Astronomia
Układ Słoneczny ma (być może) gościa z gwiazd. Właśnie odkryta kometa widoczna jest daleko od naszej planety. W oparci o jej nietypową trajektorię astronomowie przypuszczają, że może to być pierwsza zaobserwowana kometa pochodząca z przestrzeni międzygwiezdnej.
Układ Słoneczny ma (być może) gościa z gwiazd. Właśnie odkryta kometa widoczna jest daleko od naszej planety. W oparci o jej nietypową trajektorię astronomowie przypuszczają, że może to być pierwsza zaobserwowana kometa pochodząca z przestrzeni międzygwiezdnej.
Dzięki Kosmicznemu Teleskopowi Hubble'a naukowcy z Instytutu Maxa Plancka zaobserwowali w pasie asteroid między Marsem i Jowiszem niezwykły obiekt o niespotykanych dotąd właściwościach: dwie planetoidy orbitujące wokół siebie i równocześnie wykazujące cechy komety, w tym przede wszystkim jasny punkt i długi ogon. Pierwszy raz odkryto zjawisko łączące obie te cechy.
Dzięki Kosmicznemu Teleskopowi Hubble'a naukowcy z Instytutu Maxa Plancka zaobserwowali w pasie asteroid między Marsem i Jowiszem niezwykły obiekt o niespotykanych dotąd właściwościach: dwie planetoidy orbitujące wokół siebie i równocześnie wykazujące cechy komety, w tym przede wszystkim jasny punkt i długi ogon. Pierwszy raz odkryto zjawisko łączące obie te cechy.

Ostatnie etapy misji Cassini. Fot. NASA/JPL-Caltech.

Lot Cassini w górnych warstwach atmosfery Saturna (znaki co 10 sekund). Fot. NASA/JPL-Caltech.

Ostatnie zdjęcie Tytana wykonane podczas przelotu koło księżyca 11 września 2017 roku. Fot. NASA/JPL-Caltech/Space Science Institute.

Ilistracja przedstawiająca względne wysokości ostatnich pięciu zbliżeń sondy do górnych warstw atmosfery Saturna w porównaniu z wysokością, na jakiej dojdzie do utraty kontaktu z Ziemią. Fot. NASA/JPL-Caltech.
15 września 2017 roku o godzinie 13:54 czasu polskiego sonda Cassini utraci kontakt z Ziemią. Będzie wówczas znajdowała się na wysokości ok. 1915 km nad poziomem chmur Saturna. Chwilę później nastąpi rozerwanie sondy i tym samym koniec niezwykle owocnej dwudziestoletniej misji.
15 września 2017 roku o godzinie 13:54 czasu polskiego sonda Cassini utraci kontakt z Ziemią. Będzie wówczas znajdowała się na wysokości ok. 1915 km nad poziomem chmur Saturna. Chwilę później nastąpi rozerwanie sondy i tym samym koniec niezwykle owocnej dwudziestoletniej misji.

Do kadłuba każdej z sond Voyager przymocowana jest 12-calowa płyta gramofonowa wykonana z pozłacanej miedzi. Fot. NASA/JPL.

Odwrotna strona płyty zawiera instrukcję odtworzenia informacji na niej zawartych przeznaczoną dla potencjalnych znalazców. Fot. NASA/JPL.

Międzygwiezdna misja Voyager. Fot. NASA/JPL.

Międzygwiezdna misja Voyager. Fot. NASA/JPL.
Voyager 1 i 2 to najdłużej przebywające w kosmosie sondy ziemskie. W sierpniu i wrześniu 2017 roku NASA świętuje 40-lecie ich wystrzelenia. Mimo iż Voyager 1 opuścił już heliosferę, a Voyager 2 zrobi to w ciągu kilku najbliższych lat, obie sondy wciąż kontaktują się z Ziemią i przesyłają dane z odległych przestrzeni kosmosu.
Voyager 1 i 2 to najdłużej przebywające w kosmosie sondy ziemskie. W sierpniu i wrześniu 2017 roku NASA świętuje 40-lecie ich wystrzelenia. Mimo iż Voyager 1 opuścił już heliosferę, a Voyager 2 zrobi to w ciągu kilku najbliższych lat, obie sondy wciąż kontaktują się z Ziemią i przesyłają dane z odległych przestrzeni kosmosu.
Po 20 latach przebywania w kosmosie sonda Cassini przygotowuje się do Grand Finale. Od kwietnia do września 2017 roku sonda wykonuje kolejne tzw. orbity proksymalne pomiędzy pierścieniami Saturna. Obecnie za sobą ma już 19 orbit (jest w trakcie 20. orbity) z zaplanowanych 22 orbit proksymalnych (plus orbita finałowa). Wielki finał został zaplanowany na 15 września 2017 roku.
Po 20 latach przebywania w kosmosie sonda Cassini przygotowuje się do Grand Finale. Od kwietnia do września 2017 roku sonda wykonuje kolejne tzw. orbity proksymalne pomiędzy pierścieniami Saturna. Obecnie za sobą ma już 19 orbit (jest w trakcie 20. orbity) z zaplanowanych 22 orbit proksymalnych (plus orbita finałowa). Wielki finał został zaplanowany na 15 września 2017 roku.
W klasycznym hollywoodzkim kinie inwazje z kosmosu zawsze dotykają Stany Zjednoczone. Obcy ignorują potężne Chiny, piękną Europę i groźną Rosję i uderzają wprost w Nowy Jork, Waszyngton i Los Angeles. Dlatego teraz, w sierpniu 2017 roku, wszyscy Amerykanie czują się jak w filmie. Cały naród przygotowuje się na wielkie amerykańskie zaćmienie Słońca.
W klasycznym hollywoodzkim kinie inwazje z kosmosu zawsze dotykają Stany Zjednoczone. Obcy ignorują potężne Chiny, piękną Europę i groźną Rosję i uderzają wprost w Nowy Jork, Waszyngton i Los Angeles. Dlatego teraz, w sierpniu 2017 roku, wszyscy Amerykanie czują się jak w filmie. Cały naród przygotowuje się na wielkie amerykańskie zaćmienie Słońca.
Jak wynika z najnowszych badań opublikowanych w czasopiśmie „The Astronomical Journal” w naszym układzie planetarnym krąży siedmiokrotnie więcej masywnych komet niż do tej pory sądziliśmy. „Zaśmiecone” nimi są przede wszystkim peryferie Układu Słonecznego.
Jak wynika z najnowszych badań opublikowanych w czasopiśmie „The Astronomical Journal” w naszym układzie planetarnym krąży siedmiokrotnie więcej masywnych komet niż do tej pory sądziliśmy. „Zaśmiecone” nimi są przede wszystkim peryferie Układu Słonecznego.
Niedawno astronomowie z Arebico Obserwatory w Portoryko ogłosili, że zarejestrowali „dziwny” sygnał z okolic gwiazdy Ross 128. Choć naukowcy studzili emocje, to przez tych kilka dni narastały przypuszczenia i teorie o potencjalnym pozaziemskiej inteligencji. W rozwiązanie zagadki zaangażowała się duża grupa astronomów profesjonalnych i amatorskich. W końcu, w czwartek ogłoszono wyniki badań.
Niedawno astronomowie z Arebico Obserwatory w Portoryko ogłosili, że zarejestrowali „dziwny” sygnał z okolic gwiazdy Ross 128. Choć naukowcy studzili emocje, to przez tych kilka dni narastały przypuszczenia i teorie o potencjalnym pozaziemskiej inteligencji. W rozwiązanie zagadki zaangażowała się duża grupa astronomów profesjonalnych i amatorskich. W końcu, w czwartek ogłoszono wyniki badań.
W okolicach bieguna południowego Księżyca, w głębokich kraterach, do których nigdy nie dociera światło słoneczne, naukowcy czerpiący dane z sondy kosmicznej Lunar Reconnaissance Orbiter znaleźli dowody na istnienie zamarzniętej wody. Jeśli rzeczywiście znajduje się tam trwała zmarzlina, to być może jest tam już od kilku miliardów lat.
W okolicach bieguna południowego Księżyca, w głębokich kraterach, do których nigdy nie dociera światło słoneczne, naukowcy czerpiący dane z sondy kosmicznej Lunar Reconnaissance Orbiter znaleźli dowody na istnienie zamarzniętej wody. Jeśli rzeczywiście znajduje się tam trwała zmarzlina, to być może jest tam już od kilku miliardów lat.
Od trzech lat 30 czerwca na całym świecie – a przynajmniej na całej Ziemi – obchodzony jest Dzień Asteroid, którego celem jest upowszechnienie wiedzy o asteroidach i zagrożeniu, jakie mogą stanowić dla Ziemi. Od początku projekt ten wspiera kanał telewizyjny Discovery Science.
Od trzech lat 30 czerwca na całym świecie – a przynajmniej na całej Ziemi – obchodzony jest Dzień Asteroid, którego celem jest upowszechnienie wiedzy o asteroidach i zagrożeniu, jakie mogą stanowić dla Ziemi. Od początku projekt ten wspiera kanał telewizyjny Discovery Science.
Zobacz także
Kogo uratujesz: psa, człowieka czy szympansa?

Dr Mariola Paruzel-Czachura, prof. UŚ | fot. Agnieszka Szymala
Dylemat wagonika to jeden z najbardziej znanych eksperymentów myślowych na świecie. Wagonik kolejki, który wyrwał się spod kontroli i pędzi po torach, a na jego drodze znajduje się pięciu ludzi przywiązanych do torów; może jednak przestawić zwrotnicę i skierować wagonik na drugi tor, do którego przywiązany jest jeden człowiek. Eksperyment został opracowany przez Philippę Foot w latach 60. XX wieku i sprowadza się do pytania o to, czy można poświęcić życie kilku osób dla uratowania jednej. Co jeśli zmodyfikujemy podstawową wersję tego dylematu moralnego i na torach ułożymy zwierzę i człowieka? Kogo częściej uratują dorośli, a kogo dzieci?
- Olimpia Orządała
- Agnieszka Sikora
III Ogólnopolska Konferencja Młodych Naukowców „Psychoróżności"
22 listopada 2018 roku w Centrum Informacji Naukowej i Bibliotekece Akademickiej w Katowicach odbędzie się III Ogólnopolska Konferencja Młodych Naukowców „Psychoróżności”.
- Agnieszka Sikora
- Agnieszka Sikora
Wyobrażenia kontra życie. Psychologiczne badania kobiet w ciąży

Dr Michalina Ilska | fot. Małgorzata Dymowska
Z badań prowadzonych wśród kobiet w ciąży wynika, że ponad 80% doświadcza lęku porodowego o różnym nasileniu. Wiele z nich ze względu na zmiany społeczne musi w osamotnieniu zmierzyć się ze swoją nową rolą. Tymczasem analizy pokazują również, że wyobrażenia na temat macierzyństwa są często nierealistycznie optymistyczne. Z obserwacji naukowców wynika, że Polki oczekują ciąży radosnej, szczęśliwej, pełnej dobrych emocji. Czasami jednak czas oczekiwania na dziecko, porodu i pierwszych miesięcy jego życia jest szczególnie wymagający i trudny. Można się do niego przygotować. Jak? To jedno z ważniejszych pytań, na które odpowiada dr Michalina Ilska, psycholog z Wydziału Nauk Społecznych Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach.
- Małgorzata Kłoskowicz
- Agnieszka Sikora
Dlaczego robimy jedno, myślimy drugie, a czujemy trzecie?

dr Mariola Paruzel-Czachura, foto: Agnieszka Szymala/UŚ
Proces edukacji, także w naszym kraju, opiera się na przekonaniu, że najważniejsze jest rozwijanie inteligencji i pogłębianie wiedzy. Żyjemy w społeczeństwie ludzi inteligentnych i coraz lepiej wykształconych, którzy jednocześnie dopuszczają się wielu nieetycznych zachowań. Być może jest to efekt systemu edukacji opartego na przekazywaniu wiedzy i rozwijaniu procesów poznawczych. Wydaje się, że zapomniano o drugiej, równie, a może nawet bardziej istotnej kwestii, jaką jest moralność.
- Małgorzata Kłoskowicz
- Ryszard Knapek
Czym kierujemy się, podejmując codzienne decyzje?
Niektóre nasze codzienne decyzje dotyczą nie tylko nas samych, ale również innych ludzi. Tym, co pomaga nam w podejmowaniu takich decyzji, są moduły umysłowe nazywane fundamentami moralnymi, takie jak troska, sprawiedliwość, lojalność, autorytet i czystość. Czasami jednak ludzie stają przed dylematami moralnymi, w których muszą wybierać między fundamentami.
- Olimpia Orządała
- Olimpia Orządała
Zobacz także
Autostygmatyzacja rodziców dzieci ze spektrum autyzmu

Anna Pyszkowska z Instytutu Psychologii Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach | fot. archiwum prywatne A. Pyszkowskiej
Autostygmatyzacja rodzin mających dzieci ze spektrum autyzmu jest wąskim i rzadkim obszarem podejmowanym przez psychologów lub pedagogów.
- Katarzyna Stołpiec
- Olimpia Orządała
Stres u kobiet ciężarnych podczas drugiej fali pandemii w Polsce
Naukowcy zbadali, jaka jest skala występowania prenatalnego stresu pandemicznego u kobiet ciężarnych podczas drugiej fali pandemii COVID-19 w Polsce.
- Olimpia Orządała
- Olimpia Orządała
Wyobrażenia kontra życie. Psychologiczne badania kobiet w ciąży

Dr Michalina Ilska | fot. Małgorzata Dymowska
Z badań prowadzonych wśród kobiet w ciąży wynika, że ponad 80% doświadcza lęku porodowego o różnym nasileniu. Wiele z nich ze względu na zmiany społeczne musi w osamotnieniu zmierzyć się ze swoją nową rolą. Tymczasem analizy pokazują również, że wyobrażenia na temat macierzyństwa są często nierealistycznie optymistyczne. Z obserwacji naukowców wynika, że Polki oczekują ciąży radosnej, szczęśliwej, pełnej dobrych emocji. Czasami jednak czas oczekiwania na dziecko, porodu i pierwszych miesięcy jego życia jest szczególnie wymagający i trudny. Można się do niego przygotować. Jak? To jedno z ważniejszych pytań, na które odpowiada dr Michalina Ilska, psycholog z Wydziału Nauk Społecznych Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach.
- Małgorzata Kłoskowicz
- Agnieszka Sikora
Czym jest ego resiliency i jak je zmierzyć?
Naukowcy zbadali indywidualną zdolność powracania do równowagi, otwartości na doświadczenie oraz radzenia sobie z przeciwnościami.
- Olimpia Orządała
- Olimpia Orządała
Wypaleni pandemią
Funkcjonowanie w warunkach stresu pandemicznego może powodować rozwój syndromu wypalenia. Naukowcy z Uniwersytetu Śląskiego zbadali zjawisko wypalenia związanego z pandemią w Polsce.
- Olimpia Orządała
- Olimpia Orządała
