Uniwersytet Śląski w Katowicach

Ze świata nauki

ptaki

  • Naukowcy odkryli jednego z najstarszych ptaków na Ziemi

    Budowa zwierzęcia wskazuje, że kluczowe cechy podobne do ptaków zaczęły się rozwijać w okresie późnej jury, prawie 20 milionów lat wcześniej niż dotąd sądzono.

  • 60 milionów lat ewolucji pingwinów

    Badacze z British Antarctic Survey zsekwencjonowali genom wszystkich żyjących gatunków pingwina i przebadali jego ewolucję. Okazuje się, że pingwiny mają dużą zdolność adaptacji oraz zmiany liczebności swojej populacji w sytuacji pogorszenia warunków klimatycznych i zasiedlania obszarów.

  • Kolibry, najbardziej kolorowa rodzina ptaków

    Naukowcy zajmujący się badaniem tego, jak widzą ptaki, odkryli, że rodzina kolibrowatych wykorzystuje szerokie możliwości widzenia w niespotykanej u innych ptaków skali. Tylko jedna rodzina kolibrowatych zwiększa liczbę znanych kolorów upierzenia ptaków o 56%. Dzięki specyficznym nanostrukturom w ich upierzeniu, kolibry mienią się wszystkimi barwami, które widzą ludzie, jak również całą gamą kolorów bliskich ultrafioletowi.

  • Międzynarodowy Dzień Ptaków

    1 kwietnia przypada Międzynarodowy Dzień Ptaków, (ang. International Bird Day). Święto obchodzone jest corocznie od 1906 roku, a ustanowione zostało podczas ratyfikacji Konwencji o Ochronie Ptaków Pożytecznych dla Rolnictwa (1902 r.). Obchody tego dnia koordynuje BirdLife International – ogólnoświatowa federacja organizacji pozarządowych zajmujących się ochroną ptaków, której partnerem w Polsce jest Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Ptaków.

  • Dzikie kakadu wytwarzają sztućce

    Papugi od lat imponują swymi zdolnościami poznawczymi, jednak najnowsze odkrycie stawia je na równi z naczelnymi pod względem umiejętności wytwarzania narzędzi.

  • 50 miliardów ptaków

    Na świecie jest około 50 miliardów ptaków – około sześciu ptaków na jednego człowieka. Reprezentują ponad 9700 różnych gatunków, z których niektóre są bardzo liczne, a innym grozi wyginięcie. Obliczenia wykonano we współpracy z naukowcami obywatelskimi z całego świata przy użyciu precyzyjnych algorytmów w oparciu o dane z bazy eBird.

  • W Japonii znaleziono szczątki ptaka sprzed 120 milionów lat

    Grupa badaczy z japońskiego Instytutu Badań nad Dinozaurami i chińskiego Instytutu Paleontologii Kręgowców i Paleoantropologii odnalazła i wykonała naukowy opis szczątek ptaka z okresu kredy wczesnej. Publikacja w czasopiśmie „Communications Biology” zawiera też trójwymiarową rekonstrukcję przodka współczesnych ptaków i wyjaśnia kolejne kwestie z historii ptasiej ewolucji.

  • Rywalizacja w rodzeństwie prowadzi do większego uspołecznienia (zeberka timorska)

    Zeberki timorskie, które wychowują się z licznym potomstwem, nieustannie rywalizują o pożywienie. Jak pokazują badania, w dorosłym życiu te ptaki są jednak o wiele bardziej towarzyskie, niż ptaki, które mają mniej braci i sióstr.

  • Odkryto, w jaki sposób ptaki orientują się w locie

    To, w jaki sposób ptaki orientują się w locie i potrafią przemierzyć tysiące kilometrów, by na koniec bezbłędnie trafić do gniazda, zawsze było fascynujące. Długo uważano, że dzieje się to albo dzięki ich precyzyjnemu wzrokowi, albo dlatego, że potrafią odczytać pole magnetyczne Ziemi i używają tej umiejętności tak, jak my kompasu. Nowe badania pokazały, że oba przypuszczenia się prawdziwe, a za wszystko odpowiedzialne są pewne specyficzne fotoreceptory. Udało się rozwikłać tajemnicę, w jaki sposób ptaki nawigują podczas lotu. Dotąd podejrzewano, że mogą to robić dzięki żelazu, które znajduje się w ich komórkach i tworzy coś na wzór kompasu. A jednak niedawno odkryto, że żelazo pełni zupełnie inną funkcję – chroni ptaki przed nowotworami.
  • Zidentyfikowano ważne ogniwo w ewolucji dinozaurów

    Ptaki, dinozaury, krokodyle – wszystkie te grupy zwierząt miały wspólnych przodków, potem jednak nastąpił proces różnicowania i oddzielania się od jednej linii rozwojowej. Szczegóły tego procesu stanowiły dla paleontologów sporą zagadkę, głównie ze względu na bardzo małą ilość skamielin wczesnych dinozaurów. Sytuacja ta powinna się zmienić po odkryciu Teleocratera rhadinusa. W jego znalezienie zaangażowany był także polski naukowiec.

  • Noc sów

    11, 12 i 13 marca już po raz piąty cała Polska zachwyci się sowami. To jedyna taka noc w Polsce – Noc Sów, ogólnopolskie wydarzenie edukacyjne poświęcone tym tajemniczym ptakom.

  • Nie taki „ptasi móżdżek” głupi, jak go malują

    Czy określenie, że osoba mało inteligentna ma „ptasi móżdżek” jest słuszne? Czy rzeczywiście ptaki nie są zbyt mądre, a jedynym mądrym jest sowa, której już w starożytności przypisywano nadzwyczajną inteligencję i stała się symbolem mądrości oraz nauki. Jaka jest prawda o ptasich mózgach?

  • Międzynarodowy Dzień Ptaków

    1 kwietnia obchodzony jest Międzynarodowy Dzień Ptaków, na pamiątkę pierwszej na świecie międzynarodowej konwencji o ochronie tej grupy zwierząt