Aktualności
Naukowcy z międzynarodowego zespołu realizują projekt, którego celem jest m.in. poznanie wczesnych etapów mineralizacji siarczkowej w południowej Polsce, które doprowadziły do rozwoju bogatych złóż rud metali nieżelaznych w przeszłości geologicznej.
Naukowcy z międzynarodowego zespołu realizują projekt, którego celem jest m.in. poznanie wczesnych etapów mineralizacji siarczkowej w południowej Polsce, które doprowadziły do rozwoju bogatych złóż rud metali nieżelaznych w przeszłości geologicznej.
Najnowsze badania dowodzą, że bakterie w jelitach zestresowanych myszy zakłócają działanie komórek chroniących przed patogenami.
Najnowsze badania dowodzą, że bakterie w jelitach zestresowanych myszy zakłócają działanie komórek chroniących przed patogenami.

Mgr Artur Tyński | fot. archiwum prywatne
Konieczność stopniowego odchodzenia od węgla czy niestabilna sytuacja polityczna w kraju i za granicą powodują, że w ostatnich latach często mówi się o bezpieczeństwie energetycznym i dywersyfikacji źródeł energii. Jednym ze sposobów na ich zagwarantowanie może być zwrócenie się w kierunku klastrów energii.
Konieczność stopniowego odchodzenia od węgla czy niestabilna sytuacja polityczna w kraju i za granicą powodują, że w ostatnich latach często mówi się o bezpieczeństwie energetycznym i dywersyfikacji źródeł energii. Jednym ze sposobów na ich zagwarantowanie może być zwrócenie się w kierunku klastrów energii.
Na 17 stycznia 2024 roku zaplanowano start misji Axiom 3 (Ax-3) na Międzynarodową Stację Kosmiczną (ISS). Weźmie w niej udział astronauta projektowy ESA Marcus Wandt ze Szwecji. Spędzi na orbicie 14 dni, prowadząc badania w warunkach mikrograwitacji i działania edukacyjne. Będzie piątym astronautą ESA, który poleci na statku kosmicznym Dragon. Załoga Ax-3 składająca się z czterech astronautów zostanie wystrzelona w kosmos na rakiecie Falcon 9 firmy SpaceX.
Na 17 stycznia 2024 roku zaplanowano start misji Axiom 3 (Ax-3) na Międzynarodową Stację Kosmiczną (ISS). Weźmie w niej udział astronauta projektowy ESA Marcus Wandt ze Szwecji. Spędzi na orbicie 14 dni, prowadząc badania w warunkach mikrograwitacji i działania edukacyjne. Będzie piątym astronautą ESA, który poleci na statku kosmicznym Dragon. Załoga Ax-3 składająca się z czterech astronautów zostanie wystrzelona w kosmos na rakiecie Falcon 9 firmy SpaceX.
Co przyniesie rok 2024 w dziedzinie badań i eksploracji kosmosu? Europejska Agencja Kosmiczna właśnie ogłosiła, że będzie obfitował w liczne starty.
Co przyniesie rok 2024 w dziedzinie badań i eksploracji kosmosu? Europejska Agencja Kosmiczna właśnie ogłosiła, że będzie obfitował w liczne starty.

Górujący nad Samarkandą meczet Bibi Chanum | fot. Krzysztof Gaidzik

Mauzoleum Ishrathona w Samarkandzie Uzbekistan)| fot. Krzysztof Gaidzik

Wnętrze meczetu Bibi Chanum zniszczone w wyniku trzęsienia ziemi w 1897 roku | fot. Krzysztof Gaidzik
W listopadzie 2023 roku na terenie Uzbekistanu wystąpiło trzęsienie ziemi o magnitudzie 4,6. Choć zdarzenie to nie spowodowało poważniejszych zniszczeń, wielu mieszkańców pamięta jeszcze skutki wstrząsów z 1966 roku, które doprowadziły do śmierci wielu osób. Z uwagi na położenie geotektoniczne gwałtowne zjawiska tego typu nie są w Uzbekistanie rzadkością. Pamięć o przeszłych trzęsieniach ziemi mogła się zachować zarówno w zapisie geologicznym, jak i w znajdujących się tam budowlach. Takich śladów szuka w Uzbekistanie międzynarodowy zespół naukowców, do których dołączył dr Krzysztof Gaidzik z Wydziału Nauk Przyrodniczych Uniwersytetu Śląskiego. Wyniki badań pozwolą oszacować zagrożenie sejsmiczne na badanym obszarze, a w efekcie podjąć działania służące zabezpieczeniu najcenniejszych zabytków przed skutkami kolejnych trzęsień ziemi.
W listopadzie 2023 roku na terenie Uzbekistanu wystąpiło trzęsienie ziemi o magnitudzie 4,6. Choć zdarzenie to nie spowodowało poważniejszych zniszczeń, wielu mieszkańców pamięta jeszcze skutki wstrząsów z 1966 roku, które doprowadziły do śmierci wielu osób. Z uwagi na położenie geotektoniczne gwałtowne zjawiska tego typu nie są w Uzbekistanie rzadkością. Pamięć o przeszłych trzęsieniach ziemi mogła się zachować zarówno w zapisie geologicznym, jak i w znajdujących się tam budowlach. Takich śladów szuka w Uzbekistanie międzynarodowy zespół naukowców, do których dołączył dr Krzysztof Gaidzik z Wydziału Nauk Przyrodniczych Uniwersytetu Śląskiego. Wyniki badań pozwolą oszacować zagrożenie sejsmiczne na badanym obszarze, a w efekcie podjąć działania służące zabezpieczeniu najcenniejszych zabytków przed skutkami kolejnych trzęsień ziemi.

Dr Ashley Gumsley wskazujący na dajkę | fot. archiwum prywatne

Model obrazujący wdzieranie się gorącej magmy w skały | fot. Lina Jakaitė (www.strike-dip.com)
Wyobraźmy sobie, że całą powierzchnię Europy lub Północnej Ameryki pokrywa lawa nieustannie wylewająca się z głębin Ziemi. Nie mamy pewności, czy wydostaje się w jednoczesnym wybuchu wielu wulkanów, czy powoli wycieka na powierzchnię Ziemi, ale wiemy, że proces ten trwa maksymalnie do 10 milionów lat. Takie zjawiska zachodziły na naszej planecie wielokrotnie, znacząco ją przekształcając. Z pewnością znów się wydarzą, choć wątpliwe, by Homo sapiens stąpał jeszcze wtedy po Ziemi. Tak zwane wielkie pokrywy lawowe (large igneous provinces – LIP) albo raczej to, co po nich pozostało, bada dr Ashley Gumsley z Instytutu Nauk o Ziemi Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach.
Wyobraźmy sobie, że całą powierzchnię Europy lub Północnej Ameryki pokrywa lawa nieustannie wylewająca się z głębin Ziemi. Nie mamy pewności, czy wydostaje się w jednoczesnym wybuchu wielu wulkanów, czy powoli wycieka na powierzchnię Ziemi, ale wiemy, że proces ten trwa maksymalnie do 10 milionów lat. Takie zjawiska zachodziły na naszej planecie wielokrotnie, znacząco ją przekształcając. Z pewnością znów się wydarzą, choć wątpliwe, by Homo sapiens stąpał jeszcze wtedy po Ziemi. Tak zwane wielkie pokrywy lawowe (large igneous provinces – LIP) albo raczej to, co po nich pozostało, bada dr Ashley Gumsley z Instytutu Nauk o Ziemi Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach.
Sylwestrowa zmiana daty jest zwykle zachętą do rozważań, co czeka nas w nadchodzącym roku. Przystanek Nauka przedstawia kilka spraw, którymi na pewno będziemy interesować się w roku 2024. Nie jest to absolutnie wybór kompletny, raczej zachęta do dyskusji.
Sylwestrowa zmiana daty jest zwykle zachętą do rozważań, co czeka nas w nadchodzącym roku. Przystanek Nauka przedstawia kilka spraw, którymi na pewno będziemy interesować się w roku 2024. Nie jest to absolutnie wybór kompletny, raczej zachęta do dyskusji.

zmniejszająca się i zwiększająca powłoka lodowa wokół Bieguna Południowego. Źródło: NASA

Marina Silva. Autorstwa Palácio do Planalto from Brasilia, Brasil - 01.01.2023 - Posse de Marina Silva, Ministra de Estado do Meio Ambiente, CC BY 2.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=130949926
Mijający rok 2023 nie był zbyt łaskawy dla naszej planety. Przedstawiamy kilka wybranych informacji z zakresu klimatologii, meteorologii i geologii.
Mijający rok 2023 nie był zbyt łaskawy dla naszej planety. Przedstawiamy kilka wybranych informacji z zakresu klimatologii, meteorologii i geologii.
Międzynarodowy zespół astronomów przestawił szereg dowodów na to, że tak zwany Mały Obłok Magellana to w istocie nie jedna, ale dwie karłowate galaktyki, posiadające odmienny skład chemicznych i poruszające się z różną prędkością wobec naszej galaktyki.
Międzynarodowy zespół astronomów przestawił szereg dowodów na to, że tak zwany Mały Obłok Magellana to w istocie nie jedna, ale dwie karłowate galaktyki, posiadające odmienny skład chemicznych i poruszające się z różną prędkością wobec naszej galaktyki.
