Uniwersytet Śląski w Katowicach

Ze świata nauki

antropologia

  • Stres w dzieciństwie: różnice między neandertalczykami a Homo sapiens

    Badania zębów neandertalczyków i żyjących w tym samym czasie i terenach Homo sapiens pozwoliły naukowcom z Uniwersytetu w Tybindze ustalić poziom i okresy, w których dzieci tych dwóch gatunków podlegały największym trudnościom – stresowi, niedożywieniu, chorobom. Wygląda na to, że neandertalczycy radzili sobie z tym gorzej.

  • Odkryto DNA prehistorycznych ludzi z Sulawesi

    Na indonezyjskiej wyspie Sulawesi (dawniej Celebes) znajdują się jedne z najstarszych malowideł naskalnych, jednak szczątki starożytnych ludzi wciąż są rzadkością. Znalezione DNA w jednej ze skamieniałości rzuca światło na tajemniczą linię Toalean.

  • Kim są Toutowie?

    Polaków, którzy wyemigrowali w celach zarobkowych, można znaleźć niemal w każdym zakątku świata. Jedni pielęgnują swą tożsamość narodową, inni wtapiają się w lokalne społeczności. 14 grudnia 2018 roku w Serbii powstała Rada Narodowościowa Polskiej Mniejszości Narodowej, wśród jej członków znaleźli się Toutowie z Ostojićeva. 

  • Ślady Homo sapiens w Europie mają 210 tysięcy lat

    Badacze z Uniwersytetu w Tybindze i z Aten zidentyfikowali czaszkę Homo sapiens, której wiek szacuje się na 210 tysięcy lat. Czaszka została znaleziona w greckiej jaskini i jest zdecydowanie najstarszym śladem człowieka współczesnego w Europie. Okazuje się, że nasi przodkowie dotarli do Europy 150 tysięcy lat wcześniej niż dotąd przypuszczano.

  • Kształt naszego mózgu jest efektem zupełnie niedawnej ewolucji

    Dzięki skamieniałym szczątkom gatunku Homo sapiens naukowcom udało się odtworzyć ewolucyjne zmiany ludzkiego mózgu prowadzące do współczesnego, kolistego kształtu. Analizy oparte na zmianach wielkości i kształtu przestrzeni wewnątrzczaszkowej pokazują, że organizacja mózgu, a więc jego przypuszczalna funkcjonalność, rozwijała się stopniowo i dopiero niedawno osiągnęła współczesny kształt.

  • Dlaczego zęby bolą?

    Nadwrażliwości zębów na ciepło czy zimno i wynikający z niej ból to dolegliwość na pewno bardzo nieprzyjemna i jednocześnie bardzo powszechna. Ale tak właściwie to dlaczego pod wpływem na przykład gorącego napoju zęby potrafią aż tak nas rozboleć?

  • Kim byli indonezyjscy hobbici?

    W 2003 roku naukowcy dokonali zaskakującego odkrycia w odległej jaskini na indonezyjskiej wyspie Flores. Znaleźli oni czaszkę i szkielet dorosłej człowiekowatej samicy, która mierzyła zaledwie metr wysokości. Odkrycie to wywołało ostrą dyskusję na temat tego, czy hominin ten był oddzielnym gatunkiem, czy po prostu chorym osobnikiem współczesnego człowieka. Nowe oszacowanie wieku skamieliny wskazuje, że bardziej prawdopodobna jest ta pierwsza opcja.  Hominin z Flores został oficjalnie nazwany Homo floresiensis, ale często nazywany jest również hobbitem, oczywiście ze względu na swój niski wzrost. Zanim przejdziemy do kwestii rewizji poglądów części naukowców, kilka słów poświęćmy plemieniu Hominini i w ogóle taksonowi ‘plemię’.
  • Pierwsze spotkanie neandertalczyka i człowieka

    Wykorzystując kilka różnych metod analizy DNA, międzynarodowy zespół badawczy, którego pracami kierował dr Adam Siepel, genetyk z Cold Spring Harbor Laboratory w Laurel Hollow w stanie Nowy Jork, znalazł dowód na to, że do krzyżowania się neandertalczyków i przodków współczesnego człowieka doszło dziesiątki tysięcy lat wcześniej niż dotychczas sądzono

  • Australijskie korzenie Indian z Amazonii

    Naukowcy twierdzą, że niektórzy mieszkańcy lasów deszczowych Amazonii mogą pochodzić od ludów Pacyfiku. Pozostaje zagadką, kiedy i jak genetyczny zapis z grupy Australazji na Pacyfiku, nazwany „Populacją Y”, trafił do Amazonii.

  • Odkryto nowy gatunek człowiekowatych

    Jak donosi portal „nature.com”, naukowcy odkryli w Etiopii szczątki nieznanego dotąd hominina, którego nazwano Australopithecus deyiremeda. Nazwa w miejscowym języku afar oznacza „bliski krewny australopiteka”

  • Brutalny kuzyn z przeszłości

    Byli silniejsi od Homo sapiens i lepiej przystosowani do warunków klimatycznych epoki lodowcowej. W stosunku do współczesnego człowieka mieli też większy mózg, a wielce prawdopodobne również, że porozumiewali się uproszczonym językiem. Dlaczego więc neandertalczycy zniknęli dość niespodziewanie z dziejowej areny?

  • Konferencja pt. „Antropologia w działaniu – od wymiaru lokalnego do globalnego”

    Od 13 do 14 maja 2015 roku w Cieszynie na Wydziale Etnologii i Nauk o Edukacji Uniwersytetu Śląskiego odbywać będzie się międzynarodowa konferencja pt. „Antropologia w działaniu – od wymiaru lokalnego do globalnego” zorganizowana przez Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej UŚ oraz cieszyński oddział Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego. Partnerem przedsięwzięcia jest Polski Instytut Antropologii.