Historia / Archeologia
Pismo klinowe jest jednym z najwcześniejszych systemów pisma w historii ludzkości (ok. 3400 p.n.e.–75 n.e.). W ciągu ostatnich dwóch stuleci odnaleziono setki tysięcy takich tekstów, z których większość jest napisana w języku sumeryjskim i akadyjskim. Okazuje się, że do odczytania tego trudnego dla współczesnych ludzi rodzaju pisma można wykorzystać sztuczną inteligencję.
Pismo klinowe jest jednym z najwcześniejszych systemów pisma w historii ludzkości (ok. 3400 p.n.e.–75 n.e.). W ciągu ostatnich dwóch stuleci odnaleziono setki tysięcy takich tekstów, z których większość jest napisana w języku sumeryjskim i akadyjskim. Okazuje się, że do odczytania tego trudnego dla współczesnych ludzi rodzaju pisma można wykorzystać sztuczną inteligencję.
Prof. dr hab. Jerzy Dzik (Podkamiennaja, 2019) | fot. archiwum prywatne
Rejon rzeki Chorbusuonki na północy Jakucji (2001) | fot. archiwum prywatne
Każdy organizm żyjący na Ziemi jest efektem wyjątkowego, trwającego miliony lat procesu ewolucji. Badając skamieniałości wymarłych już gatunków, jesteśmy w stanie prześledzić poszczególne jej etapy. Wiedza ta pozwala nam nie tylko odkryć przeszłość naszej planety. Równie wiele może nam powiedzieć o naszej współczesności. Prof. dr hab. Jerzy Dzik, wieloletni wykładowca Uniwersytetu Warszawskiego, członek rzeczywisty Polskiej Akademii Nauk, od wielu lat bada przebieg ewolucji i jej kopalny zapis na poziomie populacyjnym. Uczony tłumaczy, dlaczego powinna nas interesować historia Ziemi zapisana w skałach i materiale kopalnym, a także wyjaśnia, na czym polega praca paleontologa i jak zmieniło się oblicze tej dziedziny na przestrzeni lat.
Każdy organizm żyjący na Ziemi jest efektem wyjątkowego, trwającego miliony lat procesu ewolucji. Badając skamieniałości wymarłych już gatunków, jesteśmy w stanie prześledzić poszczególne jej etapy. Wiedza ta pozwala nam nie tylko odkryć przeszłość naszej planety. Równie wiele może nam powiedzieć o naszej współczesności. Prof. dr hab. Jerzy Dzik, wieloletni wykładowca Uniwersytetu Warszawskiego, członek rzeczywisty Polskiej Akademii Nauk, od wielu lat bada przebieg ewolucji i jej kopalny zapis na poziomie populacyjnym. Uczony tłumaczy, dlaczego powinna nas interesować historia Ziemi zapisana w skałach i materiale kopalnym, a także wyjaśnia, na czym polega praca paleontologa i jak zmieniło się oblicze tej dziedziny na przestrzeni lat.
plakat organizatorów
25 marca 2023 roku o godz. 17.00 na auli międzywydziałowej Wydziału Nauk Przyrodniczych Uniwersytetu Śląskiego w Sosnowcu (ul. Będzińska 60) odbędzie się 65. Giełda Minerałów i Skamieniałości.
25 marca 2023 roku o godz. 17.00 na auli międzywydziałowej Wydziału Nauk Przyrodniczych Uniwersytetu Śląskiego w Sosnowcu (ul. Będzińska 60) odbędzie się 65. Giełda Minerałów i Skamieniałości.
Góry Libanu | fot. archiwum P. Sawy
Ks. dr Przemysław Sawa z ojcem Jouhanną Khawatem, eremitą, profesorem, tłumaczem na język arabski tekstów syriackich | fot. archiwum P. Sawy
Przed kilkoma laty brytyjska organizacja pozarządowa Aid to the Church in Need (ACN) opublikowała raport dotyczący prześladowań chrześcijan w 22 krajach. „Obawa przed ludobójstwem – w wielu przypadkach uzasadniona – spowodowała exodus chrześcijan, głównie z Bliskiego Wschodu i Afryki, prowadzone przez ekstremistów islamskich, motywowane pobudkami religijnymi czystki zagrażają przetrwaniu Kościoła w tych regionach” – alarmowali autorzy raportu. W październiku 2022 roku naukowcy z Uniwersytetu Śląskiego – dr hab. Aleksander Bańka, prof. UŚ z Instytutu Filozofii oraz ks. dr Przemysław Sawa z Wydziału Teologicznego – uczestniczyli w wyjeździe studyjnym do Libanu. Pobyt w kraju cedrów miał na celu głębsze poznanie duchowości maronickiej, kultury Libanu.
Przed kilkoma laty brytyjska organizacja pozarządowa Aid to the Church in Need (ACN) opublikowała raport dotyczący prześladowań chrześcijan w 22 krajach. „Obawa przed ludobójstwem – w wielu przypadkach uzasadniona – spowodowała exodus chrześcijan, głównie z Bliskiego Wschodu i Afryki, prowadzone przez ekstremistów islamskich, motywowane pobudkami religijnymi czystki zagrażają przetrwaniu Kościoła w tych regionach” – alarmowali autorzy raportu. W październiku 2022 roku naukowcy z Uniwersytetu Śląskiego – dr hab. Aleksander Bańka, prof. UŚ z Instytutu Filozofii oraz ks. dr Przemysław Sawa z Wydziału Teologicznego – uczestniczyli w wyjeździe studyjnym do Libanu. Pobyt w kraju cedrów miał na celu głębsze poznanie duchowości maronickiej, kultury Libanu.
Odkrycie narzędzi kamiennych kultury olduwajskiej sprzed 2,9 miliona lat w pobliżu dwóch zębów australopiteka rodzaju Paranthropus wzbudziło ferment w środowisku antropologów fizycznych. Czyżby technika wytwarzania kamiennych narzędzi została opanowana przez gałąź ewolucyjną inną niż rodzaj Homo?
Odkrycie narzędzi kamiennych kultury olduwajskiej sprzed 2,9 miliona lat w pobliżu dwóch zębów australopiteka rodzaju Paranthropus wzbudziło ferment w środowisku antropologów fizycznych. Czyżby technika wytwarzania kamiennych narzędzi została opanowana przez gałąź ewolucyjną inną niż rodzaj Homo?
Most lądowy przez Cieśninę Beringa, łączący Azję z Ameryką, uformował się znacznie później, niż dotąd wnioskowano z danych klimatycznych. Oznacza to, że populacje, które zasiedliły obie Ameryki w epoce lodowcowej, miały znacznie mniej czasu na przejście z Kamczatki na Alaskę.
Most lądowy przez Cieśninę Beringa, łączący Azję z Ameryką, uformował się znacznie później, niż dotąd wnioskowano z danych klimatycznych. Oznacza to, że populacje, które zasiedliły obie Ameryki w epoce lodowcowej, miały znacznie mniej czasu na przejście z Kamczatki na Alaskę.
Dzięki nowoczesnym technikom odtwarzania DNA udało się zrekonstruować informacje na temat pewnych relacji rodzinnych mieszkańców Starożytnej Grecji. Okazuje się, że zawieranie małżeństw z kuzynami 4000 lat temu było niezwykle powszechne. Dowiedzieliśmy się również, że duże gospodarstwa łączyły pod jednym dachem nie tylko rodziny, ale też rodziny tych rodzin.
Dzięki nowoczesnym technikom odtwarzania DNA udało się zrekonstruować informacje na temat pewnych relacji rodzinnych mieszkańców Starożytnej Grecji. Okazuje się, że zawieranie małżeństw z kuzynami 4000 lat temu było niezwykle powszechne. Dowiedzieliśmy się również, że duże gospodarstwa łączyły pod jednym dachem nie tylko rodziny, ale też rodziny tych rodzin.
24 stycznia 2023 roku o godz. 9.45 odbędzie się wykład wygłoszony przez dr Filipa Taterkę - archeologia i egiptologa z Instytutu Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN. Wydarzenie będzie miało miejsce na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach (s. A1.10, ul. Uniwersytecka 4), a także przez transmisję na platformie MS Teams.
24 stycznia 2023 roku o godz. 9.45 odbędzie się wykład wygłoszony przez dr Filipa Taterkę - archeologia i egiptologa z Instytutu Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN. Wydarzenie będzie miało miejsce na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach (s. A1.10, ul. Uniwersytecka 4), a także przez transmisję na platformie MS Teams.
Bardzo duża, nieznana dotąd – z wyjątkiem pewnych śladów – cywilizacja Majów ukazała się oczom archeologów badających lasy północnej Gwatemali za pomocą technologii LiDAR. Zabudowania sprzed dwóch tysięcy lat to ponad 1000 różnych budynków w mniejszych i większych skupiskach połączonych rozbudowanym systemem grobli.
Bardzo duża, nieznana dotąd – z wyjątkiem pewnych śladów – cywilizacja Majów ukazała się oczom archeologów badających lasy północnej Gwatemali za pomocą technologii LiDAR. Zabudowania sprzed dwóch tysięcy lat to ponad 1000 różnych budynków w mniejszych i większych skupiskach połączonych rozbudowanym systemem grobli.
Odkrycie tekstów biblijnych może być jednym z najniezwyklejszych znalezisk dotyczących antycznego świata dokonanych od lat. Pod średniowiecznym tekstem z IX wieku naukowcy znaleźli ślady o ponad 300 lat starszego tekstu greckiego – kopii zaginionego starożytnego katalogu gwiazd autorstwa Hipparchosa z Nikei.
Odkrycie tekstów biblijnych może być jednym z najniezwyklejszych znalezisk dotyczących antycznego świata dokonanych od lat. Pod średniowiecznym tekstem z IX wieku naukowcy znaleźli ślady o ponad 300 lat starszego tekstu greckiego – kopii zaginionego starożytnego katalogu gwiazd autorstwa Hipparchosa z Nikei.