 (niektórzy twierdzą, że 10) miliardów lat. Nie było jednak dotąd jasne, jak wyglądać będzie to krytyczne zakończenie. Wedle najnowszej teorii, po wyczerpaniu swojego czasu Słońce ma się stać mgławicą planetarną, by potem przekształcić się w białego karła.

Międzynarodowy zespół astronomów VIPERS, w którego skład wchodzą polscy naukowcy, zaprezentował w połowie grudnia 2016 roku największą trójwymiarową mapę Wszechświata sprzed 7 mld lat.

30 grudnia 1924 roku Edwin Hubble ogłosił odkrycie istnienia innych galaktyk niż Droga Mleczna.

Astronomowie z największego na świecie interferometru radiowego ALMA znajdującego się na Pustyni Atacama (Chile) odkryli ogromne skupisko „niemowlęcych” galaktyk znajdujących się 11,5 mld lat świetlnych od Ziemi. Młode galaktyki wydają się znajdować na węzłach gigantycznych włókien w sieci ciemnej materii.

Paradoks Fermiego polega na wykazaniu wyraźnej sprzeczność między wysokim prawdopodobieństwem istnienia pozaziemskich cywilizacji a brakiem jakichkolwiek obserwowalnych śladów ich istnienia

"Uśmiechnięte" zdjęcie galaktyki – wykonane przez Kosmiczny Teleskop Hubble'a – w rzeczywistości jest ilustracją zjawiska nazywanego soczewkowaniem grawitacyjnym. Polega na zakrzywieniu promieni świetlnych w polu grawitacyjnym masywnego ciała niebieskiego (czarnej dziury, galaktyki, gromady galaktyk) prowadzące do ich skupienia