Nauki społeczne

Prof. Christian Welzel | fot. Małgorzata Dymowska
Prof. Christian Welzel, ekspert w dziedzinie nauk politycznych, od wielu lat zaangażowany jest w projekt World Values Survey, największe niekomercyjne badanie pozwalające na śledzenia zmian postaw i wartości w ponad 100 krajach. Wraz z innymi naukowcami próbuje zrozumieć głęboko zakorzenione wartości, które kształtują nasze społeczeństwa. Naukowiec związany z Wydziałem Nauk Społecznych Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach opowiada o jednym z najciekawszych paradoksów naszych czasów – o pojęciu demokracji, które odmieniane jest przez wszystkie przypadki nie tylko przez obywateli państw demokratycznych, lecz także… autorytarnych. Pomaga tym samym zrozumieć, co ludzie naprawdę mają na myśli, posługując się tym słowem.
Prof. Christian Welzel, ekspert w dziedzinie nauk politycznych, od wielu lat zaangażowany jest w projekt World Values Survey, największe niekomercyjne badanie pozwalające na śledzenia zmian postaw i wartości w ponad 100 krajach. Wraz z innymi naukowcami próbuje zrozumieć głęboko zakorzenione wartości, które kształtują nasze społeczeństwa. Naukowiec związany z Wydziałem Nauk Społecznych Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach opowiada o jednym z najciekawszych paradoksów naszych czasów – o pojęciu demokracji, które odmieniane jest przez wszystkie przypadki nie tylko przez obywateli państw demokratycznych, lecz także… autorytarnych. Pomaga tym samym zrozumieć, co ludzie naprawdę mają na myśli, posługując się tym słowem.

Dr Barbara Orzeł | fot. Matylda Klos

Wygenerowane przez sztuczną inteligencję zdjęcie kobiety
prezentującej wielkiego konia z ciasta drożdżowego okazało
się hitem internetu | fot. AI/Facebook
Tkwimy z nosami w smartfonach. Scrollując Facebooka czy Instagrama, dajemy się ponieść algorytmowi, który podrzuca nam najczęściej coś, co ma wywołać śmiech, irytację, niepokój. Liczą się emocje, a te skłonią do pozostawienia lajka, komentarza czy nawet udostępnienia treści dalej. Media społecznościowe to pole minowe, gdzie nietrudno wpaść na fake newsa, clickbait albo grafikę wygenerowaną przez AI. O tym, dlaczego social media mają nad nami taką władzę i jak możemy próbować uodpornić się na fałszywe informacje i manipulacje niektórych środowisk, mówi dr Barbara Orzeł z Wydziału Humanistycznego Uniwersytetu Śląskiego.
Tkwimy z nosami w smartfonach. Scrollując Facebooka czy Instagrama, dajemy się ponieść algorytmowi, który podrzuca nam najczęściej coś, co ma wywołać śmiech, irytację, niepokój. Liczą się emocje, a te skłonią do pozostawienia lajka, komentarza czy nawet udostępnienia treści dalej. Media społecznościowe to pole minowe, gdzie nietrudno wpaść na fake newsa, clickbait albo grafikę wygenerowaną przez AI. O tym, dlaczego social media mają nad nami taką władzę i jak możemy próbować uodpornić się na fałszywe informacje i manipulacje niektórych środowisk, mówi dr Barbara Orzeł z Wydziału Humanistycznego Uniwersytetu Śląskiego.

Dr Bożena Zasępa | fot. Małgorzata Dymowska
W grudniu na łamach „Gazety Krakowskiej” w dzień Wigilii ukazał się artykuł o dwojgu ludziach w kryzysie bezdomności i psie. Mężczyzna i kobieta nie skorzystali z noclegowni, ponieważ, jak twierdzili, nie mogliby tam być razem, a psa musieliby oddać do schroniska. Czas świąt planowali spędzić więc w namiocie przy jednym z krakowskich zalewów. Komentujący w mediach społecznościowych podzielili się na dwa obozy. Jedni podkreślali, że nie brakuje pracy i że trzeba się tylko „ogarnąć”, ale problemem jest alkohol. Drudzy ruszyli z pomocą. Dr Bożena Zasępa z Wydziału Nauk Społecznych badająca sytuację osób w kryzysie bezdomności, mówi: „Ani pomoc instytucjonalna, ani dobre rady oparte głównie na stereotypach, ani wreszcie okołoświąteczne zrywy dobroczynności nie przybliżają nas do realnej pomocy osobom, które znalazły się w takiej sytuacji. A będzie ich prawdopodobnie coraz więcej”.
W grudniu na łamach „Gazety Krakowskiej” w dzień Wigilii ukazał się artykuł o dwojgu ludziach w kryzysie bezdomności i psie. Mężczyzna i kobieta nie skorzystali z noclegowni, ponieważ, jak twierdzili, nie mogliby tam być razem, a psa musieliby oddać do schroniska. Czas świąt planowali spędzić więc w namiocie przy jednym z krakowskich zalewów. Komentujący w mediach społecznościowych podzielili się na dwa obozy. Jedni podkreślali, że nie brakuje pracy i że trzeba się tylko „ogarnąć”, ale problemem jest alkohol. Drudzy ruszyli z pomocą. Dr Bożena Zasępa z Wydziału Nauk Społecznych badająca sytuację osób w kryzysie bezdomności, mówi: „Ani pomoc instytucjonalna, ani dobre rady oparte głównie na stereotypach, ani wreszcie okołoświąteczne zrywy dobroczynności nie przybliżają nas do realnej pomocy osobom, które znalazły się w takiej sytuacji. A będzie ich prawdopodobnie coraz więcej”.
Jedna z ankiet PAE zawierających zielniki | fot. Agnieszka Pieńczak
Kwestionariusze poświęcone obrzędowości narodzinowej – fragment kolekcji | fot. Agnieszka Pieńczak
Kwestionariusze poświęcone obrzędowości pogrzebowej – fragment kolekcji | fot. Agnieszka Pieńczak
Archiwum Polskiego Atlasu Etnograficznego | fot. Agnieszka Pieńczak
Jedno ze zdjęć z kolekcji Zygmunta Kłodnickiego | fot. Z. Kłodnicki
Dr hab. Agnieszka Pieńczak, prof. UŚ | fot. Matylda Klos
Cieszyński Wydział Sztuki i Nauk o Edukacji Uniwersytetu Śląskiego gromadzi jedyne w Polsce i Europie zbiory materiałów etnograficznych dotyczące polskiej kultury wiejskiej drugiej połowy XX wieku. Archiwum Polskiego Atlasu Etnograficznego (PAE) – bo o nim mowa – zawiera wielotysięczne kwestionariusze, ankiety, fotografie, mapy oraz inne archiwalia stanowiące istotną część polskiego dorobku etnologicznego. Większość z nich to papierowe notatniki, które z czasem zaczęły ulegać stopniowej degradacji. Jedynym sposobem zabezpieczenia się przed utratą tych danych jest ich stopniowa digitalizacja, opracowanie naukowe oraz publikacja na platformie Cyfrowe Archiwum Polskiego Atlasu Etnograficznego (www.archiwumpae.us.edu.pl).
Cieszyński Wydział Sztuki i Nauk o Edukacji Uniwersytetu Śląskiego gromadzi jedyne w Polsce i Europie zbiory materiałów etnograficznych dotyczące polskiej kultury wiejskiej drugiej połowy XX wieku. Archiwum Polskiego Atlasu Etnograficznego (PAE) – bo o nim mowa – zawiera wielotysięczne kwestionariusze, ankiety, fotografie, mapy oraz inne archiwalia stanowiące istotną część polskiego dorobku etnologicznego. Większość z nich to papierowe notatniki, które z czasem zaczęły ulegać stopniowej degradacji. Jedynym sposobem zabezpieczenia się przed utratą tych danych jest ich stopniowa digitalizacja, opracowanie naukowe oraz publikacja na platformie Cyfrowe Archiwum Polskiego Atlasu Etnograficznego (www.archiwumpae.us.edu.pl).

Dr Katarzyna Brzoza-Kolorz | fot. Małgorzata Dymowska
Dr Katarzyna Brzoza-Kolorz z Wydziału Nauk Społecznych Uniwersytetu Śląskiego bada obraz kobiet w świecie polityki z perspektywy przekazów medialnych. Jak podkreśla, nie jest to wierne odzwierciedlenie rzeczywistości przed- i powyborczej zamykanej bardzo często w liczbach, lecz analiza reinterpretacji owej rzeczywistości w artykułach publikowanych na łamach kilku wybranych polskich tygodników. Przyglądając się temu przekazowi, opowiada m.in. o koncepcji przywództwa transformacyjnego Donatelli Campus, który mógłby wpłynąć na zmianę kultury politycznej w naszym kraju.
Dr Katarzyna Brzoza-Kolorz z Wydziału Nauk Społecznych Uniwersytetu Śląskiego bada obraz kobiet w świecie polityki z perspektywy przekazów medialnych. Jak podkreśla, nie jest to wierne odzwierciedlenie rzeczywistości przed- i powyborczej zamykanej bardzo często w liczbach, lecz analiza reinterpretacji owej rzeczywistości w artykułach publikowanych na łamach kilku wybranych polskich tygodników. Przyglądając się temu przekazowi, opowiada m.in. o koncepcji przywództwa transformacyjnego Donatelli Campus, który mógłby wpłynąć na zmianę kultury politycznej w naszym kraju.

Dr hab. Robert Rajczyk, prof. UŚ | archiwum prywatne

Mauzoleum Chang Kaj-szeka, pełniące rolę hallu pamięci. Mieści się w stolicy Tajwanu – Tajpej | fot. Robert Rajczyk

Centralny punkt Tajpej (Tajwan), czyli plac Wolności | fot. Robert Rajczyk
Internet jest miejscem, które nie tylko umożliwia swobodną wymianę informacji. Może też być narzędziem służącym skutecznemu rozsiewaniu propagandy i manipulowaniu faktami. Na przykładzie wieloletniej wojny informacyjnej pomiędzy Chińską Republiką Ludową a Republiką Chińską możemy zobaczyć, jakie praktyki dezinformacji są szczególnie efektywne, ale też w jaki sposób możliwa jest ochrona przed fałszywymi treściami.
Internet jest miejscem, które nie tylko umożliwia swobodną wymianę informacji. Może też być narzędziem służącym skutecznemu rozsiewaniu propagandy i manipulowaniu faktami. Na przykładzie wieloletniej wojny informacyjnej pomiędzy Chińską Republiką Ludową a Republiką Chińską możemy zobaczyć, jakie praktyki dezinformacji są szczególnie efektywne, ale też w jaki sposób możliwa jest ochrona przed fałszywymi treściami.
14 maja 2024 roku o godz. 17.30 odbędzie się spotkanie Klubu Myśli Ekologicznej. Miejscem wydarzenia będzie Muzeum Hutnictwa w Chorzowie (ul. Metakowców 4a). Spotkanie będzie również transmitowane online.
14 maja 2024 roku o godz. 17.30 odbędzie się spotkanie Klubu Myśli Ekologicznej. Miejscem wydarzenia będzie Muzeum Hutnictwa w Chorzowie (ul. Metakowców 4a). Spotkanie będzie również transmitowane online.
Zasoby naturalne zawsze były przyczyną konfliktów, wyzysku a nawet wojen. Dziś jednym z kluczowych zasobów są tak zwane pierwiastki ziem rzadkich. Katalońscy badacze opracowali mapę trudnych sytuacji społecznych na świecie, powstałych właśnie na obszarach, gdzie występują te pierwiastki.
Zasoby naturalne zawsze były przyczyną konfliktów, wyzysku a nawet wojen. Dziś jednym z kluczowych zasobów są tak zwane pierwiastki ziem rzadkich. Katalońscy badacze opracowali mapę trudnych sytuacji społecznych na świecie, powstałych właśnie na obszarach, gdzie występują te pierwiastki.
3 października 2023 roku w Zagłębiowskiej Mediatece (ul. Kościelna 11, Sosnowiec) odbędzie się 87. spotkanie Klubu Myśli Ekologicznej. Wydarzenie będzie również transmitowane online.
3 października 2023 roku w Zagłębiowskiej Mediatece (ul. Kościelna 11, Sosnowiec) odbędzie się 87. spotkanie Klubu Myśli Ekologicznej. Wydarzenie będzie również transmitowane online.
