Ze świata nauki

Asteroida Chicxulub, której upadek na Ziemię 66 milionów lat temu utworzył ogromny krater u wybrzeży Półwyspu Jukatan w Meksyku, miała pochodzić z krańców naszego Układu Słonecznego. Zdarzenie doprowadziło do masowego wymierania kredowego, wskutek którego wyginęło ponad 60% znanych gatunków.

Wielkie wymieranie triasowe rozpoczęło epokę dominacji dinozaurów. 201 milionów lat temu aktywność wulkaniczna radykalnie zmieniła klimat i doprowadziła do wyginięcia aetozaurów, przypominających pancerniki i rauizuchów, wyglądających jak ogromne krokodyle. Dotąd uważano, że wykończyło ich ocieplenie klimatu, wedle nowych badań, mogła to być zima wulkaniczna. Dinozaury mogły ją przetrwać, ponieważ zdaniem paleontologów, były lepiej przystosowane do życia zimą niż dotąd przypuszczaliśmy.

W historii naszej planety wielokrotnie dochodziło do masowych wymierań, w wyniku których w gwałtowny sposób zmieniała się liczebność organizmów. Jedno z nich wydarzyło się pod koniec dewonu, około 358 milionów lat temu. Zachodzących wówczas zmian nie przetrwało ponad 50% wszystkich gatunków organizmów morskich. Ślady tych zdarzeń widoczne są do dziś w osadach, które bada dr Agnieszka Pisarzowska z Wydziału Nauk Przyrodniczych Uniwersytetu Śląskiego. 

Masowe wymierania zwierząt lądowych – płazów, gadów, ssaków i ptaków – zdarza się średnio co około 27 milionów lat i zbiega się z podobnymi zjawiskami w życiu oceanicznym. Przyczyną jest zawsze zderzenie Ziemi z planetoidą lub zwiększenie aktywności wulkanicznej. Jak się okazuje, to zjawisko może być jeszcze powiązane z ruchem astronomicznym całego Układu Słonecznego, który z podobną regularnością znajduje się w bardziej tłocznej części galaktyki Drogi Mlecznej.

Nawet 50 procent gatunków żywych organizmów może wyginąć w ciągu życia trzech pokoleń ludzi, jeśli na świecie nie zostanie wprowadzona skuteczna polityka klimatyczna – przestrzega prof. Piotr Skubała, ekspert w zakresie ekologii i filozof środowiska z Uniwersytetu Śląskiego.