Ze świata nauki

W październiku 2016 roku ogólnoświatowe media obiegła informacja, że NASA ogłosiła, iż następuje zmiana znaków zodiaku - będzie ich 13, a nie jak do tej pory 12, zostanie wprowadzony znak Wężownika i "wszystko" się zmieni. Jak to zwykle w takich przypadkach bywa, możemy mówić o tzw. „kaczce dziennikarskiej” lub paranaukowej farsie. Niemniej jednak temat jest, spróbujmy zatem ten problem rozwikłać.

Ponieważ woda jest jednym z podstawowych składników życia na Ziemi, naukowcy chcą się dowiedzieć, w jaki sposób się znalazła na naszej planecie. Jedna z teorii głosi, że woda w Układzie Słonecznym powstała podczas jego formowania się tuż po narodzinach Słońca 

Astronomowie dzięki teleskopowi Hubble’a potwierdzili istnienie planety krążącej wokół dwóch gwiazd w systemie OGLE-2007-BLG-349, który znajduje się 8000 lat świetlnych od Ziemi w kierunku centrum naszej galaktyki. 

24 sierpnia 2016 roku Europejskie Obserwatorium Południowe (European Southern Observatory, ESO) ogłosiło odkrycie planety ziemiopodobnej krążącej w ekosferze gwiazdy Proxima Centauri. Niezwykłości tej wiadomości dodaje fakt, że Proxima Centauri to nasza sąsiadka – jest najbliższą nam gwiazdą poza Słońcem.

Międzynarodowy zespół astronomów ogłosił odkrycie nowej planety karłowatej w Układzie Słonecznym. Znalezienie tak odległego obiektu, znajdującego się poza Neptunem, który okrąża Słońce po spektakularnie szerokiej orbicie, to niezwykłe wydarzenie w świecie astronomii. 

Po pięcioletniej podróży i przebyciu prawie 3 miliardów kilometrów należąca do NASA sonda Juno włączyła hamulce. 5 lipca 2016 roku o świcie naszego czasu Juno wykona manewr wejścia na orbitę polarną wokół Jowisza i wedrze się w gęstą atmosferę Jowisza. Przez rok pozostanie na jego orbicie, aby badać największą planetę Układu Słonecznego.

Urządzenie zwane mechanizmem z wyspy Antikythera (pol. Andikitira) jest jak gadżet z filmów o Indianie Jonesie. Ten „komputer” sprzed 2 tysięcy lat był używany przez starożytnych Greków do śledzenia ruchów ciał niebieskich. Teraz międzynarodowy zespół naukowców przybliżył się nieco do rozwikłania tajemnicy działania tego niezwykłego przyrządu.

9 maja 2016 roku o godzinie 12.00 z tarasu Planetarium i Obserwatorium Astronomicznego w Chorzowie będzie można obserwować tranzyt Merkurego na tle tarczy słonecznej. Drugie stanowisko obserwacyjne zostanie zorganizowane na Rynku w Katowicach, w okolicy Teatru Śląskiego.

27 kwietnia 2016 roku o godz. 15.30 na Wydziale Nauk Społecznych Uniwersytetu Śląskiego odbędzie się kolejne spotkanie w ramach XV edycji seminarium „Problem granic w filozofii i nauce” 

Istnienie planet pozasłonecznych można było potwierdzić już w 1917 roku. Naukowcy z Carnegie Observatories (Pasadena, USA) we własnych archiwach odkryli szklaną płytkę fotograficzną z zapisem widma gwiazdy van Maanena z 1917 roku, a na niej dowody istnienia szczątków planety krążącej wokół nowej gwiazdy.

Zjawiska zakryć, zwanych okultacjami, polegają na przesłonięciu gwiazdy lub planety (planetoidy) przez inną planetę czy Księżyc. Księżyc jest najbliższym nam dużym, naturalnym ciałem niebieskim, zatem rzeczą oczywistą jest, że co pewien czas musi zakrywać inne, leżące dalej obiekty. W środę 6 kwietnia 2016 roku, nasz satelita zakryje Wenus, a to naprawdę bardzo rzadkie zjawisko!

Na ile nasza wiedza pozwala domniemywać, iż manuskrypt "De revolutionibus orbium coelestium" jest istotnie rękodziełem Mikołaja Kopernika? Co o autorze możemy dowiedzieć się z samego dzieła? W rocznicę urodzin jednego z najwybitniejszych astronomów w historii przyglądamy się najsłynniejszemu dziełu Mikołaja Kopernika.

Grupa naukowców z Colorado University (USA) w Boulder ogłosiła, że znaleźli najlepsze miejsce do poszukiwania życia na Marsie. To basen byłego jeziora. Zbiornik jest uważany za jedno z najmłodszych jezior, a zatem prawdopodobnie było jednym z ostatnich płynnych źródeł wody, które kiedykolwiek występowały na Marsie

Naukowcy z University of California w Los Angeles twierdzą, że Księżyc powstał w wyniku czołowej kolizji wczesnej Ziemi z „planetarnym zarodkiem” o nazwie Theia. Wydarzenie to miało miejsce 100 milionów lat po uformowaniu się naszej planety, czyli 4,5 miliarda lat temu.

Przez najbliższe dni, a właściwie noce, na miłośników obserwacji nieba czeka ciekawe widowisko. Od 20 stycznia do 20 lutego możemy oglądać na nocnym niebie zjawisko koniunkcji pięciu planet. W jednej prostej linii między Księżycem a horyzontem ustawią się Merkury, Wenus, Mars, Jowisz i Saturn.

Nasz Układ Słoneczny nie jest już jedynym, którego planety mają atrakcyjne nazwy. 15 grudnia 2015 roku Międzynarodowa Unia Astronomiczna ogłosiła zwycięzców trwającego od 31 października 2015 roku konkursu „NameExoWorlds” na nazwy planet i gwiazd w 20 systemach solarnych. Miłośnicy egzoplanet w 182 krajach oddali ponad 573 tys. głosów. Nowe imiona otrzymało 14 gwiazd i 31 egzoplanet

28 stycznia 1611 roku urodził się Jan Heweliusz, gdański astronom i konstruktor instrumentów naukowych, a także browarnik. Pochodził z zamożnej niemieckojęzycznej rodziny luterańskiej, ale był poddanym króla Polski, co do dzisiaj wywołuje spory o jego narodowość. Sam Heweliusz określał się jako „obywatel polskiego świata”

Początek i koniec roku to oczywiście czas podsumowania, ale i planowania. Astronomia jest na tyle specyficzną nauką, że nie można zaplanować sobie eksperymentu i powtarzać go wielokrotnie, tu badacz nie ma wpływu na zjawiska, może je tylko obserwować. Te zaś dzielimy na przewidywalne i takie, których przewidzieć się nie da. Co zatem da się przewidzieć (wyliczyć) w roku 2016?

Paradoks Fermiego polega na wykazaniu wyraźnej sprzeczność między wysokim prawdopodobieństwem istnienia pozaziemskich cywilizacji a brakiem jakichkolwiek obserwowalnych śladów ich istnienia

Niedawno odnaleziony obiekt może ustanowić nowy rekord na najbardziej odległą planetę karłowatą w Układzie Słonecznym