Ze świata nauki

Powszechnie uważa się, że w średniowieczu ludzie niespecjalnie zawracali sobie głowę rzeczami takimi jak higiena osobista i czystość. Jeden z XIX-wiecznych historyków nazwał tę epokę „tysiącleciem bez wanny”. Okazuje się jednak, że kąpiele wcale nie były obce ludziom wieków średnich, tyle że nie do końca pokrywają się one z naszymi wyobrażeniami. Istnieją przekazy świadczące o niechęci średniowiecznych do kontaktu z wodą – św. Fintan z Clonenagh na przykład kąpał się tylko raz do roku, zaraz przed Wielkanocą, i tak przez 24 lata, a Anglosasi uważali Wikingów za zbytnich czyścioszków, bo ci drudzy brali kąpiel raz w tygodniu. Z drugiej strony w wielu dziełach sztuki z tamtego okresu, w tym w utworach literackich, znajdujemy ludzi zażywających kąpieli i nie ma się wrażenia, że wykonują wówczas czynność wielce niecodzienną.