Uniwersytet Śląski w Katowicach

Ze świata nauki

literatura

  • Echa zbrodni

    Mord w średniowiecznym Krakowie, staropolskie zbójniczki grasujące na leśnych traktach, okrutnik, któremu nawet kat nie dał rady czy krwawy burmistrz spod Wawelu – to tylko niektóre historie zebrane przez dr hab. Beatę Stuchlik-Surowiak, prof. UŚ z Wydziału Humanistycznego Uniwersytetu Śląskiego. Jej nowa książka pt. Szkice o zbrodni w kulturze staropolskiej (XV–XVII wiek). Między faktem, historią a literaturą właśnie ukazała się nakładem Wydawnictwa Uniwersytetu Śląskiego.

  • Piractwo, handel i osadnictwo, czyli czym zajmowali się wikingowie

    Już wkrótce w ręce polskich czytelniczek i czytelników trafią trzy średniowieczne sagi islandzkie przybliżające dzieje owianych legendami wikingów. W tłumaczenie dzieł zaangażował się dr hab. Jakub Morawiec, prof. UŚ. Historyk z Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach zdradza, jak to się stało, że wikingowie osiągnęli tak spektakularne handlowe i osadnicze sukcesy między VIII a XII wiekiem n.e.

  • Romantyczni wojażerowie

    Zdawać by się mogło, że o twórczości i życiu Mickiewicza i Słowackiego wiemy już wszystko – świadczą o tym chociażby setki opracowań, biografii i tekstów krytycznoliterackich. Zarówno jednak fenomen twórczy naszych wieszczów, jak i epoka romantyzmu okazują się nieograniczonym obszarem naukowych eksploracji. Dowodem może być najnowsza publikacja dr hab. Magdaleny Bąk, prof. UŚ, zatytułowana "Romantyczni wojażerowie. Mickiewicza i Słowackiego listy z/o podróży" (Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2024). Obszarem badawczym naukowczyni z Instytutu Polonistyki Wydziału Humanistycznego Uniwersytetu Śląskiego od ponad dwudziestu lat pozostaje romantyzm.

  • Narracja z dozą dreszczyku

    Październikowe szarości to idealne tło do czytania prozy, która straszy. Dr hab. Jacek Mydla, prof. UŚ z Instytutu Literaturoznawstwa Uniwersytetu Śląskiego zbadał techniki narracyjne w utworach M.R. Jamesa – klasycznego angielskiego autora opowiadań o duchach. Efekty badań zaprezentował w książce "Narrating the Ghost: Readings in the Gothic and M.R. James", która ukazała się w tym roku nakładem Wydawnictwa Uniwersytetu Śląskiego. – Zainteresowanie tego typu literaturą jest u mnie głównie zapośredniczone przez język angielski, którego zacząłem się uczyć w wieku bodajże 14 lat. Jedną z pierwszych książek, jakie przeczytałem po angielsku, była antologia opowieści grozy – mówi prof. J. Mydla. – Zjawiska nadprzyrodzone nigdy nie przestały mnie fascynować.
  • Narracja z dozą dreszczyku

    Październikowe szarości to idealne tło do czytania prozy, która straszy. Dr hab. Jacek Mydla, prof. UŚ z Instytutu Literaturoznawstwa Uniwersytetu Śląskiego zbadał techniki narracyjne w utworach M.R. Jamesa – klasycznego angielskiego autora opowiadań o duchach. Efekty badań zaprezentował w książce "Narrating the Ghost: Readings in the Gothic and M.R. James", która ukazała się w tym roku nakładem Wydawnictwa Uniwersytetu Śląskiego. – Zainteresowanie tego typu literaturą jest u mnie głównie zapośredniczone przez język angielski, którego zacząłem się uczyć w wieku bodajże 14 lat. Jedną z pierwszych książek, jakie przeczytałem po angielsku, była antologia opowieści grozy – mówi prof. J. Mydla. – Zjawiska nadprzyrodzone nigdy nie przestały mnie fascynować.
  • Międzynarodowy Dzień Kubusia Puchatka

    18 stycznia 1882 roku urodził się Alan Aleksander Milne, autor opowieści o Kubusiu Puchatku. Rocznica jego urodzin stała się okazją do ustanowienia tego dnia Międzynarodowym Dniem Kubusia Puchatka Już dawno temu zauważono, że charaktery i postawy życiowe mieszkańców Stumilowego Lasu odzwierciedlają różne zaburzenia psychiczne spotykane wśród ludzi. Powstało wiele opracowań naukowych, a pozornie zwyczajną bajką dla dzieci zainteresowali się eksperci z różnych dziedzin, w tym psychiatrii i psychologii. I choć wiele z tych teorii można nazwać „naciąganymi”, to jednak Milne walczył w bitwach I wojny światowej i według współczesnych psychiatrów mógł, podobnie jak inni jego koledzy, wrócić do domu z niezdiagnozowanym przypadkiem zespołu stresu pourazowego (PTSD). Ale zacznijmy od początku.
  • Rocznica urodzin Gerharta Hauptmanna

    Za swojego życia trzykrotnie otrzymał austriacką nagrodę im. Franza Grillparzera: za „Wniebowstąpienie Hanusi” (1896), „Woźnicę Henschela” (1899) oraz „Biednego Henryka” (1905), tytuł doctoris causa uniwersytetów w Oxfordzie (1905), Lipsku (1909), Pradze (1921) i uniwersytetu Columbia w Nowym Jorku (1932), a także literacką Nagrodę Nobla (1912) za całokształt twórczości.

  • Odkrywanie zapomnianego świata benedyktynek w Wilnie

    „Słuchaj, córko, nauk mistrza…” – tymi słowami rozpoczyna się prolog potrydenckiej edycji Reguły św. Benedykta, odnowionej i zaadaptowanej na potrzeby klasztorów żeńskich w Rzeczypospolitej. Jedną z badaczek, która zgłębia fenomen Reguły Benedykta z Nursji (480–547) oraz historię żeńskiego odłamu zakonu benedyktynów, jest dr hab. Jolanta Gwioździk, prof. UŚ z Instytutu Nauk o Kulturze Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach.

  • Nowy preparat przeciwgrzybiczy chroniący najcenniejsze zabytki literatury

    Konserwacja książek, dokumentów czy dzieł artystycznych to ogromne wyzwanie dla specjalistów, dlatego badacze starają się opracowywać coraz to nowe preparaty przydatne w ochronie takich zabytków.

  • Nieznane oblicze Alexandre’a Dumasa

    5 grudnia 2020 roku przypadła 150. rocznica śmierci Alexandre’a Dumasa (ojca). Prawdopodobnie każdy z nas potrafi bez zastanowienia wymienić jego największe dzieła. Niezwykle płodny dramaturg i powieściopisarz, „ojciec” Atosa, Portosa, Aramisa i d’Artagnana, żył tak, jakby sam był bohaterem znakomitej powieści przygodowej. Mało kto jednak wie, że wnuk francuskiego arystokraty i czarnoskórej niewolnicy jest również autorem kilkudziesięciu baśni i pełnych wybornego humoru opowiadań fantastycznych. Nietypowe pisarskie oblicze Dumasa odkrywa przed nami prof. dr hab. Magdalena Wandzioch z Uniwersytetu Śląskiego zajmująca się przez wiele lat prozą narracyjną w literaturze francuskiej XIX wieku.

  • Mars nie jest alternatywą dla Ziemian

    Rozmowa z Tomaszem Lemem, synem Stanisława Lema, polskiego pisarza science fiction, filozofa i futurologa, autora takich książek, jak "Solaris", "Cyberiada", "Dzienniki gwiazdowe", "Bajki robotów", "Opowieści o pilocie Pirxie", "Kongres futurologiczny," "Wizja lokalna" i wielu innych

  • Rocznica urodzin Stanisława Lema

    12 września 1921 roku we Lwowie urodził się Stanisław Lem – jeden z najwybitniejszych pisarzy science fiction, filozof i futurolog, autor takich książek, jak „Solaris”, „Cyberiada”, „Dzienniki gwiazdowe”, „Bajki robotów”, „Opowieści o pilocie Pirxie”, „Kongres futurologiczny”, „Wizja lokalna” i wielu innych.

  • Pierwszy dentysta z epoki lodowcowej

    Sztuka dentystyczna jest tak stara, jak ludzka cywilizacja. Wszystkie znane nam starożytne cywilizacje, począwszy od Chin, Egiptu i Mezopotamii, pozostawiły po sobie ślady wiedzy o ludzkim uzębieniu i technikach dentystycznych. Jako ważny moment w rozwoju praktyki dentystycznej uznaje się rozpowszechnienie się próchnicy na początku paleolitu, wraz ze zmianami w diecie, a szczególnie zwiększoną ilością spożywanych węglowodanów. Znalezione w okolicach Lukki w Toskanii we Włoszech dwa górne siekacze pochodzą właśnie z tego czasu. Każdy z zębów ma sporej wielkości dziurę, sięgającą głęboko w komorę miazgi zębowej. Obie dziury wypełnione zostały bitumem. Jak zauważa prof. Stefano Benazzi, archeolog z Uniwersytetu w Bolonii, głębokość tych dziur jest zaskakująca.
  • Wykład prof. Ryszarda Koziołka pt. „Krzywdzące słowa. Leczenie literaturą”

    Wykład pt. „Krzywdzące słowa. Leczenie literaturą” wygłoszony 10 stycznia 2017 roku na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Ślaskiego w Katowicach przez prof. dr. hab. Ryszarda Koziołka w ramach cyklu "Uniwersytet polonistów"  Organizowany przez Katedrę Dydaktyki Języka i Literatury Polskiej Wydziału Filologicznego Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach projekt „Uniwersytet polonistów” adresowany jest do nauczycieli języka polskiego. Program przedsięwzięcia obejmuje comiesięczne spotkania, połączone z wykładami i dyskusjami. Edycja „Uniwersytetu polonistów” w 2017 roku odbywa się pod hasłem „Przestrzenie spotkania" i dotyczy zagadnień kulturowych.
  • 10 najstarszych wciąż używanych języków świata

    Z ewolucją języków jest jak z ewolucją biologiczną – zachodzi stopniowo, z pokolenia na pokolenie i nigdy nie ma jednego punktu krytycznego, do którego istnieje jeden język, a od którego istnieje już język inny. Dlatego też niemożliwym jest stwierdzenie, czy dany język jest rzeczywiście starszy niż inny. Język – jako narzędzie komunikacji – liczy sobie przecież tyle lat, ile sama ludzkość. 

  • Wykład pt. „Granice interpretacji (literaturoznawczej)?”

    W środę 12 października 2016 roku o godz. 15.30 w sali sympozjalnej nr III na IV piętrze w budynku Wydziału Nauk Społecznych UŚ przy ul. Bankowej 11 zainaugurowana zostanie XVI edycja seminarium „Problem granic w filozofii i nauce”.

  • Konferencja naukowa pt. „Literatura popularna 3: Kryminał”

    Od 12 do 14 października 2016 roku na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach odbywać się będzie konferencja naukowa pt. „Literatura popularna 3: Kryminał”

  • Dlaczego wyobrażamy sobie kosmitów jako zielone ludziki?

    Kiedy 21 kwietnia 2016 roku gen. Mark Milley, szef sztabu armii USA, wygłaszał mowę podczas wojskowego programu szkoleniowego rezerwistów na Norwich University w Northfield w stanie Vermont, nie przypuszczał zapewne, że jego słowa staną się wkrótce pożywką dla internetowych spekulacji na temat kontaktów wojska amerykańskiego z UFO i cywilizacjami pozaziemskimi.

  • Tożsamość człowieka w żelaznej masce została ustalona

    Prof. Paul Sonnino z University of California w Santa Barbara w swojej najnowszej książce twierdzi, że rozwikłał tajemnicę, która rozpalała wyobraźnię Francuzów i nie tylko przez ostatnie 350 lat.

  • Ogólnopolska Interdyscyplinarna Konferencja Naukowa „Kontr-interpretacje”

    Od 11 do 13 maja 2016 roku na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach odbywać się będzie Ogólnopolska Interdyscyplinarna Konferencja Naukowa „Kontr-interpretacje”

Strona 1 z 2