Ze świata nauki

Kilkadziesiąt rozwiązań technicznych, w tym ponad 70 wynalazków zgłoszonych do ochrony w Urzędzie Patentowym RP (URPR) , 9 wzorów przemysłowych zarejestrowanych w Urzędzie Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej (EUIPO) czy 5 wdrożeń przemysłowych – to efekt wynalazczej działalności dr. hab. Andrzeja Swinarewa, prof. UŚ. Współpracując z naukowcami z różnych uczelni, projektuje innowacyjne materiały i bada ich właściwości.

Maści, kremy czy żele, które stosujemy w naszej codziennej pielęgnacji, zawierają zazwyczaj dodatkowe związki chemiczne ułatwiające penetrację skóry. Dzięki temu substancje aktywne łatwiej docierają do celu, a efektywność działania kosmetyku jest lepsza. Dotyczy to również farmaceutyków.

Naukowcy związani z Wydziałem Nauk Przyrodniczych Uniwersytetu Śląskiego od kilku lat prowadzą badania, dzięki którym będzie można przyspieszyć hodowlę nowych odmian roślin uprawnych o dużym znaczeniu gospodarczym.

Chemicy związani z Wydziałem Nauk Ścisłych i Technicznych Uniwersytetu Śląskiego opracowali sposób otrzymywania związków organicznych o strukturze acetali, które mogą być wykorzystywane jako dodatki do paliw.

Konserwacja książek, dokumentów czy dzieł artystycznych to ogromne wyzwanie dla specjalistów, dlatego badacze starają się opracowywać coraz to nowe preparaty przydatne w ochronie takich zabytków.

Naukowcy z Wydziału Nauk Ścisłych i Technicznych Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach zaproponowali nowy sposób otrzymywania ultrakondensatora ceramicznego. Jest to element wykorzystywany przede wszystkim w elektronice i elektrotechnice, służący gromadzeniu energii elektrycznej.

Ciecze jonowe to ciekawy przykład materiałów wpisujących się w ideę tak zwanej zielonej chemii. Przy ich projektowaniu i otrzymywaniu uwzględnia się bowiem całkowitą eliminację lub jak najmniejsze użycie substancji niebezpiecznych i szkodliwych dla człowieka i środowiska.

Istnieją takie materiały, które w wyniku mechanicznego odkształcania mogą na swojej powierzchni generować ładunki elektryczne. Ceramiki piezoelektryczne, bo o nich mowa, stają się dzięki temu ciekawymi produktami dla przemysłu elektronicznego i elektrotechnicznego.

Chyba nikogo nie trzeba przekonywać do tego, jak ważne jest poszukiwanie kolejnych aktywnych substancji leczniczych, które mogą być wykorzystywane w terapiach przeciwnowotworowych. Wiedzą o tym doskonale naukowcy z Uniwersytetu Śląskiego, prowadzący intensywne badania nad lekami i projektujący nowe substancje aktywne mogące wspierać nas w walce z nowotworami.

Naukowcy z Wydziału Nauk Ścisłych i Technicznych Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach od wielu lat projektują urządzenia, które z powodzeniem mogą być wykorzystywane na przykład w rehabilitacji pacjentów.

Badacze z Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach opracowali nowe rozwiązanie przydatne w budowaniu warstw aktywnych w organicznych diodach elektroluminescencyjnych (OLEDs).

Nie od dziś wiadomo, że na jakość powietrza ma wpływ między innymi emisja szkodliwych gazów do atmosfery. Na szczególną uwagę zasługują kompozycje sześciu związków zawierających w swoim składzie azot i tlen. To tak zwane mieszaniny NOx. Warto dodać, że dwa z nich są szkodliwymi składnikami smogu. Mowa o mieszaninie tlenku azotu i dwutlenku azotu, kilkukrotnie bardziej toksycznej od tlenku siarki (SO2) i aż dziesięciokrotnie bardziej szkodliwej od tlenku węgla (CO).

Na świecie rocznie produkuje się ponad 2000 ton pochodnych chinoliny. Związki te wykazują właściwości przeciwmalaryczne, przeciwpierwotniakowe, przeciwbakteryjne, przeciwgrzybiczne, a nawet przeciwastmatyczne, co sprawia, że budzą bardzo duże zainteresowanie nie tylko w świecie naukowym. 

Wszelkie związki chemiczne oparte na strukturze chinoliny wykazują interesującą aktywność biologiczną, przez co budzą duże zainteresowanie naukowców na całym świecie. Są użyteczne m.in. w projektowaniu leków o właściwościach przeciwbakteryjnych, przeciwgrzybiczych, przeciwmalarycznych, a nawet przeciwnowotworowych.

Wielu naukowców na całym świecie prowadzi badania związane z doskonaleniem leków przeciwnowotworowych, po to, aby stały się skuteczniejsze w walce z poszczególnymi rodzajami raka.

Wieloletnie badania pozwoliły naukowcom opracować dwa rozwiązania, dzięki którym można przyspieszyć proces otrzymywania nowych odmian jęczmienia o kilka lat. Stworzyli oni nowy sposób izolacji i inicjacji kultury in vitro mikrospor, czyli niedojrzałych ziaren pyłku, z wykorzystaniem kłosa jęczmienia, który zostaje poddany dwóm rodzajom czynników stresowych.

Naukowcy z Uniwersytetu Śląskiego są współautorami rozwiązania stosowanego w badaniach tomograficznych i mikrotomograficznych, dzięki któremu możliwe będzie uzyskanie bardziej precyzyjnego obrazu struktury danego obiektu. Metoda została objęta ochroną patentową.

Naukowcy związani z Uniwersytetem Śląskim są autorami projektu statywu na probówki lub inne pojemniki laboratoryjne, który został objęty ochroną patentową. Zaprojektowany układ może składać się z jednej lub kilku półek z otworami na probówki czy fiolki. Jego unikalnym rozwiązaniem jest zastosowanie mechanizmu blokującego, który przytrzymuje naczynia w statywie, uniemożliwiając ich wypadnięcie nawet podczas obracania statywu.

Naukowcy z Uniwersytetu Śląskiego, Instytutu Metali Nieżelaznych w Gliwicach oraz Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu opracowali nowy sposób otrzymywania niskowrzących eterów i sulfidów 1-propenylowych (pochodnych winylowych) – związków o dużym znaczeniu w chemii, syntezie organicznej, biochemii, technologii chemicznej oraz technologii polimerów. Metoda została objęta ochroną patentową.