Ze świata nauki
starożytność
-
Kiedy koty stały się towarzyszami ludzi?
Autor: Agnieszka Sikora Opublikował: Agnieszka Sikora 17 lutego 2025 Aktualizacja: 14 sierpnia 2025 Wyświetlenia: 402Początki związków kotowatych z ludźmi datowane są prawie na 10 000 lat. Nie zawsze jednak były to słodkie miziaki goniące za kłębkiem czy mruczące na kolanach swoich właścicieli. Starożytne koty polowały na szczury i myszy niszczące plony pierwszych rolników, a w zamian otrzymywały od ludzi pożywienie i ochronę.
-
DNA antycznej rodziny
Autor: Ryszard Knapek Opublikował: Ryszard Knapek 18 stycznia 2023 Aktualizacja: 02 kwietnia 2025 Wyświetlenia: 14Dzięki nowoczesnym technikom odtwarzania DNA udało się zrekonstruować informacje na temat pewnych relacji rodzinnych mieszkańców Starożytnej Grecji. Okazuje się, że zawieranie małżeństw z kuzynami 4000 lat temu było niezwykle powszechne. Dowiedzieliśmy się również, że duże gospodarstwa łączyły pod jednym dachem nie tylko rodziny, ale też rodziny tych rodzin.
-
Odkryto fenicką prasę do produkcji wina
Autor: Ryszard Knapek Opublikował: Ryszard Knapek 21 września 2020 Aktualizacja: 03 kwietnia 2025 Wyświetlenia: 31Prasa winiarska sprzed ok. 3 tysięcy lat została odkopana w Libanie, niedaleko starożytnego fenickiego miasta. Fenicjanie, śródziemnomorski lud handlowy, przyczynili się do rozpropagowania wina jako napoju towarzyskiego i religijnego, w Grecji i Rzymie. Do teraz nie wiedzieliśmy, jak sami produkowali wino. Niewielka osada, na terenie której znaleziono prasę, otoczona była ogromnymi uprawami winorośli i zaopatrywała w wino Sydon, jedno z najpotężniejszych miast wczesnej starożytności.
-
Wykład „Czy starożytni Rzymianie bywali nad Rawą?”
Autor: Tomasz Płosa Opublikował: Tomasz Płosa 08 lutego 2018 Aktualizacja: 04 kwietnia 2025 Wyświetlenia: 30We wtorek 20 lutego 2017 roku o godz. 11.05 w auli im. Kazimierza Popiołka na Wydziale Nauk Społecznych (Katowice, ul. Bankowa 11) odbędzie się kolejny wykład z cyklu „Źródła kultury europejskiej”.
-
Sympozjum naukowe pt. „Roma aeterna i początki Rzymu – interpretacje starożytne”
18 października 2017 Aktualizacja: 11 lutego 2025 Wyświetlenia: 1620 października 2017 roku w sali Rady Wydziału Nauk Społecznych będzie się odbywać sympozjum naukowe pt. „Roma aeterna i początki Rzymu – interpretacje starożytne”. Organizatorem spotkania jest Zakład Historii Starożytnej Instytutu Historii Uniwersytetu Śląskiego. Podczas spotkania prelegenci, reprezentujący różne szkoły badawcze i kilka ośrodków akademickich, podejmą rozważania nad zagadnieniami skupionymi wokół idei mitycznych początków miasta nad Tybrem oraz idei „wiecznotrwałości” Rzymu. Ślad mitologemów, odległych w czasie praktyk, idei nawiązujących treściowo do prapoczątków oraz do bohaterów-założycieli można uchwycić w czasach historycznych zarówno w sferze religijnej, obyczajowej, ideologicznej, jak i przedsięwzięciach politycznych. -
Ulepieni z (nie do końca) tej samej gliny – badania nad terakotową armią
Autor: Tomasz Płosa Opublikował: Tomasz Płosa 26 sierpnia 2017 Aktualizacja: 08 kwietnia 2025 Wyświetlenia: 31Uważana przez wielu za ósmy cud świata starożytnego terakotowa armia od momentu odkrycia w latach 70. XX wieku budzi ogromne zainteresowanie ludzi nauki. Ostatnio wnikliwej analizie poddano glinę, z jakiej wykonano ten niezwykły zbiór figur naturalnej wielkości.
-
Starożytne pisma, których wciąż nie udało się odszyfrować
Autor: Ryszard Knapek Opublikował: Ryszard Knapek 25 lipca 2017 Aktualizacja: 08 kwietnia 2025 Wyświetlenia: 28Choć archeologia interesuję się starożytnymi pismami od co najmniej 200 lat, a współczesna technologia podejmuje się rozszyfrowania nawet najbardziej skomplikowanych kodów, wciąż jeszcze pozostają starożytne języki i systemy pisma, których nie potrafimy odczytać. Najczęściej brakuje punktu zaczepienia – innego języka albo zasobu informacji, z którymi możemy te języki i pisma zestawić.
-
Wykład pt. „O niektórych filozoficznych aspektach matematyki greckiej”
Autor: Tomasz Płosa Opublikował: Tomasz Płosa 28 lutego 2017 Aktualizacja: 02 kwietnia 2025 Wyświetlenia: 29W środę 1 marca 2017 roku o godz. 15.30 w sali sympozjalnej nr III na IV piętrze w budynku Wydziału Nauk Społecznych przy ul. Bankowej 11 zainaugurowana zostanie XVII edycja seminarium „Problem granic w filozofii i nauce”.
-
Zbliża się obrączkowe zaćmienie Słońca
Autor: JS Opublikował: Jacek Szczepanik 24 lutego 2017 Aktualizacja: 09 kwietnia 2025 Wyświetlenia: 22Zaćmienia Słońca lub Księżyca to zjawiska, które zawsze przyciągały uwagę obserwatorów, a w przeszłości często były wykorzystywane do różnych celów. Osoby, które posiadały ową „tajemną” wiedzę o ich występowaniu, niejednokrotnie jej nadużywały.
-
Konferencja „Wybitni Rzymianie czasów schyłku Republiki. Gajusz Juliusz Cezar”
Autor: Tomasz Płosa Opublikował: Tomasz Płosa 14 listopada 2016 Aktualizacja: 08 kwietnia 2025 Wyświetlenia: 3121 i 22 listopada 2016 roku odbywać się będzie konferencja naukowa pt. „Wybitni Rzymianie czasów schyłku Republiki. Gajusz Juliusz Cezar”, zorganizowana przez Zakład Historii Starożytnej Instytutu Historii UŚ.
-
Starożytny „komputer” rozpoznany trochę lepiej
Autor: Tomasz Płosa Opublikował: TP 15 czerwca 2016 Aktualizacja: 27 marca 2025 Wyświetlenia: 36Urządzenie zwane mechanizmem z wyspy Antikythera (pol. Andikitira) jest jak gadżet z filmów o Indianie Jonesie. Ten „komputer” sprzed 2 tysięcy lat był używany przez starożytnych Greków do śledzenia ruchów ciał niebieskich. Teraz międzynarodowy zespół naukowców przybliżył się nieco do rozwikłania tajemnicy działania tego niezwykłego przyrządu.
-
„Nie ma tu wstępu nikt, kto nie zna geometrii”
Autor: Małgorzata Kłoskowicz Opublikował: Agnieszka Sikora 17 lutego 2016 Aktualizacja: 02 kwietnia 2025 Wyświetlenia: 29Gdy niemiecki fizyk Carl F. von Weizsäcker powiedział Wernerowi Heisenbergowi, że zamierza studiować filozofię, ten stwierdził, że dobry filozof powinien wpierw zrozumieć wielkie osiągnięcia w dziedzinie myśli, które dokonały się w ich stuleciu. Dlatego Weizsäcker zmienił zdanie i postanowił najpierw studiować fizykę.
-
Tajemnica Gwiazdy Betlejemskiej: kiedy się pojawiła?
Autor: Jacek Szczepanik Opublikował: Jacek Szczepanik 23 grudnia 2015 Aktualizacja: 09 kwietnia 2025 Wyświetlenia: 23Według Biblii Gwiazda Betlejemska doprowadziła mędrców ze Wschodu do miejsca narodzin Jezusa w Betlejem. Dlaczego tak ważne jest określenie, czym była: kometą, wybuchem supernowej czy koniunkcją planet? Bo dzięki temu można by określić dokładną datę narodzin Chrystusa.
-
Tajemnica Gwiazdy Betlejemskiej: czym była?
11 grudnia 2015 Aktualizacja: 11 lutego 2025 Wyświetlenia: 13Boże Narodzenie, Weihnachten, Christmas Day, Wilija, Dzieciątko, Gwiazdka to nazwy świąt Bożego Narodzenia, które kojarzą nam się również z jakimś obiektem astronomicznym. Najczęściej kometą, bo widzimy ją nad różnymi stajenkami i szopkami bożonarodzeniowymi. Czy jednak ten tajemniczy obiekt był rzeczywiście kometą? Czytając słowa z Ewangelii św. Mateusza (Mt 2, 2, 9–10) każdy chyba ma przed oczami „gwiazdę z ogonem”, czyli kometę. Nie bez znaczenia jest w tym przypadku wpływ fantazji artystów, którzy na swoich obrazach częstokroć umieszczali mniej lub bardziej okazałe komety. Prawie już klasycznym przykładem jest fresk Giotto di Bondone – Pokłon Trzech Króli – namalowany w 1304 roku w kaplicy Scrovegnich dell’Arena w Padwie. -
Czy archeolodzy znaleźli grób Nefertiti?
Autor: Agnieszka Sikora Opublikował: Agnieszka Sikora 17 sierpnia 2015 Aktualizacja: 08 kwietnia 2025 Wyświetlenia: 33Komora grobowa króla Tuta (Tutenchamona) na przestrzeni lat ujawniła wiele tajemnic, ale może być jest jeszcze mnóstwo do odkrycia, na przykład grób jego matki, królowej Nefertiti.
-
Klątwa Tutanchamona to nic przy Jagiellończyku
Autor: Tomasz Płosa Opublikował: TP 10 czerwca 2015 Aktualizacja: 05 kwietnia 2025 Wyświetlenia: 30Za naruszenie prywatności spoczywającego w swoim grobowcu faraona Tutanchamona intruzów miała spotkać sroga kara, którą zapowiadała już inskrypcja wypisana nad wejściem do grobu: „Niech śmierć na rączych skrzydłach dosięgnie tego, kto naruszy wieczny spokój faraona”. I faktycznie, kilku z odkrywców postradało życie. Tyle że to i tak nic w porównaniu z „klątwą” polskiego króla z dynastii Jagiellonów
-
Konferencja pt. „Wzory kultury antycznej. Reguły zachowania starożytnych Greków i Rzymian”
Opublikował: Agnieszka Sikora 14 maja 2015 Aktualizacja: 05 kwietnia 2025 Wyświetlenia: 20Katedra Filologii Klasycznej Uniwersytetu Śląskiego organizuje ogólnopolską interdyscyplinarną konferencję naukową pt. „Wzory kultury antycznej. Reguły zachowania starożytnych Greków i Rzymian”. Dwudniowe spotkanie odbywać będzie się od 28 do 29 maja 2015 r. w Centrum Informacji Naukowej i Bibliotece Akademickiej w Katowicach
