Ze świata nauki

W ograniczaniu emisji gazów cieplarnianych i zanieczyszczenia środowiska naturalnego może pomóc przekształcenie ciepła odpadowego i niepożądanych wibracji mechanicznych w użyteczną energię elektryczną.

Holenderscy naukowcy znaleźli mikroplastik w krwi człowieka. W ten sposób po raz pierwszy dowiedli, że cząsteczki, które znajdowano w każdym zakątku świata, od górskich szczytów po dno oceanów, znalazły już też drogę do wnętrza organów żywych istot.

Popularność urządzeń elektronicznych opartych na organicznych diodach elektroluminescencyjnych wzrasta z każdym rokiem. Zaletami takich urządzeń są m.in. niezwykłe odzwierciedlenie kolorów, niesamowity kontrast, dobra płynność ruchu oraz intensywna czerń.

Uniwersytet Śląski w Katowicach po raz dwunasty włącza się w organizację obchodów naukowego święta – Tygodnia Mózgu. Wydarzenie odbędzie się zdalnie od 14 do 18 marca 2022 roku.

Jak do tego doszło, że poziom tlenu na Ziemi wzrósł do tak znaczącej ilości i kiedy się to stało? Te pytania od wielu lat są przedmiotem zainteresowania badaczy historii naszej planety. Nowa teoria łączy rozwój tlenowego życia na Ziemi z uwalnianiem się cennych dla życia substancji chemicznych podczas silnych ruchów tektonicznych.

Naukowcy opatentowali rozwiązanie, które pozwoli wydajnie odzyskiwać dwutlenek węgla do dalszego stosowania.

Zespół naukowców z brytyjskiego University of Bath opracował nowy, prosty sposób przetwarzania tworzyw sztucznych na materiały o lepszych właściwościach. Technika sprawdza się w temperaturze pokojowej i nie wymaga długiego czasu. Badacze liczą na to, że ich metoda upcyklingu uczyni przetwarzanie materiałów bardziej opłacalnym ekonomicznie.

Chemia to Twój ulubiony przedmiot szkolny? Świetnie odnajdujesz się w gąszczu wzorów i struktur? Doświadczenia w laboratorium wywołują u Ciebie pozytywną reakcję? Spróbuj swoich sił w XV Ogólnopolskim Konkursie Chemicznym!

Wiele razy słyszeliśmy o tak zwanych dobrych bakteriach. Niektóre z nich utrzymują w niezłej kondycji nasz organizm, inne przyczyniają się do oczyszczania skażonych gleb i wody. Różne rozwiązania z tego zakresu badają w swoich projektach biolodzy z Uniwersytetu Śląskiego pod kierunkiem dr hab. Danuty Wojcieszyńskiej, prof. UŚ oraz dr hab. Urszuli Guzik, prof. UŚ, które mówią o tym, w jaki sposób mikroorganizmy mogą wspomóc pracę oczyszczalni ścieków w usuwaniu niesteroidowych leków przeciwzapalnych.

Naukowcy z Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach opracowali kolejne wynalazki, które z powodzeniem mogą być wykorzystywane w organicznej elektronice.

Smażona, grillowana, karmelizowana czy surowa – cebula jest podstawowym składnikiem wielu dań kuchni polskiej. Dlaczego w trakcie jej krojenia z naszych oczu wylewają się łzy?

W jaki sposób pojawiło się życie na naszej planecie? Na to pytanie nie mamy jeszcze pełnej odpowiedzi, ale nauka jest coraz bliżej. Naukowcom udało się właśnie zidentyfikować struktury białek, które mogły do tego doprowadzić.

Jak potwierdzają badania przeprowadzone na Uniwersytecie Stanforda, mózgi samców i samic myszy znacząco się od siebie różnią. Odmienność nie kryje się w samym układzie genów, ale w tym, które geny są aktywne. Naukowcy wskazali ponad 1000 genów, które są znacznie bardziej aktywne w mózgach jednej lub drugiej płci. To geny odpowiadają za tak kluczowe zachowania jak rozpoznawanie płci, chęć do łączenia się w pary czy opieka nad potomstwem.

Realistyczne odwzorowanie barw, nieskazitelna czerń w połączeniu z wysokim kontrastem, a przy tym obraz o jak najwyższej rozdzielczości – to współczesne wymagania stawiane wyświetlaczom telewizorów czy smartfonów.

Przechowywanie tkanek czy nawet całych organizmów w wodnym roztworze alkoholu to metoda znana w świecie nauki już od XVII wieku. To dzięki niej możemy podziwiać interesujące okazy unoszące się w szklanych słojach wszystkich muzeów i laboratoriów całego. Starannie zakonserwowany materiał może przetrwać nawet kilka stuleci. A na czym polega samo konserwowanie alkoholem?

Maści, kremy czy żele, które stosujemy w naszej codziennej pielęgnacji, zawierają zazwyczaj dodatkowe związki chemiczne ułatwiające penetrację skóry. Dzięki temu substancje aktywne łatwiej docierają do celu, a efektywność działania kosmetyku jest lepsza. Dotyczy to również farmaceutyków.

Badacze z Uniwersytetu Kalifornijskiego w Berkeley z powodzeniem przywrócili do życia i funkcjonowania tkankę pochodzącą z ludzkiego serca, która przez trzy dni była utrzymywana w stanie przechłodzenia, kiedy to substancje ciekłe pozostają płynne, mimo że są schłodzone poniżej temperatury krzepnięcia. To niezwykle ważne odkrycie dla transplantologii.

Piąta edycja Śląskiego Festiwalu Nauki KATOWICE będzie inna niż dotychczasowe: ŚFN zainauguruje w sobotę 9 października uroczystą galą otwarcia, 10 października festiwal będzie odbywał się na terenie kampusu Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach oraz wzdłuż bulwarów Rawy, a od 11 do 15 października online. Jak co roku Przystanek Nauka objął patronat nad 5. Śląskim Festiwalem Nauki KATOWICE. Będzie nas można spotkać na dwóch przystankach stacjonarnych.

Po raz dziesiąty przyznano Breakthrough Prize – nagrody dla naukowców zmieniających świat, warte 3 miliony dolarów. Nagrody rozdawane są w trzech dziedzinach – naukach o zdrowiu, fizyce teoretycznej i matematyce. 9 września nagrodzono badaczy, których wieloletnia praca umożliwiła szybkie opracowanie szczepionek mRNA przeciw COVID-19, twórców superszybkiego zegara atomowego, bez którego niemożliwe by było odkrycie fal grawitacyjnych, i matematyka, rozwijającego teorię wiązek.

Chemicy związani z Wydziałem Nauk Ścisłych i Technicznych Uniwersytetu Śląskiego opracowali sposób otrzymywania związków organicznych o strukturze acetali, które mogą być wykorzystywane jako dodatki do paliw.