Nauki o Ziemi
Zasilająca największą deltę na świecie potężna rzeka Ganges przepływa przez niziny w Indiach i Bangladeszu, gdzie obecnie mieszka 156 milionów ludzi. Centralne koryto rzeki w delcie nie zmieniało się od wieków. Nowe badania sugerują jednak, że do dramatycznych zmian doszło 2500 lat temu, kiedy region nawiedziło potężne trzęsienie ziemi. Naukowcy, którzy wyniki swoich badan opisali w czasopiśmie „Nature”, twierdzą, że podobna zmiana wywołana trzęsieniem ziemi w rejonie Gangesu może współcześnie doprowadzić do gigantycznych powodzi.
Zasilająca największą deltę na świecie potężna rzeka Ganges przepływa przez niziny w Indiach i Bangladeszu, gdzie obecnie mieszka 156 milionów ludzi. Centralne koryto rzeki w delcie nie zmieniało się od wieków. Nowe badania sugerują jednak, że do dramatycznych zmian doszło 2500 lat temu, kiedy region nawiedziło potężne trzęsienie ziemi. Naukowcy, którzy wyniki swoich badan opisali w czasopiśmie „Nature”, twierdzą, że podobna zmiana wywołana trzęsieniem ziemi w rejonie Gangesu może współcześnie doprowadzić do gigantycznych powodzi.
Arktyka ociepla się szybciej niż jakiekolwiek inne miejsce na Ziemi. Lód i śnieg topnieją, a arktyczny lód morski kurczy się. Zmiany te mają istotne implikacje dla całego ekosystemu morskiego Arktyki.
Arktyka ociepla się szybciej niż jakiekolwiek inne miejsce na Ziemi. Lód i śnieg topnieją, a arktyczny lód morski kurczy się. Zmiany te mają istotne implikacje dla całego ekosystemu morskiego Arktyki.
Wysokie szczyty Himalajów są geologicznym polem bitwy. Pod nimi zderzają się dwie płyty tektoniczne – indyjska i euroazjatycka. Do pierwszych zderzeń doszło około 60 milionów lat temu, gdy Indie, wówczas będące wyspą, wbiły się w Eurazję, wypiętrzając powierzchnię i tworząc najwyższe góry na Ziemi.
Wysokie szczyty Himalajów są geologicznym polem bitwy. Pod nimi zderzają się dwie płyty tektoniczne – indyjska i euroazjatycka. Do pierwszych zderzeń doszło około 60 milionów lat temu, gdy Indie, wówczas będące wyspą, wbiły się w Eurazję, wypiętrzając powierzchnię i tworząc najwyższe góry na Ziemi.
Badania pokazują, że warunki do powstania życia – suchy ląd i świeża słodka woda – pojawiły się na Ziemi pół miliarda lat wcześniej niż dotąd zakładaliśmy. Badania kryształów z australijskich skał dostarczają dowodów na pojawienie się słodkiej wody i suchego lądu ponad cztery miliardy lat temu.
Badania pokazują, że warunki do powstania życia – suchy ląd i świeża słodka woda – pojawiły się na Ziemi pół miliarda lat wcześniej niż dotąd zakładaliśmy. Badania kryształów z australijskich skał dostarczają dowodów na pojawienie się słodkiej wody i suchego lądu ponad cztery miliardy lat temu.
Najważniejsze naukowe wydarzenie roku 2024 odbywać się będzie od 12 do 15 czerwca w Międzynarodowym Centrum Kongresowym w Katowicach. W związku z przyznanym tytułem Europejskiego Miasta Nauki Katowice będą gospodarzem EuroScience Open Forum (ESOF2024) – konferencji organizowanej co dwa lata w kolejnym europejskim mieście, mającej na celu zaoferowanie społeczności naukowej i lokalnej platformy do interdyscyplinarnej i przekrojowej debaty dotyczącej największych wyzwań stojących dziś przed człowiekiem i światem. Udział w wydarzeniu jest bezpłatny.
Najważniejsze naukowe wydarzenie roku 2024 odbywać się będzie od 12 do 15 czerwca w Międzynarodowym Centrum Kongresowym w Katowicach. W związku z przyznanym tytułem Europejskiego Miasta Nauki Katowice będą gospodarzem EuroScience Open Forum (ESOF2024) – konferencji organizowanej co dwa lata w kolejnym europejskim mieście, mającej na celu zaoferowanie społeczności naukowej i lokalnej platformy do interdyscyplinarnej i przekrojowej debaty dotyczącej największych wyzwań stojących dziś przed człowiekiem i światem. Udział w wydarzeniu jest bezpłatny.
14 maja 2024 roku o godz. 17.30 odbędzie się spotkanie Klubu Myśli Ekologicznej. Miejscem wydarzenia będzie Muzeum Hutnictwa w Chorzowie (ul. Metakowców 4a). Spotkanie będzie również transmitowane online.
14 maja 2024 roku o godz. 17.30 odbędzie się spotkanie Klubu Myśli Ekologicznej. Miejscem wydarzenia będzie Muzeum Hutnictwa w Chorzowie (ul. Metakowców 4a). Spotkanie będzie również transmitowane online.

Rekonstrukcja Sahelanthropus tchadensis w Muzeum Nauk o Ziemi Uniwersytetu Śląskiego w Sosnowcu. Osobnik zrekonstruowany na podstawie czaszki datowanej na 6–7 mln lat temu | fot. Agnieszka Sikora
24 listopada 1974 roku w dolinie rzeki Auasz w okolicach wsi Hadar w Etiopii odkryto liczący ok. 3,18 miliona lat szkielet żeńskiego osobnika Australopithecus afarensis. Swoje imię zawdzięcza przebojowi zespołu The Beatles „Lucy in the Sky with Diamonds”.
24 listopada 1974 roku w dolinie rzeki Auasz w okolicach wsi Hadar w Etiopii odkryto liczący ok. 3,18 miliona lat szkielet żeńskiego osobnika Australopithecus afarensis. Swoje imię zawdzięcza przebojowi zespołu The Beatles „Lucy in the Sky with Diamonds”.
23 kwietnia 2024 roku o godz. 17.30 w Kinoteatrze Rialto w Katowicach (ul. Św. Jana 24) odbędzie się 90. spotkanie Klubu Myśli Ekologicznej.
23 kwietnia 2024 roku o godz. 17.30 w Kinoteatrze Rialto w Katowicach (ul. Św. Jana 24) odbędzie się 90. spotkanie Klubu Myśli Ekologicznej.
Naukowcy z międzynarodowego zespołu realizują projekt, którego celem jest m.in. poznanie wczesnych etapów mineralizacji siarczkowej w południowej Polsce, które doprowadziły do rozwoju bogatych złóż rud metali nieżelaznych w przeszłości geologicznej.
Naukowcy z międzynarodowego zespołu realizują projekt, którego celem jest m.in. poznanie wczesnych etapów mineralizacji siarczkowej w południowej Polsce, które doprowadziły do rozwoju bogatych złóż rud metali nieżelaznych w przeszłości geologicznej.

Górujący nad Samarkandą meczet Bibi Chanum | fot. Krzysztof Gaidzik

Mauzoleum Ishrathona w Samarkandzie Uzbekistan)| fot. Krzysztof Gaidzik

Wnętrze meczetu Bibi Chanum zniszczone w wyniku trzęsienia ziemi w 1897 roku | fot. Krzysztof Gaidzik
W listopadzie 2023 roku na terenie Uzbekistanu wystąpiło trzęsienie ziemi o magnitudzie 4,6. Choć zdarzenie to nie spowodowało poważniejszych zniszczeń, wielu mieszkańców pamięta jeszcze skutki wstrząsów z 1966 roku, które doprowadziły do śmierci wielu osób. Z uwagi na położenie geotektoniczne gwałtowne zjawiska tego typu nie są w Uzbekistanie rzadkością. Pamięć o przeszłych trzęsieniach ziemi mogła się zachować zarówno w zapisie geologicznym, jak i w znajdujących się tam budowlach. Takich śladów szuka w Uzbekistanie międzynarodowy zespół naukowców, do których dołączył dr Krzysztof Gaidzik z Wydziału Nauk Przyrodniczych Uniwersytetu Śląskiego. Wyniki badań pozwolą oszacować zagrożenie sejsmiczne na badanym obszarze, a w efekcie podjąć działania służące zabezpieczeniu najcenniejszych zabytków przed skutkami kolejnych trzęsień ziemi.
W listopadzie 2023 roku na terenie Uzbekistanu wystąpiło trzęsienie ziemi o magnitudzie 4,6. Choć zdarzenie to nie spowodowało poważniejszych zniszczeń, wielu mieszkańców pamięta jeszcze skutki wstrząsów z 1966 roku, które doprowadziły do śmierci wielu osób. Z uwagi na położenie geotektoniczne gwałtowne zjawiska tego typu nie są w Uzbekistanie rzadkością. Pamięć o przeszłych trzęsieniach ziemi mogła się zachować zarówno w zapisie geologicznym, jak i w znajdujących się tam budowlach. Takich śladów szuka w Uzbekistanie międzynarodowy zespół naukowców, do których dołączył dr Krzysztof Gaidzik z Wydziału Nauk Przyrodniczych Uniwersytetu Śląskiego. Wyniki badań pozwolą oszacować zagrożenie sejsmiczne na badanym obszarze, a w efekcie podjąć działania służące zabezpieczeniu najcenniejszych zabytków przed skutkami kolejnych trzęsień ziemi.
