Ze świata nauki

W 2031 roku w stronę Wenus wyruszy misja Europejskiej Agencji Kosmicznej EnVision. Orbiter ma dostarczyć kompleksowy obraz Wenus i wyjaśnić, dlaczego siostrzane planety –Wenus i Ziemia – ewoluowały w tak różny sposób. Misja będzie badać atmosferę, powierzchnię i wnętrze planety oraz wzajemne oddziaływania między nimi.

Europejska Agencja Kosmiczna (ESA) zatwierdziła właśnie nową misję – EnVision. Zbada ona Wenus od jej wewnętrznego jądra do zewnętrznej atmosfery, dając nowy wgląd w historię planety, aktywność geologiczną i klimat.

Wenus to druga pod względem odległości od Słońca planeta Układu Słonecznego i trzecie pod względem jasności ciało niebieskie widoczne na niebie (po Słońcu i Księżycu). Od zarania dziejów planeta intrygowała ludzi. Była znana od czasów prehistorycznych – pojawia się już na babilońskich tabliczkach zapisanych pismem klinowym w XVI wieku p.n.e.

Głównym celem sondy kosmicznej NASA Parker Solar Probe jest badanie Słońca. Przeloty obok Wenus stworzyły jednak dodatkowe możliwości uzyskania nowych danych. Naukowcy postanowili wykorzystać jedno z urządzeń sondy do sfotografowania z orbity powierzchni planety w świetle widzialnym. W lipcu 2020 roku sonda wykonała pierwsze zdjęcia. Stały się źródłem wielu nowych informacji na temat Wenus.

Niebo nocą jest pełne fascynujących zjawisk, których zobaczenie nie wymaga specjalistycznego sprzętu. Wystarczy dobra pogoda i mniej światła niż to, co otacza nas na co dzień. Przedstawiamy kilka zjawisk, na które warto się przygotować w 2022 roku – najlepiej zapisać je w kalendarzu i zaplanować czas za miastem – raz na całą noc, innym razem na wczesne godziny tuż przed wschodem. Dodajemy jedno zjawisko dzienne – zaćmienie Słońca, które czeka nas w październiku.

9 i 10 sierpnia, w ciągu zaledwie 33 godzin dwie sondy kosmiczne ESA miną Wenus w niedużej odległości. To niespotykane dotąd zdarzenie umożliwi obserwację planety z różnych perspektyw jednocześnie. Jednak oba pojazdy mają zupełnie inny cel i bliskie spotkanie z naszym planetarnym sąsiadem jest tylko przystankiem i narzędziem do celu – Solar Orbiter zmierza w kierunku centrum naszego Układu Słonecznego, a BepiColombo ma na celu dotarcie do Merkurego.

Dowody wskazują na obecność na Wenus fosfiny (fosforowodoru), nieorganicznego związku chemicznego, który na Ziemi powstaje jako produkt uboczny w procesie przetwarzania fosforanów przez bakterie beztlenowe przy użyciu wodoru. Fosforowodór został odnaleziony na Wenus w jedynym możliwym do zamieszkania „miejscu”, a mianowicie w chmurach.

Na planecie Wenus zidentyfikowano 37 aktywnych struktur wulkanicznych. Badania szwajcarskich geofizyków i amerykańskich geologów dostarczają nam mocnych dowodów na to, że wbrew dotychczasowym przypuszczeniom druga planeta od Słońca jest wciąż aktywna geologicznie. W przeciwieństwie do wychłodzonego Marsa i Merkurego, na Wenus wciąż możliwe są erupcje wulkaniczne.

Naukowcy doszli do wniosku, że Wenus przez 2–3 miliardy lat mogła być przyjazną planetą utrzymującą wodę w stanie ciekłym aż do momentu dramatycznej transformacji, która rozpoczęła się około 700 milionów lat temu i pojawiła się na powierzchni około 80% planety.

Co roku w wigilijny wieczór wypatrujemy pierwszej gwiazdki. W najbliższym czasie ponad wszelką wątpliwość ową gwiazdką będzie planeta, najjaśniejszy po Słońcu i Księżycu obiekt na naszym niebie, czyli Wenus.

Zjawiska zakryć, zwanych okultacjami, polegają na przesłonięciu gwiazdy lub planety (planetoidy) przez inną planetę czy Księżyc. Księżyc jest najbliższym nam dużym, naturalnym ciałem niebieskim, zatem rzeczą oczywistą jest, że co pewien czas musi zakrywać inne, leżące dalej obiekty. W środę 6 kwietnia 2016 roku, nasz satelita zakryje Wenus, a to naprawdę bardzo rzadkie zjawisko!

Przez najbliższe dni, a właściwie noce, na miłośników obserwacji nieba czeka ciekawe widowisko. Od 20 stycznia do 20 lutego możemy oglądać na nocnym niebie zjawisko koniunkcji pięciu planet. W jednej prostej linii między Księżycem a horyzontem ustawią się Merkury, Wenus, Mars, Jowisz i Saturn.