Ze świata nauki

15 lipca 2022 roku z Ostrawy (w pobliżu zerowego kilometra Odry) wystartowała wyprawa naukowo-badawcza zespołu naukowców. Podczas 10-dniowego spływu pokonali 740 km, docierając 24 lipca do Szczecina. Ich celem było zbadanie wód drugiej pod względem długości rzeki Polski. Dwa dni później na wysokości Oławy pojawiły się pierwsze martwe ryby. 31 lipca z brzegów Odry zebrano ich blisko 8 ton – to był początek gigantycznej katastrofy. Badania uczestników wyprawy stanowią więc bezcenny, a zarazem kluczowy materiał, który posłużył do oceny zagrożeń dla rzeki zarówno ze strony czynników naturalnych, jak i działalności człowieka. Naukowcy nie poprzestali na lipcowych badaniach, kolejne przeprowadzili w październiku 2022 roku.

„Byliśmy ostatnimi, którzy widzieli denata na żywo. Przebywaliśmy na Odrze dokładnie pięć dni przed katastrofą” – mówi dr hab. Andrzej Woźnica, prof. UŚ, dyrektor Śląskiego Centrum Wody (ŚCW) Uniwersytetu Śląskiego, który uczestniczył w projekcie „Czysta Odra? Why Not”. Naukowcy biorący udział w przedsięwzięciu nie spodziewali się, że ich prace badawcze staną się tak istotne w kontekście katastrofy ekologicznej na drugiej największej rzece Polski.

Rzeka to coś więcej niż tylko woda płynąca w korycie. To złożony i zmieniający się ekosystem obejmujący dynamicznie kształtowane koryto, a także całą przestrzeń doliny z zalewanymi czasowo obszarami i bytującymi na tym terenie zwierzętami i roślinami.