Nauki o Ziemi

Dr Ashley Gumsley wskazujący na dajkę | fot. archiwum prywatne

Model obrazujący wdzieranie się gorącej magmy w skały | fot. Lina Jakaitė (www.strike-dip.com)
Wyobraźmy sobie, że całą powierzchnię Europy lub Północnej Ameryki pokrywa lawa nieustannie wylewająca się z głębin Ziemi. Nie mamy pewności, czy wydostaje się w jednoczesnym wybuchu wielu wulkanów, czy powoli wycieka na powierzchnię Ziemi, ale wiemy, że proces ten trwa maksymalnie do 10 milionów lat. Takie zjawiska zachodziły na naszej planecie wielokrotnie, znacząco ją przekształcając. Z pewnością znów się wydarzą, choć wątpliwe, by Homo sapiens stąpał jeszcze wtedy po Ziemi. Tak zwane wielkie pokrywy lawowe (large igneous provinces – LIP) albo raczej to, co po nich pozostało, bada dr Ashley Gumsley z Instytutu Nauk o Ziemi Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach.
Wyobraźmy sobie, że całą powierzchnię Europy lub Północnej Ameryki pokrywa lawa nieustannie wylewająca się z głębin Ziemi. Nie mamy pewności, czy wydostaje się w jednoczesnym wybuchu wielu wulkanów, czy powoli wycieka na powierzchnię Ziemi, ale wiemy, że proces ten trwa maksymalnie do 10 milionów lat. Takie zjawiska zachodziły na naszej planecie wielokrotnie, znacząco ją przekształcając. Z pewnością znów się wydarzą, choć wątpliwe, by Homo sapiens stąpał jeszcze wtedy po Ziemi. Tak zwane wielkie pokrywy lawowe (large igneous provinces – LIP) albo raczej to, co po nich pozostało, bada dr Ashley Gumsley z Instytutu Nauk o Ziemi Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach.
26 stycznia 2024 roku odbędzie się XIII Noc Biologów na Wydziale Nauk Przyrodniczych Uniwersytetu Śląskiego.
26 stycznia 2024 roku odbędzie się XIII Noc Biologów na Wydziale Nauk Przyrodniczych Uniwersytetu Śląskiego.
7. Śląski Festiwal Nauki KATOWICE odbędzie się w dniach 9–11 grudnia 2023 w Międzynarodowym Centrum Kongresowym w Katowicach pod hasłem: "Nauka da nam przyszłość". Jak co roku na festiwalu znajdą się przystanki Przystanku Nauka. Zapraszamy!
7. Śląski Festiwal Nauki KATOWICE odbędzie się w dniach 9–11 grudnia 2023 w Międzynarodowym Centrum Kongresowym w Katowicach pod hasłem: "Nauka da nam przyszłość". Jak co roku na festiwalu znajdą się przystanki Przystanku Nauka. Zapraszamy!
Najnowsze badania przedstawiają ważne argumenty w nieustającym sporze na temat tego, jak wyginęły dinozaury. Badacze twierdzą, że główną przyczyną masowego wymierania był pył, który unosił się w atmosferze przez co najmniej 15 lat od upadku planetoidy.
Najnowsze badania przedstawiają ważne argumenty w nieustającym sporze na temat tego, jak wyginęły dinozaury. Badacze twierdzą, że główną przyczyną masowego wymierania był pył, który unosił się w atmosferze przez co najmniej 15 lat od upadku planetoidy.
Przewód pokarmowy skamieniałego trylobita sprzed milionów lat ujawnia szczegóły kambryjskiej kuchni. Wykazuje również podobieństwa między starożytnymi stawonogami a współczesnymi krabami.
Przewód pokarmowy skamieniałego trylobita sprzed milionów lat ujawnia szczegóły kambryjskiej kuchni. Wykazuje również podobieństwa między starożytnymi stawonogami a współczesnymi krabami.
3 października 2023 roku w Zagłębiowskiej Mediatece (ul. Kościelna 11, Sosnowiec) odbędzie się 87. spotkanie Klubu Myśli Ekologicznej. Wydarzenie będzie również transmitowane online.
3 października 2023 roku w Zagłębiowskiej Mediatece (ul. Kościelna 11, Sosnowiec) odbędzie się 87. spotkanie Klubu Myśli Ekologicznej. Wydarzenie będzie również transmitowane online.
Od 11 do 29 września 2023 roku na Uniwersytecie Śląskim odbędą się dni otwarte w ramach Śląskiego Miasteczka Naukowego.
Od 11 do 29 września 2023 roku na Uniwersytecie Śląskim odbędą się dni otwarte w ramach Śląskiego Miasteczka Naukowego.
Klub Myśli Ekologicznej organizuje 86. spotkanie. Wydarzenie odbędzie się 20 września 2023 roku w Kinoteatrze Rialto w Katowicach o godz. 17.30.
Klub Myśli Ekologicznej organizuje 86. spotkanie. Wydarzenie odbędzie się 20 września 2023 roku w Kinoteatrze Rialto w Katowicach o godz. 17.30.
Najnowsze badania sugerują, że nastąpiło drastyczne zmniejszenie się populacji przodków człowieka na długo przed pojawieniem się naszego gatunku, Homo sapiens. Populacja została zredukowana do zaledwie 1280 osobników i nie powiększyła się przez kolejne 117 000 lat. Około 98,7% przodków ludzi wyginęło.
Najnowsze badania sugerują, że nastąpiło drastyczne zmniejszenie się populacji przodków człowieka na długo przed pojawieniem się naszego gatunku, Homo sapiens. Populacja została zredukowana do zaledwie 1280 osobników i nie powiększyła się przez kolejne 117 000 lat. Około 98,7% przodków ludzi wyginęło.

Metopozaury ok. 210 mln lat temu. Osobnik po prawej ma wyraźną narośl w przednio-piersiowej części kręgosłupa | rys. rys. Jakub Zalewski, źródło: Surmik, D., Słowiak-Morkovina, J., Szczygielski, T. et al. An insight into cancer palaeobiology: does the Mesozoic neoplasm support tissue organization field theory of tumorigenesis?. BMC Ecol Evo 22, 143 (2022). https://doi.org/10.1186/s12862-022-02098-3, Licencja: CC BY 4.0

Dr Dawid Surmik | fot. Patrycja Surmik
Urazy kości, skrzywienia kręgosłupa, zapalenia ścięgien czy nowotwory to zestaw, który jest nam, ludziom, dobrze znany. Nie każdy jednak wie, że na schorzenia te cierpiały również zwierzęta prehistoryczne. Śladom zachowanym w kopalnych szczątkach szkieletowych przygląda się od wielu lat dr Dawid Surmik z Wydziału Nauk Przyrodniczych Uniwersytetu Śląskiego.
Urazy kości, skrzywienia kręgosłupa, zapalenia ścięgien czy nowotwory to zestaw, który jest nam, ludziom, dobrze znany. Nie każdy jednak wie, że na schorzenia te cierpiały również zwierzęta prehistoryczne. Śladom zachowanym w kopalnych szczątkach szkieletowych przygląda się od wielu lat dr Dawid Surmik z Wydziału Nauk Przyrodniczych Uniwersytetu Śląskiego.
