Ze świata nauki

 We wrześniu 2025 roku w niemieckim ośrodku badawczym w Jülich uruchomiono superkomputer, który jeszcze do niedawna mógłby być jedynie bohaterem filmu lub literatury science-fiction. Od tego momentu JUPITER zadziwia nas swoimi możliwościami i łamaniem kolejnych granic. To pierwszy europejski superkomputer o mocy eksaskalowej – co oznacza, że jest zdolny wykonywać co najmniej jeden kwintylion operacji na sekundę. Dzięki temu uplasował się na czwartym miejscu w rankingu najszybszych superkomputerów na świecie

7–9 grudnia 2024 roku w Międzynarodowym Centrum Kongresowym w Katowicach będzie się odbywała 8. edycja Śląskiego Festiwalu Nauki Katowice. 

12 października 2024 roku Uniwersytet Śląski w Katowicach otwiera swoje pracownie i sale warsztatowe, aby po raz kolejny pokazać siłę nauki. W ramach obchodów Europejskiego Miasta Nauki Katowice 2024 (EMNK 2024) uczelnie publiczne organizują obchody Nocy Naukowców pod hasłem „Śląska Moc Naukowców”. 

W środowiskach akademickich trwa dyskusja, czy należy korzystać z narzędzi SI przy pisaniu artykułów naukowych albo podczas przygotowywania materiałów dla uczniów i studentów.

Od 9 do 14 września 2024 roku Uniwersytet Śląski, lider Konsorcjum Akademickiego – Katowice Miasto Nauki będzie gospodarzem dwóch prestiżowych wydarzeń – EUCYS oraz EU TalentOn, którym towarzyszyć będzie hasło „Bright young minds”. Stolica Górnego Śląska po raz pierwszy w historii będzie gościć najbardziej uzdolnione młode umysły, które przez trzy dni będą rywalizować i współpracować nad rozwiązaniami najbardziej skomplikowanych globalnych wyzwań.

Najważniejsze naukowe wydarzenie roku 2024 odbywać się będzie od 12 do 15 czerwca w Międzynarodowym Centrum Kongresowym w Katowicach. W związku z przyznanym tytułem Europejskiego Miasta Nauki Katowice będą gospodarzem EuroScience Open Forum (ESOF2024) – konferencji organizowanej co dwa lata w kolejnym europejskim mieście, mającej na celu zaoferowanie społeczności naukowej i lokalnej platformy do interdyscyplinarnej i przekrojowej debaty dotyczącej największych wyzwań stojących dziś przed człowiekiem i światem. Udział w wydarzeniu jest bezpłatny.

6 czerwca 2024 roku o godz. 9.30 na auli im. A. Pawlikowskiego na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach (ul. Uniwersytecka 4, Katowice) odbędzie się druga edycja konferencji poświęcona rozwojowi sztucznej inteligencji w Polsce.

„Sztuczna inteligencja nie jest ani sztuczna, ani inteligentna” – pisze Kate Crowford w książce "Atlas sztucznej inteligencji. Władza pieniądze i środowisko naturalne". Systemy AI powstają przy wykorzystaniu naturalnych zasobów, infrastruktury i ludzkiej pracy. Nie są autonomiczne ani inteligentne, a do ich trenowania wykorzystuje się duże zbiory danych. Rozwój systemów opartych na sztucznej inteligencji i uczeniu maszynowym stawia przed państwami, przedsiębiorstwami i jednostkami wiele wyzwań. Jednym z nich jest dyskryminacja ze względu m.in. na płeć czy pochodzenie etniczne.

17 kwietnia 2024 roku na Wydziałach Nauk Ścisłych i Technicznych Uniwersytetu Śląskiego w Chorzowie, Katowicach i Sosnowcu będą się odbywały warsztaty z nowymi technologiami –  Śląsk Zagłębiem Nowych Technologii.

Amerykańscy badacze opracowali urządzenie, które umożliwia sterowanie komputerem za pomocą sygnałów elektrycznych wysyłanych przez mózg. Jego wyjątkowość polega na tym, że potrafi się samodzielnie dostosować się do użytkownika i nie musi być za każdym razem kalibrowane.

Sylwestrowa zmiana daty jest zwykle zachętą do rozważań, co czeka nas w nadchodzącym roku. Przystanek Nauka przedstawia kilka spraw, którymi na pewno będziemy interesować się w roku 2024. Nie jest to absolutnie wybór kompletny, raczej zachęta do dyskusji.

7. Śląski Festiwal Nauki KATOWICE odbędzie się w dniach 9–11 grudnia 2023 w Międzynarodowym Centrum Kongresowym w Katowicach pod hasłem: "Nauka da nam przyszłość". Jak co roku na festiwalu znajdą się przystanki Przystanku Nauka. Zapraszamy!

Transhumanizm to współczesny nurt myśli dotyczący wielu dyscyplin naukowych. Można go przyporządkować filozofii, humanistyce czy inżynierii procesów technologicznych. Mieści się wśród nich również teologia, której rolę w projekcie na temat religijnych aspektów transhumanizmu bada dr hab. Marek Wójtowicz, prof. UŚ z Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Śląskiego, członek Rady Instytutu Filozofii na Wydziale Humanistycznym UŚ.

Sztuczna inteligencja w świecie nauki może zrobić duże zamieszanie. Są jej zwolennicy i przeciwnicy. Czy powinniśmy wykorzystywać AI w prowadzaniu badań?

Cyberprzetrzeń, z której korzysta już niespełna 90% Polaków nie szczędzi swoich użytkowników, którzy starają się uniknąć wszelkich niebezpieczeństw mieszczących się w jej obrębie. Nie jest to wcale proste, dlatego wielu korzystających z cyberprzestrzeni staje się ofiarami ataków hakerskich. Z tej racji, 12 października ustanowiony jest Dniem Bezpiecznego Komputera.

Użytkownik poczty elektronicznej utonąłby w spamie, gdyby nie automatyczne filtrowanie, oparte na różnorodnych algorytmach. Niestety, nie jest ono doskonałe i czasem przepuszcza niechciane wiadomości lub niepotrzebnie wychwytuje te, które chcemy otrzymać. Grupa indyjskich informatyków opracowała nowy model wykrywania spamu, oparty o nowoczesną technikę uczenia maszynowego, który ma obiecujące wyniki i – przede wszystkim – bardzo szybko się uczy.

Techniki badania ludzkiej komórki wsparte metodami uczenia głębokiego (deep learning) otwierają przed nami szanse zbadania ludzkiej komórki w dotąd niemożliwej skali. Jest jeszcze wiele do odkrycia, a sprawa jest ważna – wiele chorób zaczyna się od tego, że nie działa jakiś element komórki.

Od 6 do 10 grudnia 2021 roku w Międzynarodowym Centrum Kongresowym w Katowicach (plac Sławika i Antalla 1) odbywać się będzie 16. Szczyt Cyfrowy ONZ – Internet Governance Forum 2021. To jedna z największych międzynarodowych konferencji poświęconych tematyce zarządzania internetem. 

Doniesienia z lipca o nieprawdopodobnych osiągnięciach chińskich komputerów kwantowych zostały potwierdzone w uznanych czasopismach naukowych. Zuchongzhi 2 – nadprzewodzący komputer kwantowy – wykonuje milion razy bardziej skomplikowane obliczenia niż Google Sycamore, najszybszy dotąd komputer kwantowy. To jednak nic w porównaniu do pracującego na fotonach Jiuzhang 2, który wyprzedza wszystkie maszyny i jest 100 tryliardów razy szybszy niż konwencjonalny komputer.