Strona główna - Przystanek nauka | portal Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach

Ze świata nauki

Nowa książka

Najbliższe wydarzenia

Kalendarium

Nowa książka

Najbliższe wydarzenia

Kalendarium

Przejdź do menu Przejdź do treści Przejdź do kontaktu

A
A+
A++

Nowa ambitna misja na Wenus

Nowa ambitna misja na Wenus

Więcej ...

Efekt Prousta, czyli sztuka poza wzrokiem

Efekt Prousta, czyli sztuka poza wzrokiem

Więcej ...

Egzotyczna chemia na największym księżycu Saturna

Egzotyczna chemia na największym księżycu Saturna

Na Tytanie, największym księżycu Saturna, substancje, które na Ziemi nigdy by się ze sobą nie połączyły, mieszają się, pozornie przecząc podstawowym zasadom chemii.

Więcej ...

Nauka dzisiaj to gra zespołowa

Nauka dzisiaj to gra zespołowa

W czerwcu i lipcu 2025 roku gościem Uniwersytetu Śląskiego był prof. Christopher Rensing – wybitny naukowiec o międzynarodowej renomie, specjalizujący się w mikrobiologii środowiskowej i medycznej. Urodzony w Stanach Zjednoczonych, kształcił się w Niemczech, by w późniejszych latach pracować w różnych instytucjach na całym świecie. Obecnie kieruje grupą mikrobiologów na Fujian Agriculture and Forestry University w Chinach. Badacz od lat zasiada również w redakcjach prestiżowych czasopism naukowych, w tym jest redaktorem naczelnym „BioMetals” i „Total Environment Microbiology”.

Więcej ...

Kosmiczny gość z obłoku Oorta

Kosmiczny gość z obłoku Oorta

Na przełomie września i października 2025 roku na wieczornym niebie pojawiła się kometa C/2025 R2 (SWAN). Po raz pierwszy 11 września 2025 roku dostrzegł ją ukraiński astronom amator Vladimir Bezugly na zdjęciach wykonanych instrumentem SWAN (Solar Wind Anisotropies) znajdującym się na pokładzie sondy SOHO. To zaskakująco jasna kometa, która przybyła z najdalszych zakątków Układu Słonecznego. Jej najmniejsze zbliżenie do Ziemi nastąpiło 20 października.

Więcej ...

Paleopożary w Górnośląskim Zagłębiu Węglowym

Paleopożary w Górnośląskim Zagłębiu Węglowym

Czerwone skały w miejscu, gdzie powinien znajdować się węgiel, to widok, który zaskoczył naukowców z Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. To początkowo niewytłumaczalne zjawisko przerodziło się w kilkuletnie badania w poszukiwaniu odpowiedzi na pytanie, dlaczego w południowo-zachodniej części Górnośląskiego Zagłębia Węglowego pokłady węgla nagle zanikają.

Więcej ...

Nowa ambitna misja na Wenus

Nowa ambitna misja na Wenus

Więcej ...

Efekt Prousta, czyli sztuka poza wzrokiem

Efekt Prousta, czyli sztuka poza wzrokiem

Więcej ...

Egzotyczna chemia na największym księżycu Saturna

Egzotyczna chemia na największym księżycu Saturna

Na Tytanie, największym księżycu Saturna, substancje, które na Ziemi nigdy by się ze sobą nie połączyły, mieszają się, pozornie przecząc podstawowym zasadom chemii.

Więcej ...

Nauka dzisiaj to gra zespołowa

Nauka dzisiaj to gra zespołowa

Więcej ...

Kosmiczny gość z obłoku Oorta

Kosmiczny gość z obłoku Oorta

Więcej ...

Paleopożary w Górnośląskim Zagłębiu Węglowym

Paleopożary w Górnośląskim Zagłębiu Węglowym

Więcej ...

Nowa ambitna misja na Wenus

Astronomia

Efekt Prousta, czyli sztuka poza wzrokiem

Sztuka / Architektura

Stolica Apostolska wobec plebiscytu na Górnym Śląsku

Teologia / Religioznawstwo

Egzotyczna chemia na największym księżycu Saturna

Astronomia

Nauka dzisiaj to gra zespołowa

Biologia

Co naprawdę oznacza słowo 'demokracja'?

Nauki społeczne

„Oppenheimer” to film o sile sprawczej człowieka – rozmowa z dr Marcelą Gruszczyk

Podcasty Przystanku Nauka

Film numer 1

Nowy film

Przepis na potwora. Jak z odkryć naukowych narodził się Frankenstein

Przepis na potwora. Jak z odkryć naukowych narodził się Frankenstein

Gru

Początek astronomicznej zimy

Każdy z nas wie, że 21 grudnia rozpocznie się zima. Kalendarzowy pomiar pór roku może różnić się od astronomicznego czy też meteorologicznego. Wytyczne, jakie daje kalendarz są sztywne i niezmienne, zaś natura sama wyznacza poszczególne pory roku.

Gru

Rocznica urodzin Johannesa Keplera

Johannes Kepler, niemiecki matematyk, astronom i astrolog przyszedł na świat 27 grudnia 1571 roku w miasteczku Weil der Stadt w Badenii-Wirtembergii. Stał się jednym z czołowych przedstawicieli rewolucji naukowej XVII wieku.

Zobacz pełne kalendarium

Wydarzenia Ze świata Konferencje

Previous Year Previous Month Next Year Next Month

Listopad 2025

7

Rocznica urodzin Marii Skłodowskiej-Curie

00:00

7 listopada 1867 roku urodziła się Maria Salomea Skłodowska-Curie herbu Dołęga, fizyk i chemik, dwukrotna laureatka Nagrody Nobla (1903, 1911).

Data : 2025-11-07

9

Europejski Dzień Wynalazcy

00:00

9 listopada obchodzony jest Europejski Dzień Wynalazcy. Data ta została wybrana dla uczczenia urodzin austriackiej wynalazczyni i aktorki Hedy Lamarr, która opracowała używany do dzisiaj system transmisji fal radiowych. Dzień Wynalazcy został ustanowiony przez berlińskiego wynalazcę i przemysłowca Gerharda Muthenhallera

Data : 2025-11-09

11

Święto Orderu Virtuti Militari

00:00

„Cnocie wojskowej” lub „Męstwu wojskowemu”, tak dosłownie brzmi tłumaczenie łacińskiego "Virtuti Militari", orderu ustanowionego przez króla Stanisława Augusta w 1792 roku. 11 listopada, w Narodowe Święto Niepodległości, przypominana jest historia tego odznaczenia.

Data : 2025-11-11

14

Światowy Dzień Cukrzycy

00:00

14 listopada obchodzimy Światowy Dzień Cukrzycy. Tego dnia w 1891 roku urodził się Frederick Banting, kanadyjski fizjolog, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny. Zajmował się działaniem hormonu wytwarzanego w trzustce zwierzęcej. W 1922 roku wspólnie z Charlesem Bestem odkrył insulinę, co wkrótce okazało się przełomem w leczeniu cukrzycy.

Data : 2025-11-14

15

Rocznica urodzin Gerharta Hauptmanna

00:00

Za swojego życia trzykrotnie otrzymał austriacką nagrodę im. Franza Grillparzera: za „Wniebowstąpienie Hanusi” (1896), „Woźnicę Henschela” (1899) oraz „Biednego Henryka” (1905), tytuł doctoris causa uniwersytetów w Oxfordzie (1905), Lipsku (1909), Pradze (1921) i uniwersytetu Columbia w Nowym Jorku (1932), a także literacką Nagrodę Nobla (1912) za całokształt twórczości.

Światowy Dzień Tabliczki Mnożenia

00:00

Dzień Tabliczki Mnożenia (ang. World Multiplication Table Day) w 2024 roku obchodzony jest na świecie 15 listopada. Celem akcji jest propagowanie nauczania i uczenia się matematyki poprzez zabawę.

Data : 2025-11-15

16

Rocznica urodzin José Saramago

00:00

16 listopada 1922 roku przyszedł na świat José Saramago, jeden z najciekawszych pisarzy w literaturze portugalskiej. Za wybitną twórczość, której odzwierciedlenie znajduje się m.in. w powieści „Miasto ślepców”, w 1998 roku twórca otrzymał Literacką Nagrodę Nobla.

Data : 2025-11-16

20

Rocznica urodzin Edwina Hubble’a

00:00

Przestrzeń kosmiczna od zarania dziejów wzbudzała w ludziach zainteresowanie i fascynację. Poznanie jej jednak wymaga niezwykłych umysłów, które poświęcą swoją uwagę i mądrość prowadzeniu badań i zgłębianiu tajemnic Wszechświata. Jedną z takich osób był Edwin Powell Hubble, amerykański astronom uważany za jednego z największych kosmologów XX wieku.

Data : 2025-11-20

23

Dzień Fibonacciego

00:00

23 listopada obchodzony jest Dzień Fibonacciego. Leonardo Piscano Fibonacci żył w latach 1175–1250 n.e. Jego nazwisko tak naprawdę znaczy tyle co „syn Bonacciego”. Urodził się w Pizie we Włoszech. Mieszkając w Bugii, uczył się matematyki u arabskich nauczycieli. Jego wiedzę matematyczną wzbogaciły liczne podróże, które odbywał.

Data : 2025-11-23