Ze świata nauki

27 lipca 2018 roku będziemy mieli okazję podziwiać pierwsze od trzech lat całkowicie zaćmienie Księżyca widoczne na obszarze Polski.

W klasycznym hollywoodzkim kinie inwazje z kosmosu zawsze dotykają Stany Zjednoczone. Obcy ignorują potężne Chiny, piękną Europę i groźną Rosję i uderzają wprost w Nowy Jork, Waszyngton i Los Angeles. Dlatego teraz, w sierpniu 2017 roku, wszyscy Amerykanie czują się jak w filmie. Cały naród przygotowuje się na wielkie amerykańskie zaćmienie Słońca.

W okolicach bieguna południowego Księżyca, w głębokich kraterach, do których nigdy nie dociera światło słoneczne, naukowcy czerpiący dane z sondy kosmicznej Lunar Reconnaissance Orbiter znaleźli dowody na istnienie zamarzniętej wody. Jeśli rzeczywiście znajduje się tam trwała zmarzlina, to być może jest tam już od kilku miliardów lat.

Zaćmienia Słońca lub Księżyca to zjawiska, które zawsze przyciągały uwagę obserwatorów, a w przeszłości często były wykorzystywane do różnych celów. Osoby, które posiadały ową „tajemną” wiedzę o ich występowaniu, niejednokrotnie jej  nadużywały.

Przedstawiamy kalendarium najważniejszych wydarzeń astronomicznych, jakie czekają nas w roku 2017

Podobnie jak nasz Księżyc czy Merkury, największa planeta karłowata w Układzie Słonecznym ma w swojej powierzchni zagłębienia pozostające w całkowitych, wiecznych ciemnościach. Najnowsze badania dowiodły, że w owych zagłębieniach znajduje się lód.

14 listopada będziemy mogli zobaczyć na niebie zjawisko zwane Superksiężycem, ale to nie wszystko. Będzie to największa pełnia od 1948 roku! 14 listopada perygeum, czyli odległość geocentryczna od Ziemi do środka Księżyca, wyniesie 356536 kilometrów, a wielkość tarczy wyniesie 0,559 stopni. Księżyc będzie wydawał się o 14 procent większy i o 30 procent jaśniejszy niż wtedy, gdy jest najbardziej oddalony od naszej planety.

W październiku 2016 roku ogólnoświatowe media obiegła informacja, że NASA ogłosiła, iż następuje zmiana znaków zodiaku - będzie ich 13, a nie jak do tej pory 12, zostanie wprowadzony znak Wężownika i "wszystko" się zmieni. Jak to zwykle w takich przypadkach bywa, możemy mówić o tzw. „kaczce dziennikarskiej” lub paranaukowej farsie. Niemniej jednak temat jest, spróbujmy zatem ten problem rozwikłać.

Lądowanie na Księżycu misji Apollo 11, wciąż podważane przez zwolenników spiskowej teorii dziejów, pchnęło rywalizację amerykańsko-radziecką na zupełnie nowy tory. Z okazji rocznicy tego przełomowego wydarzenia garść ciekawostek związanych z wielkim projektem Apollo.

Urządzenie zwane mechanizmem z wyspy Antikythera (pol. Andikitira) jest jak gadżet z filmów o Indianie Jonesie. Ten „komputer” sprzed 2 tysięcy lat był używany przez starożytnych Greków do śledzenia ruchów ciał niebieskich. Teraz międzynarodowy zespół naukowców przybliżył się nieco do rozwikłania tajemnicy działania tego niezwykłego przyrządu.

Zjawiska zakryć, zwanych okultacjami, polegają na przesłonięciu gwiazdy lub planety (planetoidy) przez inną planetę czy Księżyc. Księżyc jest najbliższym nam dużym, naturalnym ciałem niebieskim, zatem rzeczą oczywistą jest, że co pewien czas musi zakrywać inne, leżące dalej obiekty. W środę 6 kwietnia 2016 roku, nasz satelita zakryje Wenus, a to naprawdę bardzo rzadkie zjawisko!

Wielkanoc przypada na wiosnę, to oczywiście fakt niezaprzeczalny – ale w różnych miesiącach. Dlaczego tak jest? W Kościele katolickim (i nie tylko) obchodzone są święta stałe, których daty nie ulegają zmianie oraz święta ruchome, których daty ustalane są według świąt wielkanocnych.

Naukowcy z Wageningen University & Research Centre (Holandia) prowadzą badania i eksperymenty mające na celu wybranie odpowiednich roślin mogących rosnąć i owocować na gruncie marsjańskim oraz być pokarmem dla pierwszych osadników.

Naukowcy z University of California w Los Angeles twierdzą, że Księżyc powstał w wyniku czołowej kolizji wczesnej Ziemi z „planetarnym zarodkiem” o nazwie Theia. Wydarzenie to miało miejsce 100 milionów lat po uformowaniu się naszej planety, czyli 4,5 miliarda lat temu.

Przez najbliższe dni, a właściwie noce, na miłośników obserwacji nieba czeka ciekawe widowisko. Od 20 stycznia do 20 lutego możemy oglądać na nocnym niebie zjawisko koniunkcji pięciu planet. W jednej prostej linii między Księżycem a horyzontem ustawią się Merkury, Wenus, Mars, Jowisz i Saturn.

W świecie nauki sądziło się dotychczas, że to ruchy Słońca na nieboskłonie napędzają największą migrację świata: drobny zooplankton żerujący nocą zaraz pod powierzchnią wody wraz ze wschodem Słońca opada w głęboką ciemną wodę, aby ustrzec się przed drapieżnikami.

28 stycznia 1611 roku urodził się Jan Heweliusz, gdański astronom i konstruktor instrumentów naukowych, a także browarnik. Pochodził z zamożnej niemieckojęzycznej rodziny luterańskiej, ale był poddanym króla Polski, co do dzisiaj wywołuje spory o jego narodowość. Sam Heweliusz określał się jako „obywatel polskiego świata”

Początek i koniec roku to oczywiście czas podsumowania, ale i planowania. Astronomia jest na tyle specyficzną nauką, że nie można zaplanować sobie eksperymentu i powtarzać go wielokrotnie, tu badacz nie ma wpływu na zjawiska, może je tylko obserwować. Te zaś dzielimy na przewidywalne i takie, których przewidzieć się nie da. Co zatem da się przewidzieć (wyliczyć) w roku 2016?