Ze świata nauki

7–9 grudnia 2024 roku w Międzynarodowym Centrum Kongresowym w Katowicach będzie się odbywała 8. edycja Śląskiego Festiwalu Nauki Katowice. 

12 października 2024 roku Uniwersytet Śląski w Katowicach otwiera swoje pracownie i sale warsztatowe, aby po raz kolejny pokazać siłę nauki. W ramach obchodów Europejskiego Miasta Nauki Katowice 2024 (EMNK 2024) uczelnie publiczne organizują obchody Nocy Naukowców pod hasłem „Śląska Moc Naukowców”. 

Od 9 do 14 września 2024 roku Uniwersytet Śląski, lider Konsorcjum Akademickiego – Katowice Miasto Nauki będzie gospodarzem dwóch prestiżowych wydarzeń – EUCYS oraz EU TalentOn, którym towarzyszyć będzie hasło „Bright young minds”. Stolica Górnego Śląska po raz pierwszy w historii będzie gościć najbardziej uzdolnione młode umysły, które przez trzy dni będą rywalizować i współpracować nad rozwiązaniami najbardziej skomplikowanych globalnych wyzwań.

Najważniejsze naukowe wydarzenie roku 2024 odbywać się będzie od 12 do 15 czerwca w Międzynarodowym Centrum Kongresowym w Katowicach. W związku z przyznanym tytułem Europejskiego Miasta Nauki Katowice będą gospodarzem EuroScience Open Forum (ESOF2024) – konferencji organizowanej co dwa lata w kolejnym europejskim mieście, mającej na celu zaoferowanie społeczności naukowej i lokalnej platformy do interdyscyplinarnej i przekrojowej debaty dotyczącej największych wyzwań stojących dziś przed człowiekiem i światem. Udział w wydarzeniu jest bezpłatny.

7. Śląski Festiwal Nauki KATOWICE odbędzie się w dniach 9–11 grudnia 2023 w Międzynarodowym Centrum Kongresowym w Katowicach pod hasłem: "Nauka da nam przyszłość". Jak co roku na festiwalu znajdą się przystanki Przystanku Nauka. Zapraszamy!

Badacze z amerykańskiego Argonne National Laboratory zbadali, jak materiały pokrywające dach budynku mogą wpływać na temperaturę otoczenia i zużycie energii. Okazuje się, że dachy pomalowanie białą, odbijającą światło farbą są nawet skuteczniejsze od dachów roślinnych lub pokrytych ekranami fotowoltaicznymi.

29 maja 2023 roku o godz. 14.00 na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Śląskiego (ul. Uniwersytecka 4, Katowice) odbędzie się spotkanie z prof. dr. hab. Andrzejem Niwińskim – egiptologiem z Uniwersytetu Warszawskiego.

Miasto w komiksie niekoniecznie musi grać pierwsze skrzypce, ale jako stale obecny element w tle może zostać uznane za pełnoprawnego bohatera. Nierzadko przemawia do nas własnym głosem i buduje tożsamość postaci w nie mniejszym stopniu niż wypowiadane przez nie dialogi.

Na początku 2023 roku Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego wydało monografię zatytułowaną „Miasto-ogród” Żarki. Historia, której autorką jest dr hab. Dorota Malczewska-Pawelec, prof. UŚ z Instytutu Historii Uniwersytetu Śląskiego. Monografia jest pierwszą publikacją, która odtwarza dzieje jurajskiego „miasta-ogrodu”. W oparciu o rozległą bazę źródłową (m.in. Archiwa Państwowe w Częstochowie, Katowicach, Kielcach, archiwa sądów rejonowych w Częstochowie i Myszkowie, Muzeum Regionalne im. Zygmunta Krasińskiego w Złotym Potoku) powstała niezwykle fascynująca praca naukowa, która rekonstruuje nie tylko urbanistykę osady, ale przybliża także życie codzienne i atmosferę tego międzywojennego letniska.

W lipcu 2019 roku gwałtowne opady deszczu doprowadziły do miejskiej powodzi błyskawicznej w Katowicach i kilku innych miastach regionu. Z pomiarów IMGW wynikało, że w ciągu godziny spadło ponad 74 mm opadu. W wyniku ulewy nieprzejezdny był katowicki tunel, woda dostała się do piwnic i sklepów. Uszkodzone zostały ulice i samochody. Z tak intensywnymi opadami nie poradziłby sobie zapewne żaden system kanalizacji deszczowej. Są jednak rozwiązania, które mogłyby skutecznie wspomóc działanie takiego systemu. Nad jednym z nich pracuje mgr inż. Karol Mikołajewski z firmy Retencja.pl, doktorant wdrożeniowy w Szkole Doktorskiej UŚ. Razem z promotorem dr. hab. Markiem Rumanem, prof. UŚ z Wydziału Nauk Przyrodniczych Uniwersytetu Śląskiego przekonuje, dlaczego warto gromadzić i wykorzystywać wody deszczowe.

Kamera na poziomie wzroku małego człowieka, tajne kryjówki dziewczyn i chłopców czy światło w pokoju nawiązujące do wrażliwości dziesięciolatka to charakterystyczne elementy wizualne filmów pokazujących świat z perspektywy dziecka. A co z dźwiękiem? Czy oprócz „dziecięcego spojrzenia” możemy mówić także o „dziecięcym słyszeniu”? Dwie badaczki z Uniwersytetu Śląskiego zbadały pod tym kątem filmy z muzyką Johna Williamsa i doszły do ciekawych wniosków.

„Słuchaj, córko, nauk mistrza…” – tymi słowami rozpoczyna się prolog potrydenckiej edycji Reguły św. Benedykta, odnowionej i zaadaptowanej na potrzeby klasztorów żeńskich w Rzeczypospolitej. Jedną z badaczek, która zgłębia fenomen Reguły Benedykta z Nursji (480–547) oraz historię żeńskiego odłamu zakonu benedyktynów, jest dr hab. Jolanta Gwioździk, prof. UŚ z Instytutu Nauk o Kulturze Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach.

Propagowanie ekologicznego podejścia do twórczej pracy to główny cel projektu pt. „The Garden of floral delights / Ogród polski”, realizowanego przez dr Katarzynę Hilszczańską z Instytutu Sztuk Plastycznych Uniwersytetu Śląskiego, laureatkę konkursu pn. „Swoboda badań” organizowanego w ramach Inicjatywy Doskonałości Badawczej.

Jak doszło do odkrycia zapomnianych kantat cieszyńskich? Czym się one charakteryzują? Jak wygląda krytyczne opracowanie dzieł muzycznych?

Piąta edycja Śląskiego Festiwalu Nauki KATOWICE będzie inna niż dotychczasowe: ŚFN zainauguruje w sobotę 9 października uroczystą galą otwarcia, 10 października festiwal będzie odbywał się na terenie kampusu Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach oraz wzdłuż bulwarów Rawy, a od 11 do 15 października online. Jak co roku Przystanek Nauka objął patronat nad 5. Śląskim Festiwalem Nauki KATOWICE. Będzie nas można spotkać na dwóch przystankach stacjonarnych.

Naukowcy odkryli kolejny dowód na to, że neandertalczycy mieli zmysł artystyczny i otaczali się przedmiotami, które miały większą wartość, niż tylko użytkowa. Kość jelenia sprzed 51 tysięcy lat, znaleziona w jaskini w północnych Niemczech, nosi ślady bardzo precyzyjnego, wyszukanego zdobienia. Świadczy ona o rozbudowanej wyobraźni koncepcyjnej u naszych prakuzynów.

Artysta prawie nigdy nie funkcjonuje sam. Wokół twórców powstaje szereg instytucji: akademie, szkoły, galerie, muzea, domy aukcyjne, towarzyszą im także kolekcjonerzy, nabywcy, marszandzi. Rodzi się środowisko krytyków, recenzentów, historyków sztuki itp. Te podmioty tworzą świat sztuki – mówi dr Barbara Lewicka, adiunkt w Instytucie Socjologii Uniwersytetu Śląskiego.

Armia kojarzona jest zwykle z oddziałem wojskowym liczącym tysiące żołnierzy gotowych do boju. Historia pokazała, że to nie liczba tworzy armię, a odwaga i gotowość do poświęcenia jej członków. Znana na całym świecie Gwardia Szwajcarska jest najmniejszą armią na świecie. Jej niewielka liczba sięgająca zaledwie 110 żołnierzy może wydawać się zbyt niska, by skutecznie odeprzeć natarcie wroga. Szwajcarscy najemnicy z XVI w. udowodnili, że jest to możliwe.

W lewym górnym rogu jednego z najsłynniejszych obrazów w historii – „Krzyku” Edvarda Muncha – znajduje się ledwo widoczna, napisana ołówkiem tajemnicza inskrypcja „To mogło zostać namalowane tylko przez szaleńca!”. Prawdopodobnie rozwiązano wreszcie zagadkę, kto za nią odpowiada.

Korty katowickiego klubu tenisowego, boisko KS Kolejarza i Torkat – pierwszy sztuczny tor łyżwiarski w Polsce, a także Bank Rzeszy, Dom Związkowy Gminy Ewangelickiej (późniejsza siedziba PZPR), wreszcie ogród botaniczny i zwierzyniec, jak również słynna willa Grundmanna – to zaledwie kilka obiektów, które mieściły się przy ulicy Bankowej – dzisiaj kojarzącej się przede wszystkim z kampusem Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach.