Historia / Archeologia
Słynny duński król Harald Sinozęby zmarł w 987 roku, prawdopodobnie na wyspie Wolin. Dotąd zakładano, że został pochowany w Danii, ale ostatnio pojawiły się przypuszczenia, że władcę, który zjednoczył wikingów, a dziś jego nazwisko pojawia się w każdym urządzeniu (Bluetooth), pochowano w kurhanie znajdującym się w miejscowości Wiejkowo. Teoria ta budzi jednak wiele wątpliwości.
Słynny duński król Harald Sinozęby zmarł w 987 roku, prawdopodobnie na wyspie Wolin. Dotąd zakładano, że został pochowany w Danii, ale ostatnio pojawiły się przypuszczenia, że władcę, który zjednoczył wikingów, a dziś jego nazwisko pojawia się w każdym urządzeniu (Bluetooth), pochowano w kurhanie znajdującym się w miejscowości Wiejkowo. Teoria ta budzi jednak wiele wątpliwości.
Jeszcze 5000 lat temu prawie żaden dorosły człowiek nie mógł pić mleka krowiego bez trawiennych konsekwencji. Jak więc to możliwe, że dziś ponad 90 proc. osób europejskiego pochodzenia cechuje tolerancja laktozy? Naukowcy na podstawie badań genetycznych dowiedli, że tolerancja laktozy była kluczem przeżywalności w czasach epidemii i głodu.
Jeszcze 5000 lat temu prawie żaden dorosły człowiek nie mógł pić mleka krowiego bez trawiennych konsekwencji. Jak więc to możliwe, że dziś ponad 90 proc. osób europejskiego pochodzenia cechuje tolerancja laktozy? Naukowcy na podstawie badań genetycznych dowiedli, że tolerancja laktozy była kluczem przeżywalności w czasach epidemii i głodu.
Od 12 do 30 września 2022 Uniwersytet Otwarty w Uniwersytecie Śląskim w Katowicach organizuje Uniwersyteckie Miasteczko Naukowe.
Od 12 do 30 września 2022 Uniwersytet Otwarty w Uniwersytecie Śląskim w Katowicach organizuje Uniwersyteckie Miasteczko Naukowe.
31 lipca 1802 roku urodził się Ignacy Domeyko, polski geolog, mineralog, inżynier górnictwa, badacz Ameryki Południowej, rektor Uniwersytetu w Santiago de Chile.
31 lipca 1802 roku urodził się Ignacy Domeyko, polski geolog, mineralog, inżynier górnictwa, badacz Ameryki Południowej, rektor Uniwersytetu w Santiago de Chile.
Srebrna oprawa Reguły św. Benedykta w zbiorach Opactwa Sióstr Benedyktynek w Żarnowcu (1740). Przód: wyobrażenie św. Benedykta | fot. Jolanta Gwioździk
Srebrna oprawa Reguły św. Benedykta w zbiorach Opactwa Sióstr Benedyktynek w Żarnowcu (1740). Tył: wyobrażenie św. Scholastyki prowadzonej przez anioła | fot. Jolanta Gwioździk
„Słuchaj, córko, nauk mistrza…” – tymi słowami rozpoczyna się prolog potrydenckiej edycji Reguły św. Benedykta, odnowionej i zaadaptowanej na potrzeby klasztorów żeńskich w Rzeczypospolitej. Jedną z badaczek, która zgłębia fenomen Reguły Benedykta z Nursji (480–547) oraz historię żeńskiego odłamu zakonu benedyktynów, jest dr hab. Jolanta Gwioździk, prof. UŚ z Instytutu Nauk o Kulturze Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach.
„Słuchaj, córko, nauk mistrza…” – tymi słowami rozpoczyna się prolog potrydenckiej edycji Reguły św. Benedykta, odnowionej i zaadaptowanej na potrzeby klasztorów żeńskich w Rzeczypospolitej. Jedną z badaczek, która zgłębia fenomen Reguły Benedykta z Nursji (480–547) oraz historię żeńskiego odłamu zakonu benedyktynów, jest dr hab. Jolanta Gwioździk, prof. UŚ z Instytutu Nauk o Kulturze Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach.
Międzynarodowy zespół badaczy skupiony wokół projektu Seshat: Global History Databank w oparciu o informacje dotyczące 373 społeczeństw działających przez ostatnie 12 tysięcy lat, zestawił z danymi historycznymi wiele teorii dotyczących tego, co napędzało rozwój i rozrost społeczeństw. Wyniki wskazują na to, że dwa czynniki przede wszystkim mobilizują społeczności do rozwoju – zmiany dotyczące uprawy rolnej i rozwój techniki i technologii wojskowej.
Międzynarodowy zespół badaczy skupiony wokół projektu Seshat: Global History Databank w oparciu o informacje dotyczące 373 społeczeństw działających przez ostatnie 12 tysięcy lat, zestawił z danymi historycznymi wiele teorii dotyczących tego, co napędzało rozwój i rozrost społeczeństw. Wyniki wskazują na to, że dwa czynniki przede wszystkim mobilizują społeczności do rozwoju – zmiany dotyczące uprawy rolnej i rozwój techniki i technologii wojskowej.
Najnowsze badania naukowców z Cardiff University w Walii pokazują, jak dzikie ptactwo z pól ryżowych w Azji Południowo-Wschodniej około 3500 lat temu trafiło do naszego menu. Okazuje się, że kura, nazywana przez nas popularnie kurczakiem, i ryż mogły zawsze iść w parze.
Najnowsze badania naukowców z Cardiff University w Walii pokazują, jak dzikie ptactwo z pól ryżowych w Azji Południowo-Wschodniej około 3500 lat temu trafiło do naszego menu. Okazuje się, że kura, nazywana przez nas popularnie kurczakiem, i ryż mogły zawsze iść w parze.
Kiedy ponad 40 lat temu zbudowano tamę na rzece Tygrys w Iraku, woda zalała tereny, na których 3400 la temu znajdowało się Zakhiku – ważne miasto starożytnego państwa Mitanni. Nikt wcześniej nie zainteresował się przysypanymi przez ziemię i piasek ruinami. Powracające od 2018 roku susze dały teraz taką możliwość. Archeolodzy pracują więc sezonowo, odkrywając ruiny starożytnego pałacu, magazynów i domów, a na czas zalewu zabezpieczając odkopane mury.
Kiedy ponad 40 lat temu zbudowano tamę na rzece Tygrys w Iraku, woda zalała tereny, na których 3400 la temu znajdowało się Zakhiku – ważne miasto starożytnego państwa Mitanni. Nikt wcześniej nie zainteresował się przysypanymi przez ziemię i piasek ruinami. Powracające od 2018 roku susze dały teraz taką możliwość. Archeolodzy pracują więc sezonowo, odkrywając ruiny starożytnego pałacu, magazynów i domów, a na czas zalewu zabezpieczając odkopane mury.
Dr Zoriana Czajkowska | fot. archiwum prywatne
Lwowski Narodowy Akademicki Teatr Opery i Baletu im. Salomei Kruszelnickiej | fot. Agnieszka Sikora
Lwowski Uniwersytet Narodowy im. Iwana Franki (przed II wojną światową Uniwersytet Jana Kazimierza) | fot. Agnieszka Sikora
Lwów wpisany jest w pamięć kilku narodowości. Inspiruje nie tylko różnojęzycznych twórców, którzy zauroczeni niepowtarzalną atmosferą grodu znad Pełtwi poświęcają mu dzieła swojego życia, motywuje także wielu naukowców do badania wielokulturowości miasta i źródeł twórczych fascynacji. W ubiegłym roku na bogatą listę opracowań naukowych trafiła monografia dr Zoriany Czajkowskiej pt. "Literackie topografie Lwowa. Szkice komparatystyczne" (Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2021). Autorka jest adiunktem w Instytucie Literaturoznawstwa Wydziału Humanistycznego na Uniwersytecie Śląskim.
Lwów wpisany jest w pamięć kilku narodowości. Inspiruje nie tylko różnojęzycznych twórców, którzy zauroczeni niepowtarzalną atmosferą grodu znad Pełtwi poświęcają mu dzieła swojego życia, motywuje także wielu naukowców do badania wielokulturowości miasta i źródeł twórczych fascynacji. W ubiegłym roku na bogatą listę opracowań naukowych trafiła monografia dr Zoriany Czajkowskiej pt. "Literackie topografie Lwowa. Szkice komparatystyczne" (Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2021). Autorka jest adiunktem w Instytucie Literaturoznawstwa Wydziału Humanistycznego na Uniwersytecie Śląskim.
Jeden z grobów znaleziony na cmentarzysku w Sobie | fot. Tomasz Michalik
Członkowie zespołu (od lewej): dr hab. Maciej Kurcz, prof. UŚ, dr Joanna Ciesielska, dr Mariusz Drzewiecki i dr Tomasz Michalik | fot. archiwum prywatne
Ponad tysiąc lat temu nad Nilem Błękitnym, na terenach dzisiejszego Sudanu, rozciągała się piękna kraina z imponującymi budowlami, rozwiniętym rolnictwem, bogatymi możliwościami produkcyjnymi i ugruntowaną tradycją wyznaniową. Alwa ze stolicą w Sobie, bo to o niej będzie mowa, w czasach średniowiecza stanowiła jedno z trzech królestw, oprócz Nobadii i Makurii, do których ściągały tłumy z najdalszych zakątków dzisiejszego Sudanu. Obecnie na obszarze historycznej Soby odbywają się prace badawcze kierowane przez dr. Mariusza Drzewieckiego z Uniwersytetu Warszawskiego. Projekt jest realizowany we współpracy z Instytutem Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk, a finansowany przez Narodowe Centrum Nauki. Dr hab. Maciej Kurcz, prof. UŚ jest kierownikiem zespołu prowadzącego badania etnologiczne wśród współczesnych mieszkańców Soby.
Ponad tysiąc lat temu nad Nilem Błękitnym, na terenach dzisiejszego Sudanu, rozciągała się piękna kraina z imponującymi budowlami, rozwiniętym rolnictwem, bogatymi możliwościami produkcyjnymi i ugruntowaną tradycją wyznaniową. Alwa ze stolicą w Sobie, bo to o niej będzie mowa, w czasach średniowiecza stanowiła jedno z trzech królestw, oprócz Nobadii i Makurii, do których ściągały tłumy z najdalszych zakątków dzisiejszego Sudanu. Obecnie na obszarze historycznej Soby odbywają się prace badawcze kierowane przez dr. Mariusza Drzewieckiego z Uniwersytetu Warszawskiego. Projekt jest realizowany we współpracy z Instytutem Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk, a finansowany przez Narodowe Centrum Nauki. Dr hab. Maciej Kurcz, prof. UŚ jest kierownikiem zespołu prowadzącego badania etnologiczne wśród współczesnych mieszkańców Soby.