Biologia
Mikrobiolodzy zauważyli zależność między pewnymi szczepami bakterii a chorobą nowotworową. Są takie bakterie, które wspierają lub nawet umożliwiają rozwój nowotworu (98 procent chorych na raka żołądka było zakażonych Helicobacter pylori) albo niwelują działanie leków antynowotworowych. Ale są też takie, których pojawienie się w naszym organizmie przyczynia się do regresji nowotworu albo wzmocnienia naszego układu immunologicznego.
Mikrobiolodzy zauważyli zależność między pewnymi szczepami bakterii a chorobą nowotworową. Są takie bakterie, które wspierają lub nawet umożliwiają rozwój nowotworu (98 procent chorych na raka żołądka było zakażonych Helicobacter pylori) albo niwelują działanie leków antynowotworowych. Ale są też takie, których pojawienie się w naszym organizmie przyczynia się do regresji nowotworu albo wzmocnienia naszego układu immunologicznego.
Organizmy żywe można znaleźć w środowiskach o bardzo ekstremalnych temperaturach. Bytują w nich ekstermofile, czyli mikroorganizmy, które cechuje życie w miejscach o skrajnych warunkach fizycznych i chemicznych. Żyjące w wysokich temperaturach (do ok. 100 stopni C) mikroby nazywa się termofilami. W ekstremalnie niskich temperaturac żyją psychrofilami, które są w stanie aktywnie funkcjonować nawet na poziomie minus 196 stopni C.
Organizmy żywe można znaleźć w środowiskach o bardzo ekstremalnych temperaturach. Bytują w nich ekstermofile, czyli mikroorganizmy, które cechuje życie w miejscach o skrajnych warunkach fizycznych i chemicznych. Żyjące w wysokich temperaturach (do ok. 100 stopni C) mikroby nazywa się termofilami. W ekstremalnie niskich temperaturac żyją psychrofilami, które są w stanie aktywnie funkcjonować nawet na poziomie minus 196 stopni C.
Co roku ponad 9 milionów ludzi na całym świecie umiera z powodu nowotworów. Liczba ludzi u których diagnozuje się chorobę jest ponad dwukrotnie większa. Dlaczego pomimo tylu badań dalej nie mamy wymarzonego, zawsze działającego lekarstwa? A może odkryte przed ponad wiekiem wirusy onkolityczne mogłyby zasłużyć na to miano? Czy wirusy mające swoje sposoby na unicestwianie komórek nowotworowych, mogą okazać się skutecznym lekiem na raka?
Co roku ponad 9 milionów ludzi na całym świecie umiera z powodu nowotworów. Liczba ludzi u których diagnozuje się chorobę jest ponad dwukrotnie większa. Dlaczego pomimo tylu badań dalej nie mamy wymarzonego, zawsze działającego lekarstwa? A może odkryte przed ponad wiekiem wirusy onkolityczne mogłyby zasłużyć na to miano? Czy wirusy mające swoje sposoby na unicestwianie komórek nowotworowych, mogą okazać się skutecznym lekiem na raka?
Bakterie są wyjątkowe. Obecne praktycznie w każdym środowisku wytrzymują warunki, które uśmierciłby inne organizmy. Za tą szczególną umiejętność przetrwania w niekorzystnym środowisku odpowiadają mechanizmy oporności. Jest ich wiele, jednak jeden z nich szczególnie przykuwa uwagę badaczy. Chodzi o białka należące do systemu efflux, który warunkuje aktywnie wypompowywanie różnych szkodliwych czynników na zewnątrz komórki.
Bakterie są wyjątkowe. Obecne praktycznie w każdym środowisku wytrzymują warunki, które uśmierciłby inne organizmy. Za tą szczególną umiejętność przetrwania w niekorzystnym środowisku odpowiadają mechanizmy oporności. Jest ich wiele, jednak jeden z nich szczególnie przykuwa uwagę badaczy. Chodzi o białka należące do systemu efflux, który warunkuje aktywnie wypompowywanie różnych szkodliwych czynników na zewnątrz komórki.
Różnorodność siedlisk jako efekt uboczny eksploatacji surowców mineralnych | fot. Gabriela Woźniak
„Nowy” ekosystem – zbiornik w niecce osiadania (Sosnowiec) | fot. Edyta Sierka
W ostatnich dziesięcioleciach na skutek pojawiających się chorób, nadmiernej eksploatacji zasobów przyrody i zachodzących globalnych zmian wiedza na temat nierozerwalnych powiązań pomiędzy zdrowiem ludzkim (human health) a środowiskiem przyrodniczym gwałtownie rośnie. Od końca XX wieku usługi świadczone przez właściwie funkcjonujące ekosystemy (ecosystem services) na rzecz człowieka stały się przedmiotem badań naukowych i analiz z zakresu ekologii, ochrony przyrody, ekonomii oraz nauk społecznych.
W ostatnich dziesięcioleciach na skutek pojawiających się chorób, nadmiernej eksploatacji zasobów przyrody i zachodzących globalnych zmian wiedza na temat nierozerwalnych powiązań pomiędzy zdrowiem ludzkim (human health) a środowiskiem przyrodniczym gwałtownie rośnie. Od końca XX wieku usługi świadczone przez właściwie funkcjonujące ekosystemy (ecosystem services) na rzecz człowieka stały się przedmiotem badań naukowych i analiz z zakresu ekologii, ochrony przyrody, ekonomii oraz nauk społecznych.
Wodożytka nowozelandzka (Potamopyrgus antipodarum) | fot. Mariola Krodkiewska
Dr hab. Mariola Krodkiewska, prof. UŚ podczas badań na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej | fot. Jerzy Krodkiewski
145 specjalistów z 50 krajów pracujących na zlecenie ONZ w ramach Międzyrządowej Platformy ds. Różnorodności Biologicznej i Funkcji Ekosystemu (IPBES) opublikowało w 2019 roku raport o bioróżnorodności i funkcji ekosystemu. Naukowcy alarmują: wkroczyliśmy na drogę biologicznej zagłady. Z szacunkowych 8 milionów gatunków zwierząt i roślin na Ziemi zagrożonych jest około miliona, wiele z nich nie przetrwa najbliższych dekad, a obecne tempo wymierania gatunków na świecie jest dziesiątki do setek razy szybsze niż średnia z ostatnich 10 milionów lat.
145 specjalistów z 50 krajów pracujących na zlecenie ONZ w ramach Międzyrządowej Platformy ds. Różnorodności Biologicznej i Funkcji Ekosystemu (IPBES) opublikowało w 2019 roku raport o bioróżnorodności i funkcji ekosystemu. Naukowcy alarmują: wkroczyliśmy na drogę biologicznej zagłady. Z szacunkowych 8 milionów gatunków zwierząt i roślin na Ziemi zagrożonych jest około miliona, wiele z nich nie przetrwa najbliższych dekad, a obecne tempo wymierania gatunków na świecie jest dziesiątki do setek razy szybsze niż średnia z ostatnich 10 milionów lat.
Niby to bielik jest w polskim godle, ale umówmy się, jak często możemy go dziś spotkać w naturalnych warunkach? Znacznie więcej emocji, skojarzeń i możliwości spotkania łączy przeciętnego mieszkańca Polski z bocianem białym. 31 maja obchodzimy Dzień Bociana Białego.
Niby to bielik jest w polskim godle, ale umówmy się, jak często możemy go dziś spotkać w naturalnych warunkach? Znacznie więcej emocji, skojarzeń i możliwości spotkania łączy przeciętnego mieszkańca Polski z bocianem białym. 31 maja obchodzimy Dzień Bociana Białego.
W całej Europie to Włosi są narodem najbardziej zróżnicowanym genetycznie. Ich różnorodność pokazuje w pomniejszonej skali zmienność genetyczną między południową a północną Europą. Najnowsze badania przynoszą ciekawe wieści – ta różnorodność swój początek ma dużo wcześniej niż jakiekolwiek polityczne zmienności, z których znana jest Italia, bo aż w szczycie ostatniego zlodowacenia, 19 tysięcy lat temu.
W całej Europie to Włosi są narodem najbardziej zróżnicowanym genetycznie. Ich różnorodność pokazuje w pomniejszonej skali zmienność genetyczną między południową a północną Europą. Najnowsze badania przynoszą ciekawe wieści – ta różnorodność swój początek ma dużo wcześniej niż jakiekolwiek polityczne zmienności, z których znana jest Italia, bo aż w szczycie ostatniego zlodowacenia, 19 tysięcy lat temu.
Dr Katarzyna Kasperkiewicz | fot. Michał Łepecki/NCN
Prędzej czy później każdy z nas prawdopodobnie zetknie się z koronawirusem SARS-CoV-2. Ten jednak, aby przetrwać, musi najpierw dostać się do naszych komórek. Wbrew pozorom nie jest to zadanie łatwe. Organizm każdego z nas wyposażony jest bowiem w szereg naturalnych narzędzi pozwalających skutecznie bronić się przed tym i wieloma innymi drobnoustrojami. O tym, jak wspaniale zaopatrzony jest arsenał, którym dysponuje nasze ciało, opowiada mikrobiolog i immunolog dr Katarzyna Kasperkiewicz z Wydziału Nauk Przyrodniczych Uniwersytetu Śląskiego.
Prędzej czy później każdy z nas prawdopodobnie zetknie się z koronawirusem SARS-CoV-2. Ten jednak, aby przetrwać, musi najpierw dostać się do naszych komórek. Wbrew pozorom nie jest to zadanie łatwe. Organizm każdego z nas wyposażony jest bowiem w szereg naturalnych narzędzi pozwalających skutecznie bronić się przed tym i wieloma innymi drobnoustrojami. O tym, jak wspaniale zaopatrzony jest arsenał, którym dysponuje nasze ciało, opowiada mikrobiolog i immunolog dr Katarzyna Kasperkiewicz z Wydziału Nauk Przyrodniczych Uniwersytetu Śląskiego.
23 maja 1707 roku urodził się Carl von Linné, Karol Linneusz, oświeceniowy przyrodnik, który stworzył podstawy nowoczesnej klasyfikacji organizmów żywych.
23 maja 1707 roku urodził się Carl von Linné, Karol Linneusz, oświeceniowy przyrodnik, który stworzył podstawy nowoczesnej klasyfikacji organizmów żywych.