Ze świata nauki

30 marca 2022 roku hiperaktywna plama słoneczna wyrzuciła w kosmos ogromny rozbłysk słoneczny klasy X (to najsilniejsza klasa rozbłysków). Flara, uderzając w naszą planetę, spowodowała liczne zakłócenia, m.in. w rozchodzeniu się krótkich fal radiowych na Ziemi.

W podziurawionej kraterami skorupie Merkurego mogą kryć się „biliardy ton diamentów”. Powierzchnia tej planety jest zbudowana z grafitu, który pod wpływem intensywnego bombardowania przez meteoryty mógł się przekształcać w diamenty – taką teorię zaprezentowano na zakończonej niedawno Lunar and Planetary Science Conference.

Największa dotąd znana nam burza geomagnetyczna zdarzyła się ponad 150 lat temu. Obecnie wchodzimy w kolejny okres maksimum słonecznego.

NASA przygotowuje się do kolejnej misji związanej z eksploracją Układu Słonecznego. Jej celem będzie Tytan, największy księżyc Saturna. To wyjątkowy obiekt, bogaty w związki organiczne, otoczony gęstą atmosferą, w której zachodzą skomplikowane zjawiska pogodowe.

Od czasów przed Wielkim Wybuchem do dzisiaj Wszechświat przechodził przez wiele epok. Ciemna energia zwiastuje ostatnią.

Głównym celem sondy kosmicznej NASA Parker Solar Probe jest badanie Słońca. Przeloty obok Wenus stworzyły jednak dodatkowe możliwości uzyskania nowych danych. Naukowcy postanowili wykorzystać jedno z urządzeń sondy do sfotografowania z orbity powierzchni planety w świetle widzialnym. W lipcu 2020 roku sonda wykonała pierwsze zdjęcia. Stały się źródłem wielu nowych informacji na temat Wenus.

Kometa C/2014 UN271 jest najodleglejszą i największą kometą zaobserwowaną jak dotąd przez człowieka. Jej średnica wynosi około 137 kilometrów. Obliczeń dokonał zespół badaczy pochodzących z francuskiego Observatoire de Paris i hiszpańskiego Instituto de Astrofísica de Andalucía-CSIC.

Miliardy lat temu w Marsa uderzyła asteroida, tworząc krater Łomonosowa. Impakt był prawdopodobnie odpowiedzialny za wywołanie tsunami o wysokości ponad 300 metrów, które przeszło przez młodą Czerwoną Planetę.

Rozmowa z dr Natalią Zalewską – specjalistką w zakresie badań geologicznych Marsa z Centrum Badań Kosmicznych Polskiej Akademii Nauk (CBK PAN) na temat nowych technologii, kosmicznej ekspansji i o tym, czym jest i czym może być Mars dla ludzkości.

Niebo nocą jest pełne fascynujących zjawisk, których zobaczenie nie wymaga specjalistycznego sprzętu. Wystarczy dobra pogoda i mniej światła niż to, co otacza nas na co dzień. Przedstawiamy kilka zjawisk, na które warto się przygotować w 2022 roku – najlepiej zapisać je w kalendarzu i zaplanować czas za miastem – raz na całą noc, innym razem na wczesne godziny tuż przed wschodem. Dodajemy jedno zjawisko dzienne – zaćmienie Słońca, które czeka nas w październiku.

Największy teleskop, jaki kiedykolwiek został wyniesiony w przestrzeń kosmiczną, wystartował z Europejskiego Portu Kosmicznego ESA w Gujanie Francuskiej w pierwszy dzień Świąt Bożego Narodzenia, 25 grudnia 2021 roku o godzinie 13:20 (czasu środkowoeuropejskiego). Rozpoczyna się nowy rozdział w historii badania przestrzeni kosmicznej.

14 grudnia 2021 roku ogłoszono nowe wyniki badań uzyskane w ramach misji Parker Solar Probe, sondy amerykańskiej agencji NASA. To pierwszy statek kosmiczny, któremu udało się coś niewiarygodnego –  wejście do atmosfery naszej macierzystej gwiazdy, Słońca.  

Po 24 grudnia 2021 roku (data startu była już kilkakrotnie przesuwana i wciąż jest niepewna) z centrum kosmicznego w Gujanie Francuskiej wystartuje rakieta Ariane 5, która wyniesie na orbitę Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba, najnowocześniejszy i najpotężniejszy teleskop kosmiczny na świecie. Jego zadaniem będzie badanie kosmicznej historii Wszechświata – od naszego Układu Słonecznego po najdalsze możliwe do zaobserwowania galaktyki. 

Misja Keplera nieprzerwanie przez cztery lata obserwowała ponad 100 tys. gwiazd (ponad 200 tys. gwiazd w trakcie całej misji), szukając sygnałów planet krążących wokół swoich gwiazd macierzystych. Kepler i Transiting Exoplanet Survey Satellite (TESS) wygenerowały ponad 100 tys. obiektów do zbadania. Do listy 4569 znanych nam obecnie egzoplanet naukowcy dodali teraz aż 301 nowo potwierdzonych obiektów tego typu.

14 lutego 1990 roku sonda Voyager 1 odwróciła swoje kamery pokładowe i zrobiła słynne zdjęcie Ziemi z odległości 6 miliardów kilometrów. Ziemia z tej perspektywy wygląda jak kropka. Wtedy Carl Sagan powiedział niezwykle piękne i ważne słowa: "That's here, that's home, that's us". 9 listopada przypadają 87. urodziny autora tych słów. 

„Rozwój technologii grawitacji kwantowej może podnieść nas do rangi cywilizacji klasy A zdolnej do stworzenia wszechświata niemowlęcego” – twierdzi prof. Avi Loeb, astrofizyk z Uniwersytetu Harwarda, autor książki „Pozaziemskie. Pierwsze ślady życia rozumnego poza Ziemią” w swoim artykule opublikowanym 15 października 2021 roku w "Scientific American". 

18 lutego 2021 roku na Marsie wylądował łazik marsjański NASA Perseverance. Na miejsce jego lądowania wybrano krater Jezero o złożonej historii geologicznej, będący w odległej przeszłości jeziorem. Do Jezero wpadały dwie rzeki, nanosząc osady z wyżej położonych terenów i formując delty rzeczne. Celem pobytu łazika w tej lokalizacji jest prowadzenie badań nad historią geologiczną tego regionu, warunkami klimatycznymi w okresie istnienia jeziora oraz zbadanie in situ osadów delty, dna krateru, law i pierwotnej skorupy marsjańskiej, w której utworzył się krater. Wszystko po to, aby stwierdzić, czy takie środowisko było w jakimś okresie sprzyjające dla organizmów żywych i czy jakiekolwiek organizmy je zamieszkiwały.

16 października 2021 roku NASA planuje start sondy kosmicznej Lucy. Celem jej 12-letniej podróży będą asteroidy trojańskie. To grupa planetoid krążących wokół Słońca po orbitach bardzo podobnych do orbity Jowisza. Do tej pory udało się skatalogować ponad 7 tys. takich obiektów, naukowcy zamierzają zbadać co najmniej osiem takich obiektów.

22 września 2021 roku o godzinie 21.21 rozpocznie się astronomiczna jesień. 

Osady na Księżycu i Marsie mogłyby rozwijać się dzięki… krwi, potowi i łzom pionierskich astronautów – dosłownie.