Biologia
Większość małych dzieci może z łatwością przyswajać języki i zdobywać ogromną wiedzę we wczesnych latach swojego życia. Z czego to wynika?
Większość małych dzieci może z łatwością przyswajać języki i zdobywać ogromną wiedzę we wczesnych latach swojego życia. Z czego to wynika?

Badania realizuje zespół mikrobiologii i biotechnologii środowiskowej na Wydziale Nauk Przyrodniczych UŚ | fot. Piotr Siupka
Zniszczyliśmy środowisko i wiemy o tym. Stosujemy m.in. ogromne ilości pestycydów, aby pozbyć się grzybów czy bakterii chorobotwórczych. Długotrwałe ich stosowanie ma jednak negatywny wpływ nie tylko na środowisko, lecz również na człowieka. Dlatego naukowcy szukają naturalnych, skutecznych sposobów ochrony plonów. Takie badania prowadzimy także my – mówi prof. dr hab. Zofia Piotrowska-Seget z Wydziału Nauk Przyrodniczych UŚ, która wraz z dr Katarzyną Kasperkiewicz ze swojego zespołu, opowiada o bakteriach mogących się przyczynić do powstania biologicznej szczepionki dla roślin.
Zniszczyliśmy środowisko i wiemy o tym. Stosujemy m.in. ogromne ilości pestycydów, aby pozbyć się grzybów czy bakterii chorobotwórczych. Długotrwałe ich stosowanie ma jednak negatywny wpływ nie tylko na środowisko, lecz również na człowieka. Dlatego naukowcy szukają naturalnych, skutecznych sposobów ochrony plonów. Takie badania prowadzimy także my – mówi prof. dr hab. Zofia Piotrowska-Seget z Wydziału Nauk Przyrodniczych UŚ, która wraz z dr Katarzyną Kasperkiewicz ze swojego zespołu, opowiada o bakteriach mogących się przyczynić do powstania biologicznej szczepionki dla roślin.
Odkrycie narzędzi kamiennych kultury olduwajskiej sprzed 2,9 miliona lat w pobliżu dwóch zębów australopiteka rodzaju Paranthropus wzbudziło ferment w środowisku antropologów fizycznych. Czyżby technika wytwarzania kamiennych narzędzi została opanowana przez gałąź ewolucyjną inną niż rodzaj Homo?
Odkrycie narzędzi kamiennych kultury olduwajskiej sprzed 2,9 miliona lat w pobliżu dwóch zębów australopiteka rodzaju Paranthropus wzbudziło ferment w środowisku antropologów fizycznych. Czyżby technika wytwarzania kamiennych narzędzi została opanowana przez gałąź ewolucyjną inną niż rodzaj Homo?
Kakadu białooka, niewielka papuga żyjąca na Wyspach Tanimbar, potrafi posługiwać się narzędziami, które sama zdobywa i przynosi na miejsce, gdzie są jej potrzebne. Dotąd naukowcy uważali, że tak zaawansowany sposób posługiwania się narzędziami wyróżnia tylko ludzi i nieodległe nam gatunki naczelnych.
Kakadu białooka, niewielka papuga żyjąca na Wyspach Tanimbar, potrafi posługiwać się narzędziami, które sama zdobywa i przynosi na miejsce, gdzie są jej potrzebne. Dotąd naukowcy uważali, że tak zaawansowany sposób posługiwania się narzędziami wyróżnia tylko ludzi i nieodległe nam gatunki naczelnych.
Dzięki nowoczesnym technikom odtwarzania DNA udało się zrekonstruować informacje na temat pewnych relacji rodzinnych mieszkańców Starożytnej Grecji. Okazuje się, że zawieranie małżeństw z kuzynami 4000 lat temu było niezwykle powszechne. Dowiedzieliśmy się również, że duże gospodarstwa łączyły pod jednym dachem nie tylko rodziny, ale też rodziny tych rodzin.
Dzięki nowoczesnym technikom odtwarzania DNA udało się zrekonstruować informacje na temat pewnych relacji rodzinnych mieszkańców Starożytnej Grecji. Okazuje się, że zawieranie małżeństw z kuzynami 4000 lat temu było niezwykle powszechne. Dowiedzieliśmy się również, że duże gospodarstwa łączyły pod jednym dachem nie tylko rodziny, ale też rodziny tych rodzin.
Czy w przyszłości będziemy się żywić owadami? Czy świerszcze mogą być alternatywą dla krów? Badania pokazują, że włączenie na szeroką skalę owadów do globalnego obrotu żywnością (jako pokarm dla ludzi i zwierząt) jest ekonomicznie i ekologicznie uzasadnione. Tylko czy będziemy chcieć jeść owady?
Czy w przyszłości będziemy się żywić owadami? Czy świerszcze mogą być alternatywą dla krów? Badania pokazują, że włączenie na szeroką skalę owadów do globalnego obrotu żywnością (jako pokarm dla ludzi i zwierząt) jest ekonomicznie i ekologicznie uzasadnione. Tylko czy będziemy chcieć jeść owady?
W chwili, gdy człowiek umiera, jego ciało zaczyna się rozpadać – komórki obumierają, a bakterie atakują. Ale jak długo trwa całkowity rozkład ciała?
W chwili, gdy człowiek umiera, jego ciało zaczyna się rozpadać – komórki obumierają, a bakterie atakują. Ale jak długo trwa całkowity rozkład ciała?
Naukowcy z Polski, Niemiec i USA zbadali nietypowo wyglądające kości gadów morskich ze stanowiska badawczego zlokalizowanego niedaleko miasta Winterswijk w Holandii.
Naukowcy z Polski, Niemiec i USA zbadali nietypowo wyglądające kości gadów morskich ze stanowiska badawczego zlokalizowanego niedaleko miasta Winterswijk w Holandii.

Rekonstrukcja wzrostu i stadia inwazji nowotworu. A) Oryginalny, niezmieniony chorobowo kręg zawierający pięć kanałów odżywczych (nf). B) Rozrastająca się tkanka nowotworowa – odkładająca się osseina (os) na zewnątrz kręgu, rosnąca masa guza. C) Szybciej rosnący nowotwór stopniowo ogranicza przestrzeń dostępną dla prawidłowej tkanki. W końcu nowotwór wrasta przez kanały odżywcze do wnętrza kręgu. Autor ilustracji: Jakub Zalewski. Źródło: https://bmcecolevol.biomedcentral.com/articles/10.1186/s12862-022-02098-3, Licencja: CC BY 4.0
Ślady schorzeń sporadycznie odnajdywane na kościach prehistorycznych zwierząt dają wgląd w to, z jakimi problemami zdrowotnymi borykali się pradawni mieszkańcy naszej planety. Jednocześnie ślady te dostarczają dowodów na starożytny rodowód niektórych chorób, niekiedy liczący sobie setki milionów lat.
Ślady schorzeń sporadycznie odnajdywane na kościach prehistorycznych zwierząt dają wgląd w to, z jakimi problemami zdrowotnymi borykali się pradawni mieszkańcy naszej planety. Jednocześnie ślady te dostarczają dowodów na starożytny rodowód niektórych chorób, niekiedy liczący sobie setki milionów lat.

Dr Ewa Mazur | fot. Ewy Mazur

Obecność auksyny w komórkach wokół nacięcia wizualizowana białkiem zielonej fluorescencji GFP, mikroskopia konfokalna | fot. Ewa Mazur
Dr Ewa Mazur z Wydziału Nauk Przyrodniczych Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach jest współautorką artykułu, który ukazał się na łamach prestiżowego czasopisma „Nature”. Biolożka wraz z międzynarodowym zespołem naukowców zbadała, jaki jest udział białek ABP1–TMK1 w szybkich odpowiedziach komórkowych związanych z procesem tzw. fosforylacji i transportem auksyny u rośliny modelowej Arabidopsis.
Dr Ewa Mazur z Wydziału Nauk Przyrodniczych Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach jest współautorką artykułu, który ukazał się na łamach prestiżowego czasopisma „Nature”. Biolożka wraz z międzynarodowym zespołem naukowców zbadała, jaki jest udział białek ABP1–TMK1 w szybkich odpowiedziach komórkowych związanych z procesem tzw. fosforylacji i transportem auksyny u rośliny modelowej Arabidopsis.
