Historia / Archeologia
Uznaje się, że wyginięcie neandertalczyków w Europie związane jest z wypieraniem ich przez Homo sapiens. Zdarzać się jednak mogło, że poszczególne populacje znikały niezależnie od kontaktu z naszymi przodkami. Dowody na to odkryli badacze z Muzeum Archeologicznego w Bilbao w Hiszpanii.
Uznaje się, że wyginięcie neandertalczyków w Europie związane jest z wypieraniem ich przez Homo sapiens. Zdarzać się jednak mogło, że poszczególne populacje znikały niezależnie od kontaktu z naszymi przodkami. Dowody na to odkryli badacze z Muzeum Archeologicznego w Bilbao w Hiszpanii.
Dr hab. Bożena Czwojdrak, prof. UŚ i dr Rafał Skowronek | fot, Agnieszka Sikora
Od wieków krążą legendy na temat przyczyn śmierci polskich władców. Niektóre hipotezy podsuwali już kronikarze, wpisując je w scenariusz krążących w owym czasie teorii spiskowych. Wiele z nich dotyczyło Barbary Radziwiłłówny, która według jednych historyków miała być otruta przez nienawidzącą ją królową Bonę, inni przychylali się do głośnych intryg i chorobie wenerycznej przypisywali powód śmierci ukochanej żony Zygmunta II Augusta. Okazuje się jednak, że wiedza sprzed 600 lat wcale nie jest aż tak znikoma, aby nie można było dotrzeć do prawdy.
Od wieków krążą legendy na temat przyczyn śmierci polskich władców. Niektóre hipotezy podsuwali już kronikarze, wpisując je w scenariusz krążących w owym czasie teorii spiskowych. Wiele z nich dotyczyło Barbary Radziwiłłówny, która według jednych historyków miała być otruta przez nienawidzącą ją królową Bonę, inni przychylali się do głośnych intryg i chorobie wenerycznej przypisywali powód śmierci ukochanej żony Zygmunta II Augusta. Okazuje się jednak, że wiedza sprzed 600 lat wcale nie jest aż tak znikoma, aby nie można było dotrzeć do prawdy.
Dr Krzysztof Gaidzik | fot. archiwum prywatne
Krzywa wieża w Ząbkowicach Śląskich. Znaczne odchylenie tego obiektu od pionu jest często łączone z trzęsieniem ziemi z 1590 roku (Annales Francostenenses), choć inne źródła podają również rok 1594 | fot. Krzysztof Gaidzik
Katalog historycznych trzęsień ziemi w Polsce otwiera data 1496. O wcześniejszych wydarzeniach nie wiemy nic pewnego. Dr Krzysztof Gaidzik z Uniwersytetu Śląskiego poszukuje śladów wcześniejszych ruchów sejsmicznych, weryfikuje również znane trzęsienia ziemi dzięki zachowanym śladom i zapiskom historycznym.
Katalog historycznych trzęsień ziemi w Polsce otwiera data 1496. O wcześniejszych wydarzeniach nie wiemy nic pewnego. Dr Krzysztof Gaidzik z Uniwersytetu Śląskiego poszukuje śladów wcześniejszych ruchów sejsmicznych, weryfikuje również znane trzęsienia ziemi dzięki zachowanym śladom i zapiskom historycznym.
Skąd pochodziło srebro, dzięki któremu Starożytni Rzymianie mogli rozwinąć system monetarny na niespotykaną wcześniej skalę? Dzięki badaniom fizykochemicznym i geologicznym naukowców z Université de Lyon udało się ustalić, że srebro do rzymskich monet wytapiano z galeny wydobywanej w hiszpańskich Górach Betyckich.
Skąd pochodziło srebro, dzięki któremu Starożytni Rzymianie mogli rozwinąć system monetarny na niespotykaną wcześniej skalę? Dzięki badaniom fizykochemicznym i geologicznym naukowców z Université de Lyon udało się ustalić, że srebro do rzymskich monet wytapiano z galeny wydobywanej w hiszpańskich Górach Betyckich.
Jeden ze szkieletów należał do pięciolatka zakopanego z dużą ilością złotej biżuterii, w tym tiary. Zdjęcie: Peter Fischer, Teresa Bürge
Naszyjnik znaleziony w grobie tego samego pięcioletniego dziecka. Photo: Peter Fischer, Teresa Bürge
Duży statek z rydwanami wojennymi z Grecji (ok. 1350 p.n.e.). Naczynia ceramiczne, szczególnie te sprowadzane z Grecji i Krety, są ozdobione malowanymi scenami rydwanów konnych, postaci niosących miecze, zwierząt i kwiatów. Zdjęcie: Peter Fischer, Teresa Bürge
Archeolodzy z Uniwersytetu w Göteborgu zakończyli wykopaliska w mieście Hala Sultan Tekke na Cyprze. Odkryli tam dwa grobowce z epoki brązu. Znaleziska obejmują ponad 150 ludzkich szkieletów i blisko 500 obiektów – w tym złotą biżuterię, kamienie szlachetne i ceramikę z około 1350 roku p.n.e. Oprócz bogactwa, ogromne wrażenie robi pochodzenie tych skarbów – wiele z nich pochodzi z Egiptu i jeszcze odleglejszych krain, jak Mezopotamia, Indie czy wybrzeże Morza Bałtyckiego.
Archeolodzy z Uniwersytetu w Göteborgu zakończyli wykopaliska w mieście Hala Sultan Tekke na Cyprze. Odkryli tam dwa grobowce z epoki brązu. Znaleziska obejmują ponad 150 ludzkich szkieletów i blisko 500 obiektów – w tym złotą biżuterię, kamienie szlachetne i ceramikę z około 1350 roku p.n.e. Oprócz bogactwa, ogromne wrażenie robi pochodzenie tych skarbów – wiele z nich pochodzi z Egiptu i jeszcze odleglejszych krain, jak Mezopotamia, Indie czy wybrzeże Morza Bałtyckiego.
W niebezpiecznych dniach Wielkiej Rewolucji Francuskiej, w styczniu 1792 roku, królowa Francji Maria Antonina zakończyła pewien list czułymi słowami. List ten nie był jednak przeznaczony dla jej męża Ludwika XVI. Jego odbiorcą był jej bliski przyjaciel i prawdopodobnie kochanek, szwedzki hrabia Axel von Fersen. Niektóre fragmenty zostały następnie zamazane przez tajemniczego cenzora.
W niebezpiecznych dniach Wielkiej Rewolucji Francuskiej, w styczniu 1792 roku, królowa Francji Maria Antonina zakończyła pewien list czułymi słowami. List ten nie był jednak przeznaczony dla jej męża Ludwika XVI. Jego odbiorcą był jej bliski przyjaciel i prawdopodobnie kochanek, szwedzki hrabia Axel von Fersen. Niektóre fragmenty zostały następnie zamazane przez tajemniczego cenzora.
Bracia Wright, po lewej Wilbur Wright, po prawej Orville Wright | fot. domena publiczna
17 grudnia 1903 roku przypada rocznica pierwszego lotu braci Wright, a tym samym narodzin lotnictwa silnikowego.
17 grudnia 1903 roku przypada rocznica pierwszego lotu braci Wright, a tym samym narodzin lotnictwa silnikowego.
W wybitnych umysłach twórców i konstruktorów rodziły się pomysły, które zdrożone i zastosowane okazały się być kamieniem milowym dla historii i biegu dziejów. Jedną z takich osób jest Ludwik Zamenhof, twórca języka esperanto.
W wybitnych umysłach twórców i konstruktorów rodziły się pomysły, które zdrożone i zastosowane okazały się być kamieniem milowym dla historii i biegu dziejów. Jedną z takich osób jest Ludwik Zamenhof, twórca języka esperanto.
Pierwsza stała osada wikingów w Ameryce Północnej – nadmorskie stanowisko archeologiczne w Nowej Fundlandii znane jako L’Anse aux Meadows – zwracała uwagę archeologów od ponad 60 lat. Wreszcie naukowcy poznali dokładną datę powstania osady. Dzięki słojom drzew ściętych siekierami przez wikingów na kontynencie północnoamerykańskim ustalono, że rosły one 1000 lat temu. W oszacowaniu tej daty pomogła… gwałtowna burza słoneczna, która pozostawiła ślad w słojach drzew na całym świecie.
Pierwsza stała osada wikingów w Ameryce Północnej – nadmorskie stanowisko archeologiczne w Nowej Fundlandii znane jako L’Anse aux Meadows – zwracała uwagę archeologów od ponad 60 lat. Wreszcie naukowcy poznali dokładną datę powstania osady. Dzięki słojom drzew ściętych siekierami przez wikingów na kontynencie północnoamerykańskim ustalono, że rosły one 1000 lat temu. W oszacowaniu tej daty pomogła… gwałtowna burza słoneczna, która pozostawiła ślad w słojach drzew na całym świecie.
„Cnocie wojskowej” lub „Męstwu wojskowemu”, tak dosłownie brzmi tłumaczenie łacińskiego "Virtuti Militari", orderu ustanowionego przez króla Stanisława Augusta w 1792 roku. 11 listopada, w Narodowe Święto Niepodległości, przypominana jest historia tego odznaczenia.
„Cnocie wojskowej” lub „Męstwu wojskowemu”, tak dosłownie brzmi tłumaczenie łacińskiego "Virtuti Militari", orderu ustanowionego przez króla Stanisława Augusta w 1792 roku. 11 listopada, w Narodowe Święto Niepodległości, przypominana jest historia tego odznaczenia.